به گفته مسئولان محلی، در همین مدت کوتاه بیش از 30 هزار نفر از نقاط گوناگون استان همدان برای دیدن آبفشانی به ارتفاع 4متر به روستای عمان(ایمان) رزن سفر کرده‌اند. ماجرا از این قرار است که چاهی به عمق 110 متر به‌منظور تأمین آب شرب روستا حفر شده بود اما درش به‌مدت یک‌سال به‌دلیل نداشتن آب بسته ماند تا اینکه چند هفته پیش کارشناسان برای بررسی علت خشک شدن آن در چاه را باز کردند و پس از 2 روز با فوران آب مواجه شدند. دلیل بروز این پدیده وجود گاز محلول در آب بیان شده است. در این باره با دکتر محمدحسین قبادی، عضو هیأت علمی گروه زمین شناسی دانشگاه بوعلی سینای همدان گفت‌وگو کرده‌ایم تا برایمان از ویژگی‌های این پدیده و امکان بهره‌برداری ژئوتوریستی از آن بگوید.
- دلیل وقوع این پدیده چیست؟
اصولا وجود چشمه‌های گازدار در منطقه همدان غیرعادی نیست. در منطقه دره مرادبیگ واقع در جنوب همدان، روستای باباگرگر در شمال شرق شهرستان قروه و در روستای گلتپه واقع در غرب همدان چنین چشمه‌هایی وجود دارد. همچنین تشکیل غار علیصدر همدان که یکی از پدیده‌های شگفت انگیز طبیعی به شمار می‌رود، تحت‌تأثیر گازهای محلول در آب بوده است.وجود گازهای «H2S» و«CO2» در لایه‌های زمین پدیده‌ای شناخته شده هستند که این گازها می‌توانند از طریق شکستگی‌ها و گسل‌ها به‌صورت چشمه یا با حفر چاه تخلیه شوند.
در مورد پدیده اخیر نیز چنین می‌توان توضیح داد که بعد از حفاری چاه عمیق در لایه آبدار زمین، جریان آب حاوی گاز از طریق شکستگی‌های موجود در زمین وارد آن شده، به‌دلیل بهره‌برداری نکردن از چاه و بسته‌بودن در آن، گاز تجمع پیدا کرده است و اکنون فشار گاز، آب را به‌صورت آبفشان از چاه خارج می‌کند.
- وجود آبفشان بر فراز چاه تا چه مدت ادامه خواهد داشت؟
تجمع آب در چاه تحت‌تأثیر گاز، سبب پرتاب آن به بالا می‌شود و در نتیجه به‌صورت آبفشان عمل می‌کند. ممکن است برای مدت معینی آب به‌صورت فواره بیرون بزند و پس از آن ارتفاع فواره به مرور کم شود. همچنین در آینده با توجه به مقدار گاز وارد شده به چاه، فشار گاز به‌طور متناوب زیاد و کم می‌شود و در نتیجه آب به‌صورت متناوب به بالا پرتاب خواهد شد.البته اگر از چاه به‌طور مداوم بهره‌برداری شود دیگر شاهد فواره نخواهیم بود و تنها ممکن است آب درون چاه بجوشد که در این صورت با ورود به آن ممکن است حتی احساس خفگی به انسان دست بدهد.
- می‌توان از این پدیده بهره‌برداری گردشگری کرد؟
به این منظور باید یک‌سری مطالعات تفصیلی آب‌زمین‌شناسی در منطقه صورت بگیرد تا مکانیسم و سازوکار اصلی این پدیده طبیعی به خوبی شناخته شود. در مطالعات آب‌زمین‌شناسی، نوع آبخوان و چگونگی تغذیه آن شناخته می‌شود. به عبارت دیگر عوامل خروج آب به‌صورت فواره شناسایی می‌شود و نوع گازها و میزان ورود آنها برای مدت زمان معین مشخص می‌شود. باید دید چه قدر زمان برای تجمع گاز لازم است و چه مدت باید دهانه چاه را مسدود کنیم تا تجمع آب و گاز به حدی برسد که آب قدرت فوران پیدا کند.
در این صورت می‌توانیم در دوره‌های زمانی خاصی از گردشگران دعوت کنیم تا به منطقه بیایند؛ یعنی می‌توان برای بازدید از آبفشان رزن در مقاطعی از سال در قالب بسته‌های سفری برای تورهای گردشگری برنامه‌ریزی کرد. اگر این کارها انجام شود می‌توانیم این روستا را به‌عنوان منطقه‌ای ژئوتوریستی معرفی کنیم و آن را توسعه دهیم.
