پیش از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها شاید هر کدام از این موارد به امری بدیهی برای تنظیم بازار به شمار می‌رفت اما پس از اجرای این قانون، اختصاص یارانه برای این ابزارها شاید علامت سؤال بزرگی برای اجرای این قانون باشد. ظاهرا به‌رغم اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها تمام این ابزارها هنوز در دستان وزارت بازرگانی قرار دارد، هر چند که پیش و پس از اجرای این قانون، مسئولین وزارت بازرگانی از همیاری اصناف نام می‌بردند و در واقع مجری اصلی این طرح را صنوف اعلام می‌کردند و می‌گفتند بازار به اصناف سپرده می‌شود.
فارغ از اینکه با گذشت نزدیک به 30سال از کنترل یارانه‌ای بازار، این کار درست است یا خیر، پرداختن به این موضوع که آیا هنوز این ابزارها کارایی و جذابیت لازم را دارد یا نه، مهم است. مهم‌تر اینکه آیا تجربیات سایر کشورها هم نشان‌دهنده استفاده از ابزارهایی از این دست است؟
به زعم مسئولین وزارت بازرگانی، کالابرگ تا پایان سال ادامه دارد و حتی با توجه به شرایط ممکن است در سال آینده نیز مورد استفاده قرارگیرد.
بحث توزیع نقطه‌ای هم که بیشتر در ایام پایانی سال و در خصوص میوه شب عید صورت می‌گیرد همچنان به قوت خود باقی است و مباشرین ذخیره‌سازی سیب و پرتقال تولید داخلی قراردادهای خود با وزارت بازرگانی را امضا کرده‌اند و با کاهش تعرفه این دو کالا از 90درصد به 4درصد هم امکان واردات به‌وجود آمده است.
برگزاری نمایشگاه‌های عرضه مستقیم کالا هم گویی امسال با رشد تعداد غرفه مواجه خواهد شد و به‌رغم همه این موارد برگزاری جشنواره‌ها و فروش‌های فوق‌العاده نیز از ابزارهای دیگر وزارت بازرگانی برای کنترل بازار است. البته اخیرا سازمان تعاون روستایی هم اقدام به برگزاری جشنواره عرضه محصولات کشاورزی در بازار کرده است.
پیش از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها هم صحبت استفاده از سبد کالایی کارگری و کارمندی به میان آمده بود. یدالله صادقی، مدیرکل تأمین و توزیع وزارت بازرگانی گفته بود: «به اتحادیه‌های کارمندی و کارگری اعلام کرده‌ایم درصورت تمایل، کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم را به قیمت تمام شده و بدون یارانه از طریق مباشرین خود در قالب سبدهای کالایی کارگری و کارمندی عرضه کنند.»
سید محمد یاراحمدیان، عضو شورای‌عالی کار نیز با بیان اینکه کانون‌های عالی کارگری به‌دنبال مطالبه و دریافت بسته‌های حمایتی برای کارگران هستند، گفته بود:«مسئولان دولت تأکید می‌کنند که برای جامعه کارگری بسته‌های حمایتی در قالب سبد کالا تهیه کرده‌اند و ما نیز به‌دنبال عملیاتی کردن آن هستیم».
حال که بیش از 3هفته از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها می‌گذرد و انتظار ظهور و بروز وعده‌های مسئولین وزارت بازرگانی برای سبد کالایی کارگری و کارمندی می‌رود اما از این بسته‌ها خبری نیست. محمدعلی ضیغمی، معاون وزیربازرگانی در این خصوص می‌گوید: «استفاده از سبد کالایی هنوز قطعی نشده است و به شرایط بستگی دارد». وی ادامه می‌دهد:« ما از سبد کالایی هم مثل کالابرگ با توجه به شرایط استفاده می‌کنیم و حتی ممکن است از سایر ابزارها هم استفاده کنیم. هر کدام از ابزار تنظیم بازار شانس یکسانی برای اجرا دارند و اینکه کدامیک استفاده می‌شود، وابسته به شرایط است».
به‌نظر می‌رسد کاهش یارانه این سبدهای کالایی هرگونه جذابیت و تقاضا از سوی تشکل‌های کارگری و کارمندی را کاهش داده است البته محمدعلی ضیغمی، معاون وزیر بازرگانی به‌صورت تلویحی این موضوع را تأیید کرده و می‌گوید:«ممکن است سبد کالایی به لحاظ قیمت یا ترکیب کالاها جذابیت داشته و در بازار تأثیر گذار باشد.» واقعیت این است که آنچه برای مصرف‌کننده نهایی ایجاد جذابیت می‌کند یارانه سبد کالایی است نه خود سبد کالایی با قیمت‌های سطح شهر چرا که اگر چنین باشد نیازی به این همه تبلیغات نیست و هر شهروندی از نزدیک‌ترین فروشگاه محل خود و به انتخاب خود اقدام به خرید می‌کند. در سال‌جاری یارانه تنظیم بازار در بودجه وزارت بازرگانی 150میلیارد تومان بود که گویا بودجه نویسان وزارت بازرگانی بدون هر گونه کاهش در این بخش مقدمات آن را برای بودجه سال آینده هم ترتیب داده‌اند. ضیغمی در این خصوص می‌گوید: «به معاون نظارت و راهبردی پیشنهاد داده‌ایم تا یارانه تنظیم بازار به همان مقدار سال 89 یعنی 150میلیارد تومان باشد».
به‌نظر می‌رسد مسئولین وزارت بازرگانی به‌دنبال آن هستند تا در ماه‌های اول اجرای این قانون با هر ابزار ممکنی اقدام به کنترل بازار کنند تا در ماه‌های آتی به ندرت از این کار دست بکشند. امید می‌رود تا روزی برسد و مسئولین به‌جای کنترل هر مقوله‌ای اقدام به مدیریت آن کنند.
