بزهکاریها انواع مختلفی دارند و می‌توان آنها را به سه گروه تقسیم کرد:
دسته اول اعمال خلافی هستند که علیه جامعه و اشخاص صورت می‌گیرد و شامل ضرب و شتم، تجاوز به عنف و قتل می‌شود.
دسته دوم حرکت و اقدام علیه نظم عمومی جامعه است و کارهایی مانند توزیع مواد مخدر و انحرافات جنسی را شامل می‌شود.
دسته سوم بزهکاری علیه مالکیت افراد جامعه است و سرقت و جعل اسناد را در برمی‌گیرد.
نوجوانانی هم که مرتکب انواع بزهکاریها می‌شوند در موقعیت یکسانی نبوده و از شرایط رشد اجتماعی متفاوتی برخوردارند.
یک عده نوجوانانی هستند که در خانواده‌هایی متعادل رشد کرده و بزرگ شده‌اند اما در سنین نوجوانی که زمان فاصله گرفتن نوجوان از خانواده است، در جامعه با افراد ناباب یا گروههای خلافکار آشنا شده و به سمت آنها و کارهای آنان گرایش پیدا می‌کند. حتی ممکن است است به مصرف مواد مخدر یا الکل کشیده شوند.
مصرف مواد مخدر و الکل علاوه بر اینکه خود نوعی ناهنجاری محسوب می‌شوند زمینه ارتکاب به انواع خلافکاریهای دیگر را نیز در نوجوانان مستعد می‌کند.
گروهی دیگر از نوجوانان از دوران کودکی در شرایط نامناسب خانوادگی رشد کرده‌اند. خانواده‌های طلاق یا خانواده‌هایی که یکی یا هر دوی والدین، خود دچار انواع انحرافات بوده‌اند، نوجوان هم برای همانند سازی با محیط اطراف به انواع کارهای خلاف گرایش پیدا می‌کند.
مشکلات شدید مالی حاکم بر خانواده هم می‌تواند عامل و انگیزه‌ای قوی برای گرایش فرزندان خانواده به بزهکاری باشد.
دلایل بزهکاری
دلایل بروز بزهکاری در نوجوانان بسیار پیچیده است، اما در یک نگاه کلی می‌توان گفت بزهکاریها زاییده ناراحتی‌های شدید روانی است که حتی شامل اضطراب‌ها و کمرویی‌های شدید هم می‌شود. در راس همه اینها می‌توان به فقر اجتماعی و فرهنگی اشاره کرد. کودکانی که از رابطه گرم و عاطفی با مادر محروم هستند یا با مادر علیه پدر متحد می‌شوند و خانواده‌های از هم گسیخته یا خلافکار، از پتانسیل بالایی در پرورش نوجوانان بزهکار برخوردارند.
درمان بزهکاری
برای درمان بزهکاری ابتدا باید نوع بزه شناخته شود و منشا بروز آن مشخص شود.
گام نخست جدا کردن نوجوان از شرایط محیطی است که در آن قرار دارد. اگر نوجوان معتاد به استفاده از مواد مخدر یا مشروبات الکلی است، باید نخست ترک داده شود و ارتباطش با کسانی که شرایط روی آوردن مجدد وی را فراهم می‌آورند، قطع شود.
گام بعدی، پذیرش همه جانبه نوجوان در محیط سالم جدید و مشارکت دادن وی در فعالیت‌های اجتماعی، ورزشی، فرهنگی و ... است زیرا کار و سرگرمی‌های سالم گروهی مانع گرایش وی به سمت بزهکاری می‌شود.
در کنار این اقدامات روان درمانی نیز نباید مورد غفلت قرار گیرد زیرا با روان درمانی نوجوان شناخت بهتری نسبت به خود، زندگی و آینده پیدا کرده و با افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس، مهارت مقابله با مشکلات به شیوه صحیح را کسب می‌کند و بهتر و موثرتر با احتمال گرایش مجدد وی به کارهای خلاف مبارزه می‌شود.
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. پس خانواده‌ها باید بسیار با دقت نوجوانان خود را مراقبت کنند و به محض مشاهده کمترین علایم اختلالات روانی یا رفتارهای غیرمعمول، با استفاده از مراکز مشاوره مانع جدی شدن مسئله و غرق شدن نوجوان در فساد و گناه شوید.
