از آنجایی که اجرای چنین طرحهایی در محیطهای کوهستانی خسارات جبرانناپذیری بر طبیعت وارد میسازد ذکر چند نکته ضروری بهنظر میرسد:
عملیات راهسازی، تا همین حدی که تا روز 18 فروردین انجام شده، بخشی از یال و شیب زیر یال مشرف به سربند غلاک را به شدت و به شکلی جبرانناپذیر تخریب کرده و ترانشههای بلندی ایجاد کرده که برای همیشه موجب رانش خاک و سنگریزش خواهد شد.
به این ترتیب، این برنامه راهسازی، فرسایش خاک منطقه را به شدت افزایش خواهد داد و خطر دائمی برای مسیر کوهپیمایی دارآباد که هر هفته مسیر هزاران شهروند تهرانی علاقهمند به کوه پیمایی است، پدید خواهد آورد. در ضمن، در این عملیات بیملاحظه، دهها درخت 15-10 ساله محدوده جنگلکاری بر اثر ریزش سنگ شکسته شده و لولههای آب رسانی آسیب دیده است.
احداث جنگل دستکاشت در کدام نقطه از کشور با موفقیت به هدفهای مطلوب دست یافته که در این منطقه کمآب، مرتفع و پرشیب مورد توجه قرار گرفته است؟
اگر احداث جنگلدستکاشت در این نقطه لازم تشخیص داده شده، قطعا باید با استفاده از گونههایی انجام شود که کمترین نیاز را به آبیاری (فقط برای یکی، دو سال اول) داشته و نیازی به آبیاری مداوم و تأسیسات پرهزینه و مخرب محیط مانند جاده و خطلوله نداشته باشد.
حتی اگر به لولهکشی برای انتقال آب از بالادست نیاز است، قطعا میتوان این کار را بدون جادهکشی هم انجام داد و جای پرسش است که آیا گزینههای دیگر، مثلا پمپاژ آب از دره پایین دست که دارای آب بیشتر و دائمی است، مورد بررسی قرار گرفته است؟
در شرایطی که هر روز دهها هکتار از جنگلهای کشور و همچنین جنگلهای دستکاشت و باغهای شهری و حتی نهالستانها و باغهای ارزشمند گیاهشناسی به دلایل مختلف مورد تجاوز قرار میگیرند و نابود میشوند، اقدام به ایجاد جنگل مصنوعی با صرف چنین هزینهها و با چنین تخریبهایی چه توجیهی دارد؟ آیا بهتر نیست که اینگونه هزینهها صرف نگهداری جنگلها و مراتع و فضاهای سبز موجود شود؟
ارتفاعات شمال تهران، مورد تجاوز و طمع افراد و دستگاههای گوناگون است؛ اقدام به هرگونه راهسازی، دسترسی این اشخاص را به هدفهای سودجویانه و کوتهبینانه تسهیل میکند.
براساس آنچه گفته شد از مسئولان دستاندرکار انتظار میرود که عملیات راهسازی در کوههای دارآباد را متوقف و طرح مذکور را با حضور کارشناسان و ذینفعان مجددا ارزیابی و بررسی کنند.
* مدیر گروه دیدبان کوهستان