نمایش نامهنویسی کودک و نوجوان در ایران بهشکل کارشناسی دنبال نشده و خیلی از نمایشها متکی بر ادبیات نمایشی نیستند و برای اجرا نوشته شدهاند. خیلی از فعالان این حوزه درواقع نمایشنامهنویس نیستند. بیشتر نمایشنامههای این سالها با رویکرد اجرا نوشته شدهاند. البته شاید قبلاً به نمایشنامه اهمیت داده میشد، اما امروز بهخاطر بحران معیشت و مسائل شغلی، چند سالی است که تالار هنر بهشکل تخصصی به تئاتر کودک اختصاص داده شده و آدمهای زیادی بهصورت نهچندان تخصصی و بیشتر خودجوش وارد این حوزه شدهاند.
چرا نمایشنامهنویسهایی نداریم که بهطور تخصصی برای کودکان و نوجوانان بنویسند؟
متأسفانه بعضی از کسانی که پا به عرصه تئاتر کودک و نوجوان میگذارند، کار و ورود به این حوزه را سادهتر مییابند و کمتر شاخصی هست که مورد ارزیابی دقیق قرار بگیرد؛ چون مخاطب سادهپسندتر بهنظر میرسد! بنابراین تخصصی شدن ادبیات کودک و نوجوان در تئاتر کودک و نوجوان تکرار نشده و بنابراین نمیتوان انتظار رشد داشت.
وقتی در ادبیات دراماتیک که یک رشته دانشگاهی است، چیزی بهنام تئاتر کودک و نوجوان مورد توجه قرار نمیگیرد تا جنبههای ادبیاش بررسی شود، نمیتوان توقع زیادی در این زمینه داشت. مطمئنم اگر نمایشنامههای خوبی در این حوزه نوشته شود، میتواند به کودکان و بهخصوص نوجوانان در شناخت کنش و واکنشی که در گفتوگوها هست یا روش بحث و گفتوگو و... بسیار کمک کند.
- نمایشنامهها برای اجرا شدن نوشته میشوند. با این توضیح آیا میتوان نمایشنامهها را درست مثل یک اثر ادبی مطالعه کرد؟
معمولاً نمایشنامهها نهبرای خواندن، که با دورنمای اجراشدن نوشته میشوند. ولی نوجوانانی که به ادبیات دراماتیک علاقه دارند، میتوانند این کار را بکنند.
- شما که نمایشنامههای این دوره از جشنواره را خواندید، در داوری چه معیارهایی را مدنظر قرار دادید؟
سعی کردیم نمایشنامههای شرکتکنندگان در جشنواره را با معیارهای ادبیات نمایشی بسنجیم. بنابراین حتی اگر اثری تم خوبی داشت و مثلاً ممکن بود در اجرا خیلی خوب از آب دربیاید، ولی از نظر دراماتیک چندان قوی نبود، امتیاز بالایی نمیآورد. در نهایت سه نمایشنامه برتر را انتخاب کردیم که همزمان با اعلام نتایج سایر بخشها به اطلاع همه خواهد رسید.
اینها را مریم کاظمی، داور بخش مسابقه نمایشنامهنویسی میگوید که بههمراه سیدعلی کاشفی و عباس جهانگیریان مسئولیت داوری این بخش را برعهده داشته است. با توجه به آثار امسال جشنواره، وضعیت نمایشنامهنویسی کودک و نوجوان ایران را چهطور ارزیابی میکنید؟