این در حالی است که بررسیها نشان میدهد طی 6سال گذشته بارها مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از راهاندازی قریبالوقوع دیتاسنتر ملی خبر دادهاند. مرداد سال گذشته حتی برخی از مسئولان این وزارتخانه، تاریخ یکماه دیگر را به عنوان تاریخ نهایی راهاندازی این دیتاسنتر اعلام کردند؛ یعنی حولوحوش شهریور 88، با این وجود باز هم خبری از این دیتاسنتر نشد.دیتاسنتر یا مرکز داده، محلی امن متشکل از سرورهای رایانهای متصل به اینترنت پرسرعت برای ذخیرهسازی اطلاعات وبسایتهای مختلف است.
این اماکن از امکانات ویژهای همچون دستگاههای خنککننده، پهنای باند بالا، رایانههای قدرتمند، سیستمهای خاموشکننده آتش و زیرساختهای ضد سرقت و نرمافزارها و دیوارههای آتش قوی برخوردارند و قادر هستند به هزاران وبسایت خدمت شبانهروزی ارائه دهند. در واقع دیتاسنترها محل تجمع رایانههای میزبان سایت هستند.دیتاسنتر ملی نیز قرار است تمامی دیتاهای موجود در کشور را ذخیره کرده و میزبانی تمامی سایتهای داخلی را به عهده گیرد.
این دیتاسنتر به عنوان یک پشتیبانگیری (بکآپ) برای حفاظت از اطلاعات و دادههای موجود در کشور نیز خواهد بود. البته طی سالهای گذشته چندین دیتاسنتر خصوصی و دولتی در ایران راهاندازی شده است که تا حد زیادی نیازهای داخلی کشور را رفع کرده اما با این وجود با توجه به رشد روزافزون تعداد وبسایتهای ایرانی و افزایش دامنه خدمات الکترونیک دستگاههای دولتی راهاندازی یک دیتاسنتر ملی در کشور ضروری به نظر میرسد.
اگرچه به لحاظ هزینه و سرعت اینترنت، دیتاسنترهای داخلی به هیچوجه قابل مقایسه با نمونههای خارجی نیستند اما همین که این مراکز در داخل مستقر هستند این امکان را به صاحبان سایتها میدهد که هر زمان دسترسی فیزیکی به محیط سرورها داشته و در صورت بروز اشکال بتوانند به سرعت نسبت به رفع آن اقدام کنند. پاسخگوتر بودن مراکز داخلی نسبت به مراکز خارجی نیز از مزیتهای دیتاسنترهای داخلی است.
موضوع راهاندازی دیتاسنتر ملی نیز به سال 83 بازمیگردد. در آن زمان ضرورت نگهداری اطلاعات دستگاههای دولتی روی دیتاسنترهای داخلی باعث کلید خوردن این پروژه شد. این پروژه که تحت عنوان شارع 2 پیگیری می شد خیلی زود از دستور کار دولت خارج شد و مشخص شد راهاندازی چنین مرکزی نیاز به زیرساختهای قدرتمند و سرمایهگذاری وسیع دارد، لذا دولت بدون اعلام عمومی از دنبال کردن این پروژه صرفنظر کرد. شرکتهای دیگری نیز که به طور مستقل وارد این زمینه شدند با روبهرو شدن با مشکلات مرتبط با آن، به سرعت از ادامه کار منصرف شدند. سال گذشته موضوع راهاندازی دیتاسنتر ملی بدون برگزاری تشریفات مناقصه به دو شرکت ایرانی واگذار شد و قرار بود این مرکز طی مدت 9 ماه راهاندازی و افتتاح شود، اما همان طور که برخی از این شرکتهای مشابه در ارائه سیستم بیلینگ تلفن همراه دارای سابقه خوبی نبودند، در راهاندازی دیتاسنتر ملی نیز تأخیرهای ناخواستهای بهوجود آمد.
حالا دولت، پیشاپیش اعلام کرده هر دستگاه دولتی که سایتش را در یک کشور خارجی میزبانی کند متخلف شناخته خواهد شد. این تصمیم اگرچه بسیاری از دستگاهها را به سوی معدود دیتاسنترهای داخلی سوق داد با این وجود برخی از این دستگاهها به ویژهبانکها ترجیح دادند با شیوههای موسوم به دور زدن، همچنان برای ارائه خدمات بهتر، سرورهای خود را در خارج از ایران قرار دهند. دستگاههایی هم هستند که راه سادهتر و جالبتری را انتخاب کردهاند؛ استقرار دیتاسنتر در داخل سازمان! فقط میماند این نکته که برخی از متولیان این سایتها همزمان با خاموش کردن لامپ اتاقهای کار به هنگام اتمام ساعات کار، دکمه خاموش کردن سرورهای سایت را نیز فشار میدهند، تا فردا صبح ساعت 8 بامداد!