او سرپرست ارکستر بزرگ کودکان ایران زمین است. این روزها حسابی سرش شلوغ است و سخت سرگرم آماده کردن این گروه برای کنسرت روزهای پنجم و ششم اسفند است. او می گوید: «موسیقی در کشور ما نقش پررنگی در جامعه ندارد. به همین دلیل موسیقی کودک وضعش بدتر است، چون نه قدرت دارد و نه شرایط ویژه. به همین دلیل در جشنواره موسیقی نقش آن کمرنگ میشود.» گفت و گو با سودابه سالم درباره موسیقی کودک ونوجوان خیلی چیزها به آدم یاد میدهد؛ مخصوصاً اگر تو را دعوت کند به تمرین گروه کودکان ایران زمین.
- موسیقی چه قدر در رشد ذهنی کودکان و نوجوانان تأثیر میگذارد؟
وقتی با من درباره موسیقی حرف میزنید، باید این انتظار را داشته باشید که از من بشنوید در این زمینه خیلی مشکل داریم. من موسیقی را جزئی از تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان میدانم. حتماً میدانید که بخشی از موسیقی مهارت است و بخشی دیگر آموزش نظم و انضباط و اجتماعی شدن به بچهها. موسیقی ارتباط با دیگران را آسان و تمرکز و حافظه را تقویت میکند. دانشمندان زیادی در این زمینه پژوهش و تحقیق کرده و به این نتیجه رسیدهاند که موسیقی روی مغز تأثیر مثبت دارد.
- و موسیقی ایرانی چهطور؟
در کتاب «جمهور» افلاطون جملهای هست که هم غرور انگیز است و هم باعث تأسف. در آن کتاب نوشته است: ایرانیان به دو چیز اهمیت میدهند؛ ورزش و موسیقی. میبینید! غرور انگیز است، چون ما در فرهنگ و هنر سرآمد بودهایم و تأسفآور، چون امروز رونق گذشته را در هنر نمیبینیم. از نظر من موسیقی برای کودک، فرهنگ را به ارمغان میآورد، چون هویت فرهنگی ما به آیینها ، هنر، ادبیات و باورهای ما بستگی دارد. در آموزش موسیقی، امروز کارشناسان و معلمانی فعالیت میکنند که عاشق وعلاقه مندند. چون این کار فوقالعاده سخت و دشوار است، باید خیلی علاقهمند باشی که بتوانی ادامهاش بدهی. آموزش و پرورش هم که هیچ برنامهای در این زمینه ندارد.
- مگر باید از آموزش وپرورش شروع شود؟
وقتی در ایران مدرسه به شیوه روسو نبود وبچهها در مکتبخانهها درس میخواندند و تربیت میشدند، موسیقی از طریق قصهها و متلهایی که مادران یا مادربزرگها برای بچهها تعریف میکردند، به بچهها انتقال پیدا میکرد. امروز خیلی از متخصصان علوم تربیتی به این نتیجه رسیدهاند که بازی در زندگی بچهها کارکردی مدرن دارد و باعث رشد مغزی و حتی تقویتکننده تکلم و زبان باز کردن کودک میشود.
- با این نگاه شما به موسیقی، اوضاع بچههای امروز چه طور است؟
پدر ومادرها خیلی زحمت میکشند و خیلی هزینه صرف بچهها میکنند، اما خلأ بزرگ ما در آموزش وپرورش است. موسیقی به عنوان یک علم پایه باید حتی قبل از شروع دبستان به بچهها آموزش داده شود. از طرفی ما کارشناسان کمی در زمینه آموزش موسیقی به کودکان داریم. بنابراین باید اطلاعات را سازماندهی کنیم و به بچهها بیشتر اهمیت بدهیم.
- خود بچهها انگیزه لازم را برای آموختن دارند؟
بله، من معتقدم بچهها را باید تشویق کرد؛ نه با جایزه، بلکه با ایجاد یک فضای خلاق. وقتی کلاسشان خلاق باشد و مربیانشان اجازه بروز خلاقیت به آنها بدهند، بچه تشویق میشود و برای ادامه کلاسها مشتاقتر؛ اما اگر کلاس خلاق نباشد، هنرجو دلسرد میشود. اعتقاد دارم باید به موسیقی کودکان ونوجوان نگاه مسئولانه داشته باشیم. با اینهمه، از استعداد و ذوق بچهها لذت میبرم و همینطور لذت میبرم از این که ببینم بچهها آگاهیشان بالا میرود.