بعد از سرنگونی مبارک، میدان تحریر قاهره چنین جمعیتی را بهخود ندیده بود. معترضان البته علاوه بر محاکمه مبارک، خواستار محاکمه حلقه افراد نزدیک به او و اعضای حزب ملی دمکرات مصر بهدلیل فساد هستند. پساز ساعت 2نیمهشب، زمانیکه مقررات منع آمد و شد آغاز شد، ارتش به جمعیت میدان تحریر حمله برد و آنها را پراکنده کرد. البته یازدهم آوریل نیز تجمعاتی پراکنده در قاهره شکل گرفت که در برخی از آنها به عملکرد شورایعالی نظامی مصر انتقاد شد. در این تجمعات، مردم خواستار سرعت یافتن روند انتقال قدرت وگذار مصر به دمکراسی بودند.
در این میان، یک نکته قابل توجه است. نباید تظاهرات مردم مصر و درخواستشان برای محاکمه مبارک را با برخی از تظاهراتهای پراکنده در انتقاد به شورایعالی نظامی، یکی دانست؛ چه اینکه تظاهرات دوم، برخلاف اولی، نمیتواند خواستههای مردم مصر در سطح ملی را نمایندگی کند و تهدیدی برای رژیم نظامی محسوب نمیشود. بسیاری از مردمی که در جریان اعتراضات علیه مبارک در تظاهرات شرکت داشتند- که حزب اخوانالمسلمین را نیز میتوان جزء آنها محسوب کرد- تمایل دارند تا ارتش مصر بر روندگذار این کشور به یک نظام سیاسی جدید طبق یک روند تدریجی نظارت داشته باشد. علاوه بر این، از دیدگاه آنها تظاهراتهای بیشتر غیرضروری است؛ چه اینکه ممکن است به اقتصاد کشور که پیشتر نیز بهدلیل اعتراضات پیشین دچار آسیبهای جدی شده است، ضربات بیشتری وارد کند.
از سوی دیگر اکثر نیروهای سیاسی و مدنی مصر مخالف برگزاری تظاهرات علیه ارتش هستند؛ چراکه به ارتش مصر بهعنوان تنها نیرویی مینگرند که میتواند نظم را برقرار کند. آنها بر این عقیده هستند که فقط ارتش است که این توانایی را دارد که تغییرات مورد نظرشان را در نظام سیاسی مصر اعمال کند. البته با تمام این اوصاف، اختلافهایی نیز در این جنبش درخصوص ارتش و تعهدش به وعدههای داده شده، وجود دارد؛ اگرچه اکثر قریب به اتفاق معترضان مصری در تجمع اخیر خواهان محاکمه مبارک و اعضای حزب متبوعش بودند اما درصد کمی از آنها به تعهد ارتش به وعدهاش مبنی بر برقراری نظامیدمکراتیک باور ندارند که شعارهایی نیز علیه عالیترین مقام نظامی ارتش مصر یعنی محمد حسین طنطاوی که پیش از این دست راست مبارک بود، سردادند.
شاید یکی از دلایل سرکوب تجمع اعتراضآمیز چند روز اخیر از سوی ارتش نیز همین مسئله بود. از سوی دیگر ارتش نگرانی دیگری نیز داشت. در برخی از خبرهای مخابره شده از تجمع اخیر مردمی در میدان تحریر گزارش شده بود که برخی از افسران نظامی ارتش که مخالف شورایعالی نظامی هستند در تجمع اعتراض آمیز در میدان تحریر در میان مردم دیده شدهاند و تا زمانیکه ارتش اقدام به متفرق کردن مردم نکرده بود در میان مردم حضور داشتند. در برخی از خبرها گفته شده که تعداد این افسران 25نفر بوده است. شاید حضور این افسران نظامی معترض در میان مردم انگیزهای بوده تا ارتش مصر دست به اقدام خشن برای متفرق کردن مردم بزند. در این درگیری چند نفر مجروح شدند. جالب اینجاست که این چند نفر مجروح نیز جزو آندسته از مردمی بودند که با ایجاد حلقه انسانی قصد داشتند تا از 25 افسر یاد شده محافظت کنند.
گفته میشود تعدادی از افسران میانرتبه ارتش مصر اخیرا بهشدت اعتراض کردهاند که چرا منافع اقتصادی گستردهای که رهبران عالیرتبه ارتش از آن بهرهمند هستند، با افسران پایین رتبهتر قسمت نمیشود. این احتمال وجود دارد که افسرانی که در میان معترضان حضور یافته بودند از جمله همین افسران معترض باشند و مسلما ارتش مصر که همواره هویتی مستقل داشته است، نمیتواند چنین مسئلهای را تحمل کند؛ چه اینکه این مسئله میتواند تاثیرات بدی بر دیگر افسران ارتش بگذارد. این مسئله را هم به یاد داشته باشیم که رژیم مصری که امروز شاهد آن هستیم زمانی از طریق کودتای نظامی افسرانی در ارتش مصر بنیان نهاده شد که میان رتبه بودند و بهنظر میرسد که شورایعالی نظامی مصر این واقعیت تاریخی را از یاد نبرده است و سعی میکند که این افسران میان رتبه را بهشدت کنترل کند.
البته هیچ گواهی که نشان دهد اختلافات در ارتش مصر گسترده است وجود ندارد. علاوه بر این هیچ نشانهای نیز وجود ندارد که بگوید احساسات ضدارتش در عموم مردم مصر گسترده است. فقط سخن از نگرانی است. این نگرانی وجود دارد که آیا ارتش حقیقتا این اجازه را خواهد داد تا دولتی انتخابی بر سر کار بیاید؟ آیا ارتش، مبارک و همراهانش را محاکمه خواهد کرد؟ آیا ارتش فعالیت حزب ملی دمکرات را ممنوع خواهد کرد؟ البته این نکته را هم نباید از یاد برد که تابدینجای کار این نگرانیها فقط از سوی آن دسته از نیروهای سیاسی که تندروتر از بقیه هستند، مطرح میشود؛ اگرچه تظاهرات 8 آوریل در مصر نشان داد هنوز هم گروههای سیاسی و مدنی مصر توانایی به خیابان کشاندن تعداد زیادی از مردم را دارند و میتوانند جمعیت معترض انبوهی را سازماندهی کنند اما این نکته هم قابل توجه است که عموم مردم همچنان به ارتش اعتماد دارند و این نهاد نظامی را مسئول ایجاد تغییرات مورد نظرشان میدانند و اعتقاد دارند که ارتش تا بدینجا مسیر درستی را طی کرده است.