چهارشنبه ۱۱ بهمن ۱۳۸۵ - ۱۶:۴۳
۰ نفر

گروه ادب وهنر- در میان فیلمسازانی که در سال‌های پس از انقلاب به سینما آمدند یدالله صمدی چند ویژگی را در آثارش لحاظ کرد که او را از هم‌نسلانش متمایز می‌نمود.

مهم‌ترین ویژگی آثار صمدی، پرداختن او به داستان‌های اصیل بومی بود. او به عنوان کارگردانی آذری زبان، کوشید تا به روایت داستان‌هایی بپردازد که در فرهنگ و سنن آذربایجان جایگاه ویژه‌ای داشت.

او در فیلم‌هایی چون «ساوالان» و «سارای» به عنوان فیلمسازی علاقه‌مند به فرهنگ آذربایجان، آثاری متفاوت با جریان روز سینما ساخت. این در حالی است که صمدی در دیگر ساخته‌هایش نشان داد که در ژانرهای دیگر سینما هم متبحر است.

کمدی‌های شهری چون «آپارتمان شماره  13» و «دو نفر و نصفی»‌ صمدی را در مقام یکی از سینماگران موفق ژانر کمدی مطرح کرد. ضمن این که او با فیلم «ایستگاه» نشان داد  به عنوان تکنسین، مهارت فنی قابل توجهی در روایت داستان‌های پر تعلیق دارد؛ فیلمی که به لحاظ ساختار سینمایی می‌توان آن را بهترین کار صمدی تاکنون دانست.

او فعالیت سینمایی خود را از دهه پنجاه به عنوان دستیار کارگردان آغاز کرد.

با پیروزی انقلاب اسلامی، صمدی به فعالیت خود به عنوان دستیار کارگردان ادامه داد. وی سال 60 با حسین زندباف برای ساخت فیلم دست شیطان همکاری کرد. این اثر بر اساس فیلمنامه‌ای از نادر ابراهیمی ساخته شده بود و مضمونی اجتماعی و سمبلیک داشت.

همکاری با حبیب‌الله کاوش برای ساخت فیلم دادشاه در سال 62 حضور بعدی وی را تشکیل می‌دهد. این فیلم بر اساس نوشته‌ای مشترک از ابراهیم معتمدی‌نژاد و هادی سیف ساخته شد و فیلمی در ژانر تاریخی حادثه‌ای بود.

صمدی را می‌توان از فیلمسازان بومی ساز و در عین حال موفق در عرصه جشنواره‌های داخلی معرفی کرد. چون تقریباً تمام یازده فیلم وی در جشنواره فیلم فجر حضور داشته‌اند و بیشتر آنها با چند جایزه یا حداقل چند عنوان نامزدی دریافت جایزه جشنواره‌های داخلی را به پایان برده‌اند. این کارگردان نخستین ساخته سینمایی خود را سال 63 با تولید فیلم مردی که زیاد می‌دانست ارائه کرد.

این فیلم که بر اساس متنی از حسن هدایت و جمال امید ساخته شده بود، داستان یک کارمند جوان به نام صمدی را بیان می‌کند که از زندگی سخت خود ناراضی است. او با پیرمرد سیاهپوشی ملاقات می‌کند و این مرد با شرط گام برداشتن در راه صواب، قول موفقیت مالی را به صمدی می‌دهد. پیرمرد روزنامه روزهای آینده را در اختیار این کارمند جوان می‌گذارد. این اثر جایزه بهترین کارگردانی سومین جشنواره فیلم فجر را برای صمدی به همراه آورد.

 صمدی  سال 1364 فیلم سینمایی اتوبوس را بر اساس فیلمنامه‌ای از داریوش فرهنگ جلو دوربین برد. این فیلم از فانتزی خاصی برخوردار بود و نزاع دو گروه از روستاییان در خرید و بکارگیری اتوبوس را به تصویر می‌کشید.

این اثر با حضور بازیگران شناخته شده آن دوره سینمای ایران به تصویر درآمد و فروش خوبی داشت. این فیلم از چهارمین دوره برگزاری جشنواره فیلم فجر جوایز بهترین بازیگر نقش اول مرد (هادی اسلامی) و تدوین را به دست آورد و به عنوان انتخاب ویژه هیأت داوران معرفی شد.

این فیلمساز دو سال بعد، یعنی سال 66 اثر سینمایی ایستگاه را بر اساس متنی از شاهین یزدانی و محمد نگهداری به تصویر کشید. این فیلم نامزد تدوین فیلمبرداری و طراحی صحنه از ششمین جشنواره فیلم فجر شد.

وی سال 68 فیلم ساوالان را ساخت که بر اساس متنی از خودش به تصویر درآمد. صمدی سال 69 با ساخت فیلم سینمایی آپارتمان شماره 13 فعالیت در ژانر کمدی را تجربه می‌کند. این فیلم بر اساس متنی از حسن قلی‌زاده و علیرضا خمسه ساخته شد و تهیه‌کنندگی فیلم نیز به عهده کارگردان بود.

داستان فیلم درباره ماشاالله ایرانمنش است که از کرمان راهی تهران می‌شود تا ارث پدری‌اش که یک آپارتمان است را به منظور سامان دادن به زندگی‌اش بفروشد. 

این اثر در نهمین جشنواره فیلم فجر جایزه بهترین فیلمنامه و فیلم را به دست می‌آورد و نامزد دریافت جوایز نقش دوم مرد، صدابرداری، تدوین، کارگردانی، موسیقی متن، فیلمبرداری و صحنه آرایی می‌شود.

فیلم سینمایی دو نفر و نصفی سال 70 و بر اساس متنی از کارگردان ساخته می‌شود و عنوان نامزد دریافت جایزه نقش دوم مرد از جشنواره دهم فیلم فجر را به دست می‌آورد. فیلم دمرل سال 72 که جوایز بهترین صداگذاری و چهره پردازی را از دوازدهمین جشنواره فیلم فجر به دست آورد، ساخته‌های بعدی صمدی را تشکیل می‌دهد.

این فیلمساز سال 75 فیلم سینمایی معجزه خنده را تهیه و کارگردانی می‌کند که بر اساس متن اولیه فریدون حسن پور و علیرضا خمسه ساخته شد. داستان فیلم درباره دکتر اشکوری روانشناس با تخصص خنده درمانی است. او یک گروه نمایشی را برای اجرای اثری خنده‌دار به بیمارستان دعوت می‌کند.

صمدی به شیوه فیلمسازی خود در سال‌های بعد نیز ادامه می‌دهد. تولید فیلم سارای در سال 76 که بر اساس متنی از صمدی و محمدباقر جعفری‌زاد ساخته شد، یک داستان قدیمی و محلی منطقه آذربایجان را روایت می‌کند.

این فیلم نامزد دریافت جایزه بهترین چهره‌پردازی از دومین جشن خانه سینما می‌شود. فیلم بانوی من در سال 81 دیگر ساخته صمدی است. این فیلم جایزه نقش دوم مرد از هفتمین جشن خانه سینما را به دست می‌آورد.

صمدی در آخرین فعالیت کارگردانی خود فیلم سینمایی شهرآشوب را می‌سازد. این فیلم که مضمونی تاریخی دارد، روایت زندگی پرفراز و نشیب غیاث الدین جمشید کاشانی، ریاضیدان و منجم مشهور ایرانی و معین الدین کاشانی، یار و همکار دیرینه اوست.

یدالله صمدی سال‌ها به عنوان رئیس کانون کارگردانان و مدیرعامل خانه سینما فعالیت کرده است. وی در حال حاضر عضو هیأت انتخاب بخش مسابقه فیلم‌های ایرانی جشنواره فجر است. وی مدتی قبل پروانه ساخت فیلم سینمایی« پدر آن دیگری » را دریافت کرد که فیلمنامه آن اقتباسی از کتابی به همین نام، نوشته پرینوش صنیعی است.

صاحبنظران  یدالله صمدی را از کارگردان‌های صاحب سبک سینمای ایران می‌دانند که در آثارش مولفه‌های ارزشمندی همچون توجه به فرهنگ منطقه‌ای، همسویی با نگاه ملی، توجه به فرهنگ بومی و آداب و رسوم اقوام در کنار مهارت تکنیکی دیده می‌شود.

کد خبر 14643

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز