بهخصوص اگر خال های بدن مادرزادی باشند باید مدام تعقیب شوند مخصوصا در افرادی که مبتلا به خالهای غیرعادی یا آنهایی که خالهای مادرزادی با قطر بزرگتر از ۲۰ سانتی متر دارند و همچنین فردی از اعضای خانوادهشان مبتلا به سرطان پوست بودهاند، اهمیت بیشتری دارد.
مادرزادی و اکتسابی
خالها 2 نوع هستند؛ مادرزادی و اکتسابی. دکتر ژاله شربیانی متخصص پوست و مو و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در این خصوص به همشهری می گوید: خالهای مادرزادی چون ممکن است تغییرات بدخیمی بیشتر از خالهای اکتسابی داشته باشند، نیاز به توجه بیشتری دارند. این افراد باید خالهای کوچک و متوسط را تا سن بلوغ زیر نظر گیرند و سایز و اندازه آنها را مرتبا یادداشت کنند و اگر تغییری در وسعت یا رنگ آنها بهوجود آمد، به پزشک مراجعه کنند و خال را بردارند.
خالهای اکتسابی از 4 سالگی بهوجود میآیند و این عقیده که یک خال زادوولد میکند، اشتباه است. خالهای اکتسابی به 3 صورت خود را نشان میدهند، فرم مسطح، فرم کمی برجسته و فرم کاملا برجسته. خالهای برجسته معمولا تغییرات بدخیمی ندارند. خالهای مسطح برخلاف تصور عامه مردم مهمترند.
رنگارنگ خطرناک!
اگر در خال بیشتر از یک رنگ دیده شود، ترجیحا باید آن را برداشت زیرا احتمال تغییرات ناخوشایند در آن در مقایسه با خالی که رشد منظم حالت قرینه و یک رنگ دارد بیشتر است. اگر والدین یک کودک دیدند که خال فرزندشان حالت نامنظم و بیش از یک رنگ دارد، باید به پزشک مراجعه کنند تا پزشک تغییرات آن را زیر نظر بگیرد. اگر تشخیص داده شد که ضرورتی برای برداشتن خال وجود دارد، میتوان آن را در هر سنی برداشت. البته هیچ دلیلی هم برای عجله وجود ندارد. علائم ذکرشده تنها نشان میدهند که در این خال استعداد تغییرات ناخوشایند بیشتر است ولی نمیتوان گفت مشکلی ایجاد میکند یا نه. تصمیمگیری نهایی با پزشک است. تغییرات زیر در خالها را باید جدی گرفت:
- عدمتقارن: نامتقارن بودن در خالهای سرطانی شایعتر است.
- نامنظم بودن لبه خال: دندانهدار بودن لبه خال نیز یکی دیگر از علائم مطرحکننده سرطان است.
- غیریکنواخت بودن رنگ خال: وجود سایه روشنهای رنگ در یک خال به شکلی که مثلاً قسمتی از خال قهوهای تیره، سیاه و قسمتهای دیگر قهوهای روشن، قرمز، یا رنگهای دیگر باشد نیز نیازمند توجه است.
- اندازه خال: خالهای سرطانی معمولاً بزرگتر از خالهای معمولی هستند.
- علائمی مانند خارش، سوزش، برجسته شدن ( سریع ) سفتشدن یا نرم شدن خال، رنگ آبی مایل به سیاه، تورم، ترشح، خونریزی و زخم مطرحکننده سرطان پوست از نوع ملانوم است.