مطمئنا ناشران برای استقبال از چنین جمعیتی که با استناد به آمارهای نمایشگاههای سالهای گذشته، تا حدودی قابل پیشبینی بود، با هر آنچه در انبارها موجود داشتند، حاضر شده بودند. عناوین و موضوعات مختلف کم و بیش دیده میشد، اما تقریبا خبری از منابع علمی مربوط به توریسم نبود.
از سالنهای کتب فارسی بگذریم چون غیر از معدود کتابهایی که از قبل در بازار دیده میشد (که اغلب ترجمه شده هستند) کار جدیدی معرفی نشده بود.
ناشران انگشتشمار خارجی
بخش منابع لاتین هم خیلی متفاوت نبود. از میان 1700ناشر خارجی که با منابع لاتین آمده بودند، تنها چند ناشر وجود داشت که تعدادی انگشتشمار از عناوین توریسم و اکوتوریسم در لیست کتابهایشان دیده میشد. در مجموع به نسبت تعداد فراوان عناوین کتابهای آشپزی و تست کنکور میشود گفت هیچ کتاب علمی مفیدی مرتبط با توریسم وجود نداشت.
جای تأسف و البته تعجب است. در ایران تعداد رشتههای دانشگاهی مرتبط با گردشگری در مقاطع فوقدیپلم تا فوقلیسانس روز به روز بیشتر میشود و واحدهای دانشگاهی بسیاری ظاهرا مشتاقانه در تلاش هستند که امتیاز جذب دانشجو در این رشتهها را داشته باشند. از شواهد هم پیداست که مقطع دکتری نیز پس از چند سال پیگیری، عنقریب شروع به کار میکند. از طرفی تعداد آژانسهای دارای مجوز بند «ب» هم در تهران و شهرستانها کم نیستند، که در بخش اجرا و ارائه خدمات گردش در کشور فعالانه در رقابت هستند و انواع تورهای ورودی و خروجی را ثبتنام و اجرا میکنند. گردشگری داخلی که جای خود را دارد، تنها توجه به آمار نوروزی- گرچه کم و زیاد- کافی است که دستمان بیاید چه بازار پرتکاپویی است این گردشگری ایرانی! با مجوز و بیمجوز تور اجرا میشود به بهانه ایرانگردی!
سؤال این است با کدام پشتوانه علمی و دانش مستند و البته معتبر، حرکتی عظیم در کشور با نام گردشگری در حال اجراست؟! در حالیکه در بزرگترین نمایشگاه کتاب کشور حتی به تعداد هر کدام از عناوین مبحث توریسم یک عدد کتاب هم وجود نداشت! چه کسی مسئول است که فاصله بسیار بین ناشران و واردکنندگان کتاب را با جامعه علمی و اجرایی خدمات گردشگری ایران کم کند؟ در نمایشگاه کتاب امسال از هر 5فروشندهای که راجع به کتب مرتبط با توریسم سؤال میکردی، 4نفرشان جواب میدادند« چه؟!» و وای به حالت وقتیکه کلمه اکوتوریسم را هم میگفتی، آنوقت تمام ماهیچههای صورتشان را کج و کوله میکردند، که یعنی تابهحال حتی اسمش را هم نشنیدهاند.
5 عنوان کتاب گردشگری
وقتیکه کتب تخصصی توریسم انگشتشمارند و بیش از 5عنوان کتاب لاتین (حداکثر) راجع به گردشگری طبیعی و اکوتوریسم در نمایشگاه بینالمللی کتاب ایران وجود ندارد و در یک کلام وقتیکه هنوز نیازی به ورود دانش روز توریسم احساس نکردهایم، طبیعی است که گردشگری را آنگونه که خودمان دوست داریم، تعبیر کنیم. طبیعی است که مثلا اکثریت دانشجویان قبول شده در مقطع ارشد گمان کنند که قرار است مدرک بگیرند تا تورلیدر شوند! و در بعضی نشستها و منابع و مجامع گردشگری و از دهان بعضی کسان، چیزهایی بشنوی فراموشناشدنی و البته ناگفتنی! یا اینکه آژانسی تور اجرا کند در حالیکه راهنمای تور، در عمرش مقصد را ندیده! اشکالی ندارد که اصولا تفاوتی بین طبیعتگردی واکوتوریسم نمیبینیم و بدون سواد عملی و کاربردی گردشگری از دانشگاه فارغالتحصیل میشویم!بیست و چهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برگزار شد، در حالیکه میتوان گفت چیزی از اندوخته علمی بینالمللی، مرتبط با بزرگترین صنعت رو به رشد جهان، به اندک علاقهمند ایرانی عرضه نکرد.