مرکز تحقیقات و مطالعات رسانهای روزنامه همشهری در مورد جایگاه این نوشیدنی از مردم تهران سوالاتی پرسیدهاست که در ادامه میخوانید:
پیشگفتار
به جرات می توان ادعا کرد در میان نوشیدنی های جهان چای یک نوشیدنی همگانی است که درمیهمانیها، جشنها، سوگواریها ، دیدارهای رسمی و... به عنوان پیش غذا ، پس غذا سرو می شود. این نوشیدنی شرقی به عنوان ارزان ترین و پرطرفدارترین نوشیدنی های جهان محسوب می شود.
تاریخ استفاده از چای به دلیل قدمت آن مشخص نیست ولی اصل این گیاه به چین، برمه وتونکن می رسد.
این گیاه علاوه برچین در هند، سیلان، ژاپن، اندونزی، ویتنام، تبت، قفقاز و ایران می روید .
اولین بار در قرن هفدهم میلادی چای توسط هلندی ها به اروپا آورده شد و به سرعت مورد توجه اروپاییان قرارگرفته و به سایر نقاط جهان رسید. در میان اروپاییان، انگلیسی ها از طرفداران پروپا قرص چای هستند.
چای بی عارضه ترین نوشیدنی بعد از آب است و فواید بسیاری دارد ازجمله تصفیه کننده خون به دلیل ازدیاد ترشحات کلیوی، هضم کننده غذا، نشاط آور، ضد افسردگی، ضد درد، ضد آمیب، ضد آرتریت، ضد تصلب شرایین، ضد باکتری، ضد سرطان، ضد قند خون، ضد ویروس، ضد اسپاسم، ضد التهاب، ضد جهش ژنی، ضد نیتروزآمین، ضد اکسیدان، قابض، مقوی قلب، محرک سیستم عصبی مرکزی، مدر، محافظ کبد، کاهنده پرفشاری خون، محرک مجاری تنفسی، محرک سیستم ایمنی بدن، کاهش دهنده چربی خون و تری گلیسیریدها، ضد پوسیدگی دندان (به علت فلوراید زیاد موجود در چای سبز.)
بسته به نوع عمل آوری گیاه چای می توان انواع متفاوتی از چای را ایجاد کرد. در ایران دو نوع چای سبز و سیاه وجود دارد . چای سبز در کشورهای چین و ژاپن ، ترکمن صحرای ایران و برخی نقاط دیگر مورد مصرف دارد. نوع دیگر چای که مورد مصرف چینی ها و ژاپنی ها ست و فقط در این کشور تولید می شود، چای اولونگ بوده و دارای خواص درمانی بسیار است .
نوشیدن چای در ایران به دوران باستان برمی گردد بسیاری از چای های جهان ریشه ایرانی دارند، اما امروزه آن چه به عنوان چای ایرانی شناخته می شود چای شمال ایران به ویژه منطقه لاهیجان است.
نوع مرغوب چای ایرانی در مقایسه با چای های خارجی خالص تر است، زیرا ایرانیان برای خوش طعم و عطر کردن چای طبق یک رسم قدیمی از برگ های تازه گل یاس و شمعدانی استفاده می کنند و از مواد معطر استفاده نمی کنند.
برای ایرانیان نوشیدن چای اهمیت زیادی دارد تا جایی که آن را به عنوان یکی از وعده های اصلی (صبحانه)در برنامه غذایی خود گنجانده اند. مردم کشور ما در حالت های روحی مختلف غم و ناراحتی، خستگی، نشاط، شادی، هیجان و... از نوشیدن چای غافل نشده و لذت می برند.
مقدمه
نظرسنجی حاضر، با توجه به محبوبیت نوشیدن چای در میان مردم تهران به اجرا درآمد.
کلیات تحقیق
در این گزارش با به کارگیری نظرسنجی تلفنی و بدست آوردن آمارها، پردازش و تحلیل علمی آنها، سعی شده است تا بخشی از نظرات مردم جامعه درباره تمایل به نوشیدن چای کسب اطلاع شود.
این گزارش حاصل جمع آوری پاسخ 1184 نفر از مردم تهران به پرسشنامه تهیه شده توسط واحد نظرسنجی تلفنی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای موسسه همشهری است. این افراد به صورت تصادفی و بر اساس مراجعه به فهرست شماره تلفن ها (از 22000000 الی 88999999) انتخاب شدند. در این گزارش نظر کسانی که تمایل به پاسخگویی به تمام پرسش های تحقیق را داشته اند، منعکس شده است.
اهداف نظرسنجی
نظرسنجی حاضر برای آگاهی از موارد زیر به اجرا درآمد:
1. چند درصد از پاسخگویان چای را به عنوان نوشیدنی اصلی خود می دانند؟
2. پاسخگویان چند بار در روز چای می نوشند؟
3. فرهنگ پاسخگویان از نظر میزان و چگونگی نوشیدن چای.
4. طرز تهیه چای در بین پاسخگویان
5. پاسخگویان چه مدت پس از صرف غذا، چای می نوشند؟
چکیده:
طرح نظرسنجی حاضر،پژوهشی درارتباط با چای و نظرات مردم درباره نوشیدن آن است. یافته هایی از این طرح به دست آمده است که در این بخش،به مهمترین نکته های آن پر داخته شده است.
1. 35درصد پاسخگویان را مردان و 65 درصد را زنان تشکیل داده اند.
2. معادل 17درصد از پاسخگویان دارای مدرک کارشناسی و بالاتر و 44 درصد دارای مدرک دیپلم و 5 درصد بی سواد هستند.
3. از میان پاسخگویان معادل 54 درصد بیشتر چای می نوشند و معادل 1 درصد قهوه و نسکافه می نوشند.
4. معادل84 درصد از پاسخگویان چای می نوشند و معادل 16 درصد از پاسخگویان اصلا چای نمی نوشند.
5. معادل 61درصد از پاسخگویان اظهار داشتند که چای را با قند ، معادل 15 درصد اظهارداشته اند که چای خود را با خرما ، معادل 7درصد اظهار داشته اند که چای شان را تلخ ، معادل 3 درصد اظهار داشته اندکه چای را با شیرینی، کیک و بیسکویت، معادل 4درصد از پاسخگویان اظهار داشته اندکه چای را با توت وکشمش، معادل 4درصد از پاسخگویان اظهار داشتند که چای را با نبات یا شکر و معادل 3درصد از پاسخگویان اظهار داشته اندکه چای را با شکلات می نوشند.
6. معادل 27درصد از پاسخگویان سه بار در روز چای می نوشند و 11درصد از پاسخگویان روزانه بیشتر از هفت بار چای می نوشند.
7. معادل52 درصد از پاسخگویان چای را با لیوان نوشیده، معادل 27درصد با استکان و معادل 21درصد با فنجان چای می نوشند.
8. معادل56 درصد از پاسخگویان چای را ولرم، معادل 41درصد از پاسخگویان داغ می نوشند.
9. بیشتر پاسخگویان معادل65 درصد چای را بوسیله قوری و کتری دم می کنند .
10. بیشتر پاسخگویان معادل24 درصد یک ساعت پس از صرف غذا چای می نوشند و معادل24 درصد پاسخگویان بعد از غذا اصلا چای نمی نوشند.
روش نظرسنجی
در این پژوهش، از نظرات عامه مردم به صورت تلفنی (نظرسنجی تلفنی) به روش پیمایشی و نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. و عددهای داخل جدول گرد شده است.
جامعه آماری
جامعه آماری در این تحقیق شامل 1184نفر از مردم است. لازم به ذکر است که از این تعداد 35درصد مرد و65 درصد زن هستند.
زمان اجرای نظرسنجی
این نظرسنجی از تاریخ 17 تا 20 دی ماه 1385 توسط گروه نظرسنجی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای روزنامه همشهری بصورت تلفنی انجام شده است.
جنس پاسخگویان
جدول شماره 1 جنس پاسخگویان را نشان می دهد. بر اساس جدول اکثریت پاسخگویان (65درصد) را زنان و (35درصد) را مردان تشکیل می دهند.
جدول شماره 1- توزیع پاسخگویان بر اساس جنس
جنس | تعداد | درصد |
زن | 772 | 65 |
مرد | 412 | 35 |
جمع | 1184 | 100 |
سن
پاسخگویان
جدول شماره 2 نشان می دهد که پاسخگویان در چه گروه سنی قرار دارند از 1184نفر پاسخگو معادل 16 درصد از پاسخگویان بین 21تا 25سال و معادل 8درصد از پاسخگویان بالاتر از 60 سال سن دارند.
جدول شماره 2- توزیع پاسخگویان بر اساس سن
سن | تعداد | درصد |
21-25 سال | 194 | 16 |
26-30 سال | 186 | 16 |
15-20سال | 163 | 14 |
36-40 سال | 154 | 13 |
31-35 سال | 121 | 10 |
41-45 سال | 116 | 10 |
60سال به بالا | 100 | 8 |
46-50 سال | 76 | 6 |
51-60 سال | 74 | 6 |
جمع | 1184 | 100 |
سطح تحصیلات
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 3 از میان پاسخگو معادل (44درصد) در مقطع دیپلم ، معادل (17 درصد) در مقطع لیسانس و بالاتر و معادل (5درصد) بی سواد هستند.
جدول شماره 3- توزیع پاسخگویان بر اساس سطح تحصیلات
میزان تحصیلات | تعداد | درصد |
دیپلم | 521 | 44 |
لیسانس و بالاتر | 206 | 17 |
ابتدایی | 123 | 10 |
راهنمایی | 100 | 8 |
دبیرستان | 96 | 8 |
دانشجوو فوق دیپلم | 85 | 7 |
بی سواد | 53 | 5 |
جمع | 1184 | 100 |
پاسخگویان معمولا در روز چه نوشیدنی را بیشتر مصرف می کنند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 5،از میان 1184نفر پاسخگو معادل( 54 درصد) روزانه چای می نوشند، معادل( 2 درصد) معمولا در روز نوشابه و دلستر و معادل(1درصد) قهوه و نسکافه می نوشند.
براساس جدول تقاطعی بین سن و نوشیدن مورد مصرف پاسخگویان مشخص می شود خوردن چای در با تمایل بیشتری معادل(62 درصد) بین گروه سنی 60سال به بالا و کمترین فراوانی معادل (39 درصد)میان گروه سنی 15- 20 سال به چشم می خورد.
جدول شماره 5- توزیع پاسخگویان بر اساس نوع نوشیدنی که روزانه بیشتر مصرف می کنند
نوشیدنی که روزانه بیشتر مصرف می کنید | تعداد | درصد |
چای | 635 | 54 |
آب | 322 | 27 |
شیر | 69 | 6 |
آب میوه | 63 | 5 |
دوغ | 59 | 5 |
نوشابه و دلستر | 20 | 2 |
قهوه و نسکافه | 16 | 1 |
جمع | 1184 | 100 |
پاسخگویان چای می نوشند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 4، از میان 1184 نفر پاسخگو معادل (84درصد) چای می نوشند و(16 درصد) اصلا چای نمی نوشند.
جدول شماره 4- توزیع پاسخگویان بر اساس نوشیدن چای
چای می نوشید | تعداد | درصد |
بله | 1095 | 84 |
خیر | 89 | 16 |
جمع | 1184 | 100 |
پاسخگویان چای را با چی مصرف می کنند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 6،از میان 1095 نفر پاسخگو که روزانه چای می نوشند معادل ( 61 درصد) اظهار داشته اند که چای را با قند مصرف کرده و معادل( 2 درصد) اظهار داشته اند که چای را با شکر می نوشند. براساس جدول تقاطعی بین جنس و تنقلات همراه چای مشخص می شود مردان بیشتر اززنان تمایل به خوردن قند همراه چای دارند .
جدول شماره 6- توزیع پاسخگویان بر اساس چیزی که همراه چای مصرف می کنند
چه چیزی همراه چای مصرف می کنند | تعداد | درصد |
قند | 668 | 61 |
خرما | 161 | 15 |
تلخ | 80 | 7 |
بیسکویت، کیک، شیرینی | 69 | 6 |
توت وکشمش | 44 | 4 |
شکلات و کاکائو | 29 | 3 |
نبات و آب نبات | 24 | 2 |
شکر | 20 | 2 |
جمع | 1095 | 100 |
پاسخگویان چند بار در روز چای می نوشند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 7 از میان 1095 نفر پاسخگو که روزانه چای می نوشند معادل (27 درصد) اظهار داشته اند که روزی سه بار چای نوشیده و معادل( 2 درصد) اظهار داشته اند که روزانه بیشتر از هفت بار چای می نوشند. میانگین نوشیدن چای چهار بار در روز است.
جدول شماره 7- توزیع پاسخگویان بر اساس چند بار نوشیدن چای در روز
روزانه چند بار چای می نوشید | تعداد | درصد |
سه بار در روز | 299 | 27 |
دو بار در روز | 240 | 22 |
چهار بار در روز | 200 | 18 |
بیش از هفت بار در روز | 122 | 11 |
شش بار در روز | 112 | 10 |
یک بار در روز | 105 | 10 |
هفت بار در روز | 17 | 2 |
جمع | 1095 | 100 |
پاسخگویان چای را در چه ظرفی مصرف می کنند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 8، از میان 1095 نفر پاسخگو که روزانه چای می نوشند معادل (52 درصد) اظهار داشته اند که چای را با لیوان نوشیده ، معادل(27درصد) با استکان و معادل(21درصد)با فنجان چای می نوشند.
جدول شماره 8- توزیع پاسخگویان بر اساس ظرفی که چای می نوشند
با چه ظرفی چای می نوشید | تعداد | درصد |
لیوان | 572 | 52 |
استکان | 292 | 27 |
فنجان | 231 | 21 |
جمع | 1095 | 100 |
پاسخگویان چای را داغ ، ولرم یا سرد می نوشند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 9،، از میان 1095 نفر پاسخگو که روزانه چای می نوشند معادل (56 درصد) اظهار داشته اند که چای را ولرم نوشیده ، معادل(41درصد) داغ و فقط معادل(3درصد) چای را سرد می نوشند.
جدول شماره 9- توزیع پاسخگویان بر اساس داغ یا ولرم نوشیدن چای
چای را داغ، ولرم یا سرد می نوشید | تعداد | درصد |
ولرم | 616 | 56 |
داغ | 425 | 41 |
سرد | 27 | 3 |
جمع | 1095 | 100 |
پاسخگویان از چه وسیله ای برای دم کشیدن چای استفاده می کنند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 10، از میان 1095 نفر پاسخگو که روزانه چای می نوشند معادل (65 درصد) اظهار داشته اند که چای را به وسیله قوری و کتری دم می کنند و معادل(2درصد) هم از فلاسک و چای کیسه ای استفاده می کنند.
جدول شماره 10- توزیع پاسخگویان بر اساس وسیله دم کردن چای
باچه وسیله ای چای را دم می کنید | تعداد | درصد |
قوری و کتری | 711 | 65 |
سماور | 279 | 25 |
چای ساز | 89 | 8 |
فلاسک و چای کیسه ای | 16 | 2 |
جمع | 1095 | 100 |
پاسخگویان چه مدت پس از صرف غذا چای می نوشند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 11، از میان 1095 نفر پاسخگو که روزانه چای می نوشند معادل (24 درصد) اظهار داشته اند که یک ساعت پس از صرف غذا، چای می نوشند و معادل(14درصد) اظهار کرده اند بلافاصله پس از صرف غذا، چای می نوشند. براساس جدول تقاطعی بین جنس و زمان نوشیدن چای بعد از غذا مشخص می شود 78درصد زنان بعد از غذا چای نمی نوشند و44 درصد مردان بلافاصله بعد از غذا چای می نوشند .
جدول شماره 11- توزیع پاسخگویان بر اساس زمان نوشیدن چای پس از صرف غذا
چه مدت بعد از غذا چای می نوشید | تعداد | درصد |
یک ساعت بعد از غذا | 265 | 24 |
اصلا بعد از غذا چای نمی نوشم | 250 | 23 |
نیم ساعت بعد از غذا | 233 | 21 |
بلافاصله بعد از غذا چای می نوشم | 148 | 14 |
دو ساعت بعد از غذا | 140 | 13 |
سه ساعت بعد از غذا | 59 | 5 |
جمع | 1095 | 100 |
مدیر طرح: شبنم چهره
همکاران : سرور هاشمی، فریده درفشی، سمیه گایگانی