اول اردیبهشت که در تقویم جمهوری اسلامی ایران، روز بزرگداشت سعدی نام گرفته است، در شیراز برنامه‌های ویژه‌ای برگزار خواهد شد اما پیش از آن قرار است 2روز مخصوص سعدی در تهران نیز برگزار شود. روزهای 30و31فروردین مرکز سعدی‌شناسی که متولی بخش علمی برگزاری مراسم یادروز سعدی است با همکاری معاونت فرهنگی شهر کتاب، چند نشست علمی برگزار خواهد کرد. در این نشست‌ها مظاهر مصفا درباره جایگاه قصیده سعدی در قصاید فارسی، مهدی نوریان با موضوع از عنصری تا سعدی و موسی اسوار درباره قصاید عربی سعدی سخن می‌گویند. علاوه بر اینها قرار است میزگردی نیز با موضوع زبان سعدی در قصیده و مطایبات با حضور نصرالله پورجوادی و ضیاء موحد برگزار شود. اما شاید قسمت عامه‌پسندتر و جالب‌تر این نشست‌ها، حضور سالار عقیلی خواننده است که قصد دارد نگاه خود را به سعدی از منظر موسیقی بیان کند.
اینها درواقع برنامه‌های شهرکتاب و مرکز سعدی‌شناسی در روز 30 فروردین است. روز سی‌ویکم نیز کارشناسان دیگری درباره سعدی از زوایای مختلف حرف می‌زنند که جالب‌ترین قسمتش شاید سخنرانی محمدعلی سپانلو باشد با موضوع سعدی و بتهوون. اینکه سپانلو از چه منظری و چگونه قصد دارد درباره سعدی و بتهوون سخن بگوید، روشن نیست اما بی‌تردید حرف‌های او شنیدنی خواهد بود. علاوه بر سپانلو، مریم حسینی با موضوع بررسی تطبیقی قصاید سنایی و سعدی، نسرین فقیه ملک مرزبان درباره هنجار و ساختار قصاید سعدی و عباس ماهیار درباره تجلی تفکرات اشعری در قصاید سعدی سخنرانی می‌کنند. اما بعد از این سخنرانی‌ها و نشست‌ها در تهران، نوبت به برنامه‌های ویژه در روز اصلی یعنی اول اردیبهشت می‌رسد که قرار است در شیراز برگزار شود.
به‌نظر می‌رسد در شیراز هم برنامه‌های اصلی و تمرکز برگزارکنندگان باز هم بر سخنرانی و نشست است. آنطور که اعلام شده، سخنرانان و موضوعات این نشست‌ها عبارت خواهند بود از: منصور رستگار فسایی «غزل و قصیده‌های سعدی»، مهدی محقق «چند نکته در قصاید سعدی»، اصغر داد به «قصاید سعدی ادامه آرمان‌شهر سعدی»، ضیاء موحد «مسئله مطایبات و هزلیات سعدی»، میرجلال‌الدین کزازی «مرز اندرز در چامه‌های سعدی»، حسن بلخاری «عارف ربانی»، محمود فتوحی «تأملی در سبک رسایل و مجالس سعدی» و میلاد عظیمی «سعدی در آیینه سفینه شمس حاجی شیرازی».
انتشار چهاردهمین دفتر سعدی‌شناسی ویژه غزل و ترجمه اشعار عربی سعدی توسط موسی اسوار و کارت‌های ویژه یادروز سعدی از دیگر اقدامات روز سعدی خواهد بود که البته هیچ کدام رابطه روشنی با عامه مردم ندارند. درواقع به‌نظر می‌رسد جای مردم با معنایی عام‌تر در برنامه‌هایی که برای بزرگداشت یکی از مردمی‌ترین بزرگان فرهنگی ایران تدارک دیده شده، کاملا خالی است. سعدی با گلستان و بوستانش در خاطره بسیاری از عامه مردم حضور جدی دارد و حتی هنوز هم بسیاری از پیران کشور، خواندن و نوشتن را با او و در مکتب‌خانه‌های گذشته آموخته‌اند.
بنابراین طبیعی‌تر آن است که جشن بزرگداشت او، جشنی عمومی و ملی باشد؛ جشنی که همه مردم در آن نقش داشته باشند و برنامه‌هایی که عامه را وارد بازی کند؛ همانطور که مکزیک، برای بزرگداشت 80 سالگی نویسنده‌ای که حتی متعلق به‌خود نیست، چنین می‌کند. گابریل گارسیا مارکز که یکی از محبوب‌ترین و شاید محبوب‌ترین و مشهورترین نویسنده زنده دنیاست، متولد کلمبیاست اما سال‌ها در مکزیک ساکن بوده است. برای بزرگداشت تولد 80 سالگی او تنها یکی از برنامه‌های عمومی دولت مکزیک، خواندن گروهی کتاب معروفش، «صد سال‌تنهایی» بود؛ برنامه‌ای که در آن هزاران نفر از مردم مکزیک در میادین این کشور جمع شدند و همگی با هم بخش‌هایی از این رمان مشهور را خواندند.
مارکز نویسنده‌ای بزرگ است اما حتی قابل مقایسه با سعدی ما نیست. مردم مارکز را دوست دارند اما علاقه آنها حتی قابل مقایسه با عشق ما به سعدی نیست همانطور که به حافظ و فردوسی و مولوی. با این همه هر سال روز بزرگداشت بزرگ‌ترین نویسندگان و شاعران‌مان که به شهادت همه اهل فن، از جمله بزرگ‌ترین نویسندگان و شاعران جهان محسوب می‌شوند، بی‌هیچ دخالتی از جانب عامه مردم و تنها با چند سخنرانی و بیان تکرار مکررات می‌گذرد و بیشتر خیل عظیم علاقه‌مندان به این غول‌های ادبیات فارسی، حتی از وجود چنین روزی مطلع نمی‌شوند.
مراسم روز بزرگداشت عطار؛ سخنرانی به علاوه گلباران
مراسم روز بزرگداشت عطار که روزهای 24 و 25 فروردین برگزار شد، طبق روال همیشه، با چند سخنرانی و یک گلباران مزار همراه بود. البته قرار بود وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به نیشابور برود و یکی از سخنرانی‌ها را برعهده بگیرد اما در دقیقه 90 یحیی طالبیان، قائم مقام وزیر در امور شعر جای او را گرفت؛ چرا که سیدمحمد حسینی در قالب سفرهای استانی هیات دولت، همان موقع کیلومترها آن طرف‌تر، در سیستان و بلوچستان بود. جالب اینکه در برنامه‌ای نه چندان جذاب برای عامه مردم، مردم نیشابور با شور و شوق شرکت داشتند و بی‌هیچ دخالتی در ماجرا، به یکی دیگر از بزرگ‌ترین چهره‌های فرهنگی کشور، ادای احترام کردند.
