به گزارش همشهریآنلاین به نقل از مهر، غلامعلی حداد عادل، صبح چهارشنبه،9 آذر در هماندیشی انجمنهای علمی و برونسپاری واژهگزینی حضور یافت و ضمن اعلام این مطلب از سیاست برونسپاری واژهگزینی خبرداد و افزود:
ما از انجمنهای علمی میخواهیم که در کنار خدماتی که انجام میدهند گروهی را هم انتخاب کنند تا به کار واژهگزینی مبادرت کنند. ما سعی میکنیم نمایندگانی از فرهنگستان را در این گروهها به کار بگیریم.
غلامعلی حداد عادل در ابتدای این هماندیشی، هدف از آن را جلب همکاری انجمنهای علمی برای واژهگزینی در حوزههای تخصصی اعلام کرد و با اشاره به جایگاه زبان فارسی در هویت ملی ایرانیان، گفت: از نظر ما داشتن یک زبان فارسی علمی وظیفه ملی است؛ چراکه فارسی در کنار دین اسلام دو رکن اصلی هویت ملی ما ایرانیان را تشکیل میدهند.
وی افزود: ما از طریق زبان فارسی با همه هموطنانمان چه در داخل و چه خارج از کشور ارتباط برقرار میکنیم و در واقع آیینه و ظرف فرهنگی زبان فارسی است و البته ما نمیتوانیم زبان فارسی را حفظ کنیم مگر آنکه پا به پای تحولات علمی، آن را متحول کنیم.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه با بیان اشکالات استفاده از واژه های خارجی در حوزههای علمی و تخصصی، گفت: امروز مرز قاطعی میان زبان عمومی و علمی وجود ندارد البته برخی اصطلاحات هست که مخصوص حوزههای علمی است و به کوچه و بازار سرایت نمیکنند ولی بسیاری از اصطلاحات علمی میان متخصصان و عامه مردم مشترک است.
وی ادامه داد: اگر ما اجازه بدهیم که کلمات خارجی همانگونه که فرنگی ها به کار میبرند وارد فارسی شود، زبان ما به ملغمه ناهنجاری از کلمات فارسی و فرنگی تبدیل می شود.
حداد عادل اولین لطمه این اتفاق را، از دست رفتن موسیقی زبان فارسی عنوان کرد و گفت: کلماتی مانند هلیکوپتر کلماتی نیستند که با موسیقی زبان فارسی بخوانند ولی وقتی به جای آن از بالگرد استفاده میکنیم از نظر موسیقایی هم به گوش فارسیزبانان آشناست.
به گفته رئیس فرهنگستان فارسی وقتی لغات خارجی وارد زبان فارسی میشوند، ساخت آنها از نظر دستوری به همانگونه که در زبان مبدا است مورد استفاده قرار نمی گیرد و مردم نمیدانند که این کلمات مصدرند، صفت هستند، قید هستند و الی آخر.
وی همچنین از برخی پزشکان که در مواجهه با بیمارانشان از واژههای خارجی مانند pain (درد) استفاده میکنند انتقاد کرد و گفت: تاثیر فرهنگی این روش جبرانناپذیر است؛ چراکه تحقیری در آن نهفته است و ما نباید این تحقیر را به خودمان روا بداریم.
حداد عادل همچنین از آنچه سهلانگاری عربها در پاسداشت این زبان خواند، انتقاد کرد و گفت: زبان عربی هم مانند زبان فارسی در خطر است البته این به روحیه خود عربها برمیگردد که از نظر استقلال وضعیت مطلوبی ندارند و در 40 - 30 سال اخیر در برابر غرب کوتاه آمدهاند.
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: وقتی ما از کلمه خلیج فارس استفاده می کنیم عربها به شدت جلوی آن میایستند ولی برایشان اهمیتی ندارد که ناوگان های آمریکایی در خلیج فارس جولان بدهند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی تاکید کرد: اگر زبان فارسی توانایی علمی شدن را نداشت تلاش ما عبث بود. در حالیکه اینگونه نیست. ما در 20 سال اخیر در فرهنگستان، دانش جدیدی به نام واژه گزینی ایجاد کردهایم و همکاران ما توانستهاند به سلسلهای از نرمافزارهای مفصل در این زمینه برسند.
حداد عادل در پایان از تدوین دو کتاب حاوی واژگان مصوب فرهنگستان در زمینههای علوم پزشکی و زیستشناسی خبر داد و گفت: هر یک از این مجموعهها حاوی بیش از هزار معادل واژههای غربی است که در قالب 2 کتاب به چاپ رسیده است.
در ادامه این مراسم نسرین پرویزی معاون گروه واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم گزارشی از فعالیتهای این گروه ارائه کرد و از فعالیت 66 گروه واژهگزینی شامل 50 گروه در فرهنگستان و 16 گروه خارج از آن و آغاز فعالیت 6 گروه دیگر در آینده نزدیک خبر داد.
به گفته وی شورای علمی واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی هر هفته 4 جلسه تشکیل میدهد که در هر یک از آنها 30 تا 35 واژه و به عبارت دیگر هفتهای 120 تا 150 واژه به تصویب میرسد.
پرویزی از همکاری این فرهنگستان با موسسه استاندارد در تصویب واژههای معادل برای کلمات بیگانه و بکارگیری آنها در برچسب کالاها و همکاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی با یک موسسه جهانی و نیز استفاده از تجارت دیگر کشورها در معادلیابی واژههای بیگانه خبر داد.
بر اساس این گزارش دکتر علیرضا مرندی،رئیس فرهنگستان علوم پزشکی نیز در این مراسم گفت: برخی پزشکان استفاده از واژههای بیگانه را برای خود یک پرستیژ تلقی میکنند و در واقع به خاطر اینکه جلوی پزشکان خارجی کم نیاورند، این کار را میکنند.
ما با این پیشینه تمدنی، وظیفه داریم زبان فارسی را حفظ کنیم و آن را مانند یک میراث به آیندگان تحویل دهیم.
وی همچنین به سابقه ایرانیان در علم طب اشاره و در عین حال از به کارگیری واژههای بیگانه در پزشکی امروز در کشورمان انتقاد کرد و افزود: انتقال واژههای غیرفارسی به بیماران حتی سختتر است و بهتر است پزشکان از این کار اجتناب کنند.
رئیس فرهنگستان علوم پزشکی در عین حال گفت: برخی پزشکان استفاده از واژههای بیگانه را برای خود یک پرستیژ تلقی میکنند و در واقع به خاطر اینکه جلوی پزشکان خارجی کم نیاورند، این کار را میکنند.
مرندی در عین حال تاکید کرد: الزاماً نباید کار معادلیابی را از لغات فوق تخصصی شروع کنیم و بهتر است از لغاتی که خیلی مورد استفاده است، شروع کنیم.
وی در پایان از فرهنگستان زبان و ادب فارسی به دلیل فراهم کردن فرصتی برای هماندیشی پزشکان و استادان زبان فارسی در مورد معادلیابی برای واژههای بیگانه، تقدیر کرد.