از سوی دیگر با نزدیکی به آغاز خریدهای سال نو (به اصطلاح شب عید) این روزها مراکز تجاری در سطح شهر رنگ و بوی خاصی بهخود گرفته است؛ بهطوری که گاهی اوقات در برخی واحدهای صنفی سطح شهر، کالاها بهدلیل پوشش کامل شیشه با عناوینی نظیر حراج یا فروش فوقالعاده قابل مشاهده نبوده و تنها پیام ویترین این واحدهای صنفی، ترغیب مشتری برای خرید است.
براساس اصول اقتصادی، همواره قیمت، نقش تعیینکنندهای در افزایش قدرت رقابتپذیری و جذب مشتری بیشتر دارد. گرچه قیمتشکنی نیز باید اصول و قاعده خاص خود را داشته باشد اما پرسش مطرح آن است که آیا قیمتشکنی در قالب حراج یا فروشهای فوقالعاده اصلا اتفاق میافتد یا تنها واحدهای صنفی از بار تبلیغی حراج برای جذب مشتری بیشتر استفاده میکنند. اگر اینگونه باشد این واحدهای صنفی در درازمدت متضرر میشوند.
حراجهای زودهنگام
براساس محاسبات مسئولان دولتی، اکنون رقم دریافتی یارانه نقدی به ریالهای آخر خود نزدیک شده و فرصت واریز دوباره یارانهها در 28 بهمن ماه فرارسیده است. با این شرایط، امسال برپایی حراجها زودتر از موعد در سطح شهر را شاهد هستیم و واحدهای صنفی به انواع روشهای بازار گرمی متوسل شدهاند تا شاید بتوانند رفتار تغییر یافته مصرفکنندگان ناشی از اجرای قانون هدفمندکردن یارانهها را به سمت خرید بیشتر سوق دهند. با این شرایط باید دید این حراجها تا چه حد واقعی بوده و میتواند نیاز مصرفکننده را تأمین کند.
پاسخ این سؤال را میتوان در رفتار مشتری مشاهده کرد. علت اینکه اکنون استقبال چندانی از این حراجها بهویژه در صنف پوشاک صورت نمیگیرد، شاید با واقعی نبودن حراجها، تغییر رفتار مردم پس از اجرای قانون هدفمندکردن یارانهها، کمبود نقدینگی یا رکود حاکم بر بازار مرتبط باشد.با این وجود تعادل بین عرضه و تقاضای کالاها یکی از مباحث مهم بازار است که خود میتواند عامل بازدارندهای برای نوسان قیمتها باشد. با این وجود بسیاری از کارشناسان اینگونه حراجها را محرک تقاضای مردم میدانند. همچنین مردم تلاش کردهاند تا تقاضاهای کاذب را وارد بازار نکنند و تولیدکنندگان نیز تلاش دارند تا قیمتها را ثابت نگاه دارند؛ موضوعی که شاید یکی از دلایل آرامش نسبی حاکم بر بازار باشد؛ پدیدهای که امسال زودتر از موعد در بازار شب عید به چشم میخورد، چرا که هر سال حراجها در فاصله زمانی یک تا 2هفته اول اسفند ماه صورت میگرفت، اما گویا امسال فروشندگان نیز سعی در بازارگرمی دارند.
از عیدی و پاداش تا حراج
در چند روز اخیر مسئولان وعدههایی برای پرداخت عیدی و پاداش آخر سال کارمندان و کارگران مطرح کردهاند که این امر میتواند سرآغازی برای خریدهای شب عید تلقی شود. از سوی دیگربهنظر میرسد مردم قصد ندارند خریدهای شب عید خود را به روزهای پایانی سال موکول کنند و با این شرایط به استقبال حراجهای زود هنگام رفتهاند. امسال هر سه گروه مصرفکنندگان، تولیدکنندگان و فروشندگان، بازاری متفاوت از سالهای قبل در شب عید را تجربه میکنند؛ تجربهای که بهنظر میرسد اگر بهصورت منطقی هدایت شود قادر است تا نیازها و انتظارهای هر سه گروه مذکور را برآورده کند اما اینکه مدیریت درست این بازار باید چگونه صورت گیرد جای بحث دارد. چرا که انتظار میرود هر یک از این سه گروه به فکر منافع خود باشند؛ اینکه نظارت از سوی دولت، مردم یا بازار اعمال شود تفاوت چندانی نداشته و مهم اعمال نظارت درست برای مهار بازار است. باید منتظر ماند و دید با تزریق مرحله دوم یارانههای نقدی و واریز عیدی کارمندان و کارگران حداکثر تا هفته دوم اسفند ماه، چه اتفاقی برای بازار براساس رفتار مردم در خریدهای شب عید میافتد.