سلامت را فدای زیبایی نکنیم

«جراحی با بهترین کیفیت و امکانات» و جملاتی از این دست خیلی از متقاضیان جراحی زیبایی را به سمت اعمالی هدایت می‌کند که نه تنها هیچ‌ تأثیری روی زیبایی صورت آنها نخواهد داشت بلکه به عقیده کارشناسان آمار مرگ‌و‌میر بعد از این جراحی‌ها همیشه گریبانگیر آنها خواهد بود. جراحی پلاستیک بینی به‌عنوان دشوارترین جراحی زیبایی در بدن شناخته شده است. عوامل متعددی در پیچیدگی بیش از حد این جراحی نقش دارند به‌گونه‌ای که موفقیت در این جراحی‌ها، به رؤیایی برای بیمار آگاه و جراح بدل شده است.

یک متخصص زیبایی و جراحی پلاستیک در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری اینطور توضیح می‌دهد: اگر پس از عمل جراحی پلاستیک بینی در زیبایی چهره اثر مثبتی ایجاد شده باشد، حتی اگر این اثر به میزان یک درصد بر زیبایی چهره فرد افزوده و در کنار آن سلامت راه تنفسی بینی حفظ شده باشد، این عمل جراحی را می‌توان عملی موفق تلقی کرد. در مقابل، اگر عمل جراحی، چهره‌ای بسیار زیبا ولی به همراه دشواری تنفسی از راه بینی ایجاد کند، این جراحی کاملا ناموفق است.

این فرد با این توضیحات، به ذکر 7 اصل اساسی برای موفقیت در جراحی بینی می‌پردازد:
اصل انتخاب جراح؛ عمل جراحی پلاستیک بینی، عملی نیست که لازم باشد فوری در مورد آن تصمیم‌گیری شود؛ به این نکته مهم توجه کنید. تنها یک بار امکان دارد این عمل خوب انجام شود. عمل جراحی برای اصلاح اشکالات پیش آمده ناشی از عمل‌های جراحی پیشین، به‌مراتب دشوارتر و کم‌نتیجه‌تر از عمل جراحی بارنخست است، چراکه برداشتن بافت، آسان‌تر از افزودن آن است، به‌خصوص در بینی‌ای که یک بار بافت‌های آن برداشته شده است. بنابراین بیماران باید با بررسی‌های دقیق و تحقیق لازم و صرف وقت کافی در مورد انتخاب جراح، احتمال وقوع عوارض را به کمترین مقدار برسانند.

اصل، طبیعی بودن بینی در چهره؛ به این معنی که هرگز از جراح خود نخواهید بینی‌تان را طبق سلیقه شما شکل‌دهی کند. بدانید که تنها یک فرم بینی در تناسب با سایر اجزای صورت شماست. بنابراین اعمال سلیقه شخصی بیمار و جراح، ممکن است عواقب بسیار ناخوشایندی چه به لحاظ زیبایی و تناسب و چه از نظر عملکردی به همراه داشته باشد. بنابراین از جراح بخواهید طوری بینی‌تان را عمل کند که با وجود زیباتر شدن چهره، هیچ‌کس نتواند متوجه شود که روی بینی عملی انجام شده است؛ این یعنی یک شاهکار واقعی.

اصل حفظ عملکرد بینی؛ هر عمل جراحی که به سلامت تنفس بینی لطمه جدی بزند، صرف‌نظر از نتیجه زیبایی‌شناسانه‌اش، به یک ضد‌ارزش بدل خواهد شد؛ یعنی اگر بنا باشد بین زیبایی و سلامت بینی، یکی را انتخاب کنیم، گزینه مورد نظر، حتما سلامت عملکردی بینی خواهد بود. پس جراحی‌های زیبایی بینی که به دشوارشدن تنفس می‌انجامند، کاملا ناموفق ارزیابی شده و نیاز به جراحی مجدد دارند که آن، خود داستان دیگری است و... .

اصل تناسب به‌جای کوچک کردن بینی؛ دکتر نراقی با اشاره به اینکه زیبایی بینی، به کوچکی آن نیست، خاطرنشان می‌کند: زیبایی به معنای تناسب و هارمونی قسمت‌های مختلف بینی با هم و با صورت است. حتی بسیاری از بینی‌های کوچک با بزرگ‌ترشدن متناسب‌تر و زیباتر می‌شوند (مثل بینی ژاپنی‌ها). بنابراین، یک جراحی موفق، به معنای کوچک‌تر کردن بینی نیست. کوچک کردن به معنای برداشتن بافت از بینی است‌که امروز از ممنوعیت‌های جراحی پلاستیک بینی به‌شمار می‌رود.

اصل دست نزدن به سوراخ‌های بینی؛ «هیچ سوراخ بینی‌ای، مثل سوراخ‌های طبیعی خود فرد نیست.» رئیس انجمن تحقیقات راینولوژی با اشاره به این عبارات می‌افزاید: حتی درصورتی که احساس می‌کنید سوراخ‌های بینی‌تان دچار عدم‌تقارن‌اند، از جراح خود درخواست قرینه کردن آنها را نداشته باشید، زیرا در هیچ چهره زیبایی اجزای دو سمت بینی و صورت قرینه نیست و دستکاری آنها موجب اشکال در تناسب می‌شود.

اصل کمترین تغییر؛ «از جراح خود بخواهید کمترین تغییر را روی بینی شما انجام دهد، نه بیشترین را. بیشترین زیبایی چهره با حداقل تغییرات مورد لزوم در بینی به‌دست می‌آید.»

به عقیده دکتر نراقی پرتغییرترین بینی‌های دنیا احتمالا زشت‌ترین آنها هستند. حتما گاهی با این تصور غلط عده‌ای مواجه شده‌اید که ملاک حاذق بودن جراح را در میزان تغییری می‌دانند که در بینی می‌دهد. باید دانست که تغییرات زیاد روی بینی، علاوه بر ایجاد دشواری‌های جدی در تنفس، حتی راه را بر موفقیت جراحی اصلاحی بعدی تنگ‌تر و وضع بیمار را پیچیده‌تر خواهد کرد.
اصل تامل در تصمیم‌گیری؛ اما جدای از اینکه هر عمل جراحی، مستعد خطرات و عوارض پس از عمل است، احتمال وقوع خطرات و عوارض جراحی پلاستیک بینی، به سبب نقش چندگانه بینی در سلامت و زیبایی دو چندان خواهد بود و حاذق بودن جراحان، تنها بخش مشخصی از آن را خواهد کاست.

از سوی دیگر، به عقیده دکتر نراقی اگر به این درک برسید که تنها قربانی احتمالی یک جراحی ناموفق، خودتان خواهید بود، به‌سادگی تحت‌تأثیر القائات اطرافیان و تبلیغات کاذب برای انجام جراحی زیبایی بینی قرار نخواهید گرفت. پس در این مورد به‌خصوص، اگر فردا تصمیم به عمل بگیرید بهتر از امروز است. از امروز تا فردا فرصتی بالقوه است برای اینکه بیشتر مطالعه و جست‌وجو کنید و با ارتقای آگاهی‌های خود، با چشمی گشوده‌تر به نتیجه برسید و اراده خود را در نیاز یا عدم‌نیاز به جراحی محک بزنید. شاید این، تنها موردی باشد که بهتر است کار امروز را به فردا و آینده موکول کنید.