تعاملات موجود میان جامعه محلی و گردشگرانی که با هدف طبیعت‌گردی به مناطق بکر قدم می‌گذارند تا چه اندازه به توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه میزبان کمک می‌کند؟ آیا زیرساخت‌های موجود در جامعه بومی توان جذب گردشگر را دارد؟ اینها سؤالاتی است که هم جامعه محلی خواستار پاسخگویی به آنهاست و هم گردشگران علاقه‌مند به گردشگری هیجانی به منظور تأمین آسایش بیشتر هنگام سفر.
رودخانه‌های وحشی، تورهای هیجانی توأم با مشاهده مناطق طبیعی و سرانجام آنچه با عنوان اکوتوریسم می‌توان به آن پرداخت، همگی از آن دسته موضوعاتی هستند که درصورت قرار گرفتن در موضوعات توسعه‌ای می‌توانند آثار مثبتی در توسعه جامعه محلی و بهبود وضعیت معیشتی مردمان ساکن در مسیر گردشگری به‌ویژه جامعه ساکن در مسیر رودخانه‌ها داشته باشند.
قایقرانی در آب‌های خروشان به‌عنوان یکی از شاخه‌های اکوتوریسم از آن دسته جاذبه‌هایی است که اکنون در برخی رودخانه‌های کشور از جمله سپیدرود و ارمند در طبیعت بکر و وحشی چهارمحال و بختیاری جریان دارد. چهارمحال و بختیاری علاوه بر آنکه سرزمین سدها نام گرفته سرزمین رودخانه‌ها نیز نامیده می‌شود.
یکی از محیط‌بانان در حاشیه نخستین جشنواره رفتینگ کشور که به قایقرانی در آب‌های خروشان نیز شناخته می‌شود در دمای بالای 50درجه هوا و درحالی‌که برای نخستین‌بار میزبان بیش از یکصد گردشگر علاقه‌مند به قایقرانی در آب‌های خروشان است، می‌گوید: وجود اکوتوریسم و ورود گردشگر به مناطق حفاظت‌شده زاگرس موجب تخریب منطقه حفاظت شده می‌شود. وی که نمی‌خواهد نامی از او در این گزارش منتشر شود اجرای پروژه‌های گردشگری در مناطق حفاظت‌شده زیست‌محیطی نظیر آنچه در حاشیه رود ارمند وجود دارد را نیازمند ارزیابی زیست‌محیطی می‌داند. محیط‌بان مناطق حفاظت‌شده زاگرس می‌گوید که ارزیابی‌ها باید به گونه‌ای باشد که مشخص شود ورود گردشگر به مناطق حفاظت شده می‌تواند تا چه اندازه برای جامعه محلی و البته توسعه گردشگری مفید باشد.
وی از آموزش ندادن به گردشگران رودخانه‌ای و برگزارکنندگان تورهای طبیعت‌گردی، به سبب آنچه موجب اقدامات زیانبار برای محیط‌زیست، نظیر انباشت و ریختن زباله به‌ویژه از نوع پلاستیک در طبیعت بکر زاگرس می‌داند و به‌دلیل خسارت‌هایی که به گونه‌های جانوری یا زیستی منطقه می‌زند، گلایه‌مند است. به گفته او تعبیه مخازن مخصوص زباله در مناطق حفاظت شده و همچنین ارائه آموزش به گردشگران در موضوع آلوده نکردن منابع آب و محیط‌زیست از ملزومات برگزاری تورهای گردشگری در کوهپایه‌های زاگرس با جامعه محلی منحصر به فرد آن است.
قایقرانی در آب‌های خروشان رود ارمند که برای نخستین‌بار در کشور با حضور مدیرانی از استان چهارمحال‌وبختیاری در روستاهای منطقه لردگان با طبیعتی بکر و کوه‌هایی که در برخی نقاط صیقل خورده و تبدیل به دیواره‌هایی با شیب منفی شده‌اند به تدریج تبدیل به یکی از تفریحاتی خواهد شد که در تعامل جامعه شهری و روستایی در منطقه می‌تواند به‌عنوان جاذبه‌ای اکوتوریستی و درصورت قرارگرفتن در مسیر صحیح به توسعه جامعه محلی و ایجاد اشتغال برای ساکنان بومی به‌عنوان معیشت جایگزین بینجامد.
بخشدار منطقه ناقان در استان چهارمحال و بختیاری که برای نخستین‌بار شاهد حضور تعداد زیادی از گردشگران در منطقه خود بوده است، می‌گوید: می‌توان با استیجاری کردن خانه‌های مسکونی موجود در منطقه به ارتقای امکانات رفاهی برای اسکان موقت گردشگران پرداخت تا در آینده سرمایه‌گذاران بخش خصوصی با رغبت بیشتری در این بخش سرمایه‌گذاری کنند.
وی با اشاره به این موضوع که نخستین جشنواره رفتینگ کشور به‌عنوان یکی از شاخه‌های اکوتوریسم، دارای برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده نبوده و به‌صورت کاملا اتفاقی در منطقه انجام شده است می‌گوید: در جشنواره آینده مکان‌های بهتری برای اسکان گردشگران خواهیم داشت و یکی از روستاهای زیبا را در حاشیه رود کارون با دسترسی آسان برای همین منظور آماده‌سازی خواهیم کرد.
بخشدار ناقان همچنین به موضوع تعامل جامعه محلی با گردشگران می‌پردازد. نادر محمدی می‌گوید: خوشبختانه فرهنگ تعامل با گردشگران در جامعه محلی ایجاد شده که می‌تواند بر اقتصاد خانوارها و اهالی منطقه تأثیر بگذارد. آنها می‌توانند خانه‌های خود را در اختیار گردشگران قرار بدهند و گردشگران نیز می‌توانند با آداب و رسوم جامعه محلی که بیشتر از عشایر کوچ‌نشین هستند آشنا شوند.
گردشگری با بضاعت کم
مژگان ریاحی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان چهارمحال و بختیاری که برای آشنایی با گردشگری به شیوه قایقرانی در آب‌های خروشان، در قایق ویژه بانوان شرکت‌کننده در نخستین جشنواره رفتینگ کشور نشسته بود، پس از پایان قایق‌سواری، در پاسخ به انتقادهایی مبنی بر امکانات نامطلوب به گردشگران در حاشیه این جشنواره با اشاره به اینکه تا زمانی که یک فعالیت شروع نشده و جا نیفتاده باشد نمی‌توان توقع امکانات خوب داشت، می‌گوید: سازمانی که بتواند همه زیرساخت‌ها را فراهم کند تنها میراث فرهنگی نیست و سازمان‌های مختلف در فراهم ساختن زیرساخت‌ها سهم دارند.
وی هدف از برگزاری جشنواره رفتینگ کشور به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری با بضاعت اندک را معرفی قابلیت طبیعی موجود در استان برای مردم و مسئولین خارج از چهارمحال و بختیاری می‌خواند و می‌افزاید: 11درصد از آب شیرین کشور در استان چهارمحال و بختیاری تولید می‌شود و این استان همچنین دارای رودخانه‌های متعددی است که برای قایقرانی در آب‌های خروشان مناسبند. در حالی‌که مهمانان نخستین جشنواره رفتینگ کشور، شب را در چند مدرسه به فاصله‌های مختلف و در وضعیت نامناسب سپری کردند، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان چهارمحال و بختیاری همچنین از لزوم بهره‌مندی جامعه محلی از حضور گردشگرانی که با هدف بهره‌مندی از جاذبه رودهای خروشان به آن منطقه سفر کرده‌اند، خبر می‌دهد.ریاحی می‌گوید: خانه‌های روستایی باید تجهیز شوند تا گردشگران برای اقامت در آنها اقدام کنند، چون تجهیز خانه‌ها و اقامت گردشگران در خانه‌های محلی موجب آموزش روستاییان و کمک به اقتصاد و رفاه جامعه محلی می‌شود.
آن‌طور که مژگان ریاحی می‌گوید، توانمند‌سازی جامعه محلی در جذب گردشگر و حتی برگزاری تورهای گردشگری قایقرانی در مسیر رود ارمند در استان چهارمحال و بختیاری و بدین‌ترتیب توسعه جامعه محلی می‌تواند از اهداف برگزاری جشنواره قایقرانی در آب‌های خروشان به‌عنوان یکی از شاخه‌های طبیعت‌گردی باشد. وی توسعه جامعه محلی را موجب رونق گرفتن تولید و فروش صنایع دستی خاص عشایر بختیاری و همچنین رفع نیازهای جامعه بومی با گسترش گردشگری رودخانه‌ای در منطقه دانست.
گلایه از معیشت
خداداد دوستی، یکی از جوانان ساکن در روستاهای کنار رودخانه ارمند که اکنون محلی برای ورود گردشگران به این نقطه از استان چهارمحال و بختیاری شده، چند سالی است که قایق‌های گردشگران را از مدرسه روستا تا رودخانه حمل می‌کند. وی آن‌طور که خودش می‌گوید نخستین فرد روستاست که با گروه گردشگران رودخانه آشنا شده و به تدریج اهالی روستا را نیز با گردشگران آشنا کرده است. دوستی می‌گوید: بهترین مناظر رود ارمند در فاصله 2روستایی است که محل برگزاری قایقرانی در آب‌های خروشان است. به گفته وی به‌رغم اشتغال‌زایی خوب در این بخش از صنعت گردشگری، روستای آنها بهبود چندانی در موضوع معیشت و اقتصاد به‌دلیل حضور گردشگر نداشته است. دوستی می‌گوید: گردشگران تنها 2روز در هفته به منطقه می‌آیند که البته مایحتاج خودشان را نیز به‌همراه می‌آورند و نیازی به خرید از روستاییان ندارند.
وی می‌گوید: هزینه یک خانه روستایی برای اقامت یک روز گردشگر 10 تا 12هزار تومان است و اگر گردشگری در این بخش رونق پیدا کند روستاییان نیز استقبال خوبی خواهند داشت، چون می‌توانند خانه‌های خود را به گردشگران اجاره بدهند. خداداد که البته از عشایر یکجانشین استان چهارمحال و بختیاری است و در خوزستان به صنعت بلوک‌سازی مشغول است، می‌گوید: با مشاهده گردشگران به این فکر افتاده‌ام که با دایر کردن یک دفتر در همین روستا و انجام تبلیغات، به دعوت از گردشگران اقدام کنم تا با این کار در این روستا اشتغال‌زایی کنم.
سیروس حسینی، جوان 22ساله‌ای که لباس ویژه عشایر بختیاری را بر تن دارد، معتقد است که ورود گردشگر به آن منطقه به‌دلیل نداشتن تعامل مالی با روستاییان و جامعه محلی تأثیری بر بهبود وضعیت معیشت و اقتصاد خانواده‌های روستایی نداشته است. وی می‌گوید: وضعیت اقتصادی روستا بسیار نابسامان است و خانه‌ها به‌دلیل سیلاب‌های سنگین رودخانه تخریب می‌شوند. وی ادامه می‌دهد: راه‌اندازی این شیوه از گردشگری اگر برای مردم روستا هم درآمد داشته باشد بسیار خوب است و درصورتی که گردشگران، صنایع‌دستی و تغذیه و مایحتاج خود را از روستاییان خریداری کنند آن وقت می‌توان گفت که گردشگران بر اقتصاد روستا تأثیر گذاشته‌اند.
