«اواسط پاییز» در منطقه شمال شرق و شرق ایران، یعنی زمان برداشت زعفران. در واقع زمان برداشت محصول زعفران در خراسان از اواخر مهر ماه تا اوایل آذرماه نسبت به موقعیت اقلیمی و زمان نخستین آبیاری متغیر است و برداشت گل زعفران بایستی قبل از طلوع آفتاب و در نخستین ساعات بامداد صورت پذیرد. در این بین شاید کشاورزان بیشتر از آنکه به ماحصل دسترنج خود با وجود مشکلات کاشت، داشت و برداشت دلخوش کنند فقط باید از مزرعه خوشمنظره و معطر خود لذت ببرند؛ لذتی که بهخاطر مشکلات واسطهگری و از همه مهمتر قاطی شدن مواد رنگی تقلبی نیز بسیار زود فراموش میشود.
گزارشها نشان میدهد که خشکسالی نیز امسال روی تنها منبع درآمد برخی کشاورزان مزرعههای زعفران خراسانی سایه انداخته است. بهدلیل کمبود شدید آب قناتها و کاهش بارندگی، آبیاری مزارع در برخی از مزارع شهرستان گناباد از نیمه دوم شهریورماه آغاز میشود که بسیار زودهنگام و بیموقع است. همچنین بهدلیل کمبود آب، کشاورزان نمیتوانند از کودهای مغذی حیوانی و اورهای برای تقویت مزارع خود استفاده کنند که این مسئله موجب تحلیل رفتن بیش از حد پیاز زعفران شده و بههمین دلیل گلهای زعفران جای خود را به بوتههای خار میدهند.
بهگزارش مهر، بررسی آمارها نشان میدهد صادرات طلای سرخ ایران در سالهای اخیر رو به کاهش گذاشته است. براساس اعلام سازمان توسعه تجارت، میزان صادرات سال84 این محصول 201تن و به ارزش 97میلیون دلار بوده که این میزان در سال85 کاهش یافته و به صادرات 142تنی با ارزش 75میلیون دلار رسیده است. در سالهای86 و 87 نیز این میزان صادرات روند کاهندهای داشته است، بهطوری که در سال86 در مجموع 77تن زعفران با ارزش 50میلیون دلار و سال بعد 68/7تن زعفران با ارزش 89میلیون دلار از کشورمان صادر شده است. با این حال رشد تولید در سالهای گذشته باعث سرمایهگذاری قابلتوجه بخش خصوصی در فراوری و بستهبندی زعفران شد و همین مسئله باعث شد که سرانجام صدور فلهای طلایسرخ محدود شود. براساس آمارهای ششماهه سالجاری گمرک ایران در این دوره زمانی بالغ بر 27/8 تن زعفران با ارزشی بالغ بر 82میلیون دلار از کشور صادر شده است که در مقایسه با دوره مشابه در سال89 نشان از کاهش 30درصدی حجم زعفران صادراتی دارد.
براساس اطلاعات گمرک ایران در نیمه نخست سال89 صادرات زعفران کشور از مرز 40تن عبور کرده و از نظر ارزش به رقمی معادل 117میلیون دلار بالغ شده بود ولی در سالجاری با توجه به اجرای قوانین جدید برای جلوگیری از صدور زعفران فله بهرغم افزایش حجم زعفران بسته بندی شده، حجم کلی زعفران صادراتی کشور کاهش پیدا کرده است.
در گناباد هم بیآبی و خشکسالی 500هکتار از مزارع زعفران این شهرستان را نابود کرده است. رئیس جهاد کشاورزی گناباد در این باره میگوید: از مجموع 3هزار و 200 هکتار اراضی زعفران گناباد 500هکتار آن بیآب هستند که نیاز به 25تانکر برای یکماه آبرسانی بهصورت مداوم دارند و این در حالی است که کشاورزان این شهرستان بابت آبیاری مزارع زعفران خود در سالهای گذشته هنوز بدهکار هستند. جاهدی با اشاره به اینکه تاکنون هیچگونه اعتباری برای آبیاری مزارع زعفران در نظر گرفته نشده گفت: سالانه 10تن زعفران خشک در گناباد تولید میشود که با افزایش خشکسالیها این مقدار به 8تن کاهش یافته است.
بازار فروش طلای سرخ
رئیس اتحادیه فروشندگان زعفران خراسان رضوی ثبات قیمت زعفران در سال گذشته را به افزایش چشمگیر میزان تولید زعفران ربط میدهد. غلامرضا میری در این باره به ایسنا گفت: هم اکنون برداشت محصول زعفران شروع شده است و امیدواریم تولید امسال در مقایسه با سال گذشته روند صعودی داشته باشد و شاهد ثبات بازار این محصول باشیم. وی در خصوص وضعیت بازار زعفران، اظهار داشت: متأسفانه رکود بالایی در بازار وجود دارد و امیدواریم مسئولان بتوانند برای این موضوع راهکار مناسبی پیدا کنند. البته خبرهای سال گذشته حاکی از آن بود که قیمت زعفران کمی کاهش نیز داشته تا کمی عرصه برای عرضه زعفرانهای تقلبی که با قیمتهای پایین خریداران را به سمت خود جلب میکرد تنگ شود.گفتنی است در این بین برخی از افراد سودجو سینهمرغ را ابتدا پخته، سپس خشک و ریز کرده و توسط مواد افزودنی و رنگی به شکل زعفران در میآورند و لابهلای مقداری زعفران قرار میدهند و به بازار عرضه میکنند. همچنین گاهی افراد واسطه متقلب پس از خرید زعفران برای اضافه شدن وزن زعفران به آن روغن ، محلول آبنبات یا عسل اسپری میکنند.