به گزارش همشهری آنلاین، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در تازه‌ترین مصوبه خود، واژه فارسی«تَصدانه» را معادل واژه فرنگی«پیکسل» تصویب و معرفی کرده است؛ اقدام رایج و متداولی که هر ماه در چند نوبت از سوی فرهنگستان تکرار می‌شود و معمولاً هم در ابتدا با واکنش‌هایی از جانب جامعه مواجه می‌شود. گاهی تصویب و معرفی این واژه‌های جدید با استقبال کاربران زبان فارسی مواجه، گاهی دستمایه طنز و شوخی در جامعه می‌شود و زمانی هم با مقاومت کاربران زبان فارسی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مواجه و در مواردی هم با گذشت زمان به فراموشی سپرده می‌شود. با این حال، فعالیت فرهنگستان همچنان ادامه دارد و ماجرای واژه‌گزینی در ایران سرگذشت پرفراز و نشیبی دارد.
تاریخچه واژه‌گزینی و تاسیس فرهنگستان‌ها در ایران
۱۳۰۳
تشکیل انجمنی از سوی نمایندگان وزارتخانه‌های جنگ و معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه برای وضع لغات و اصطلاحات نو
۱۳۱۱
تشکیل«انجمن وضع لغات و اصطلاحات علمی»
۱۳۱۴
تأسیس فرهنگستان ایران
۱۳۴۹
تاسیس فرهنگستان زبان ایران
۱۳۶۹
تأسیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی
۴ فرهنگستان فعال در ایران
- زبان و ادب فارسی
- علوم
- علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران
- هنر
۵۰ درصد تبار واژه‌های زبان فارسی، فارسی است.
۴۰ درصد تبار واژه‌های زبان فارسی، عربی است.
۱۰ درصد تبار واژه‌های زبان فارسی، از فرانسه و انگلیسی گرفته شده است.
۸۶ درصد از واژه‌های زبان انگلیسی متعلق به خودش نیست و مال دیگران است.
۶۵ هزار واژه بیگانه
بیش از ۶۵ هزار واژه بیگانه در زبان فارسی وجود دارد که برای آن‌ها معادل‌گزینی شده و در کتاب‌های درسی باید به کار رود.
۷۰ گروه تخصصی در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی فعالیت دارند.
۱۵۰۰ واژه رایج در زبان فارسی در ۱۰۰ سال گذشته از زبان‌های غربی وام گرفته شده است.
مصوبه‌های موفق
«کالابرگ» به جای «کوپن»
«یارانه» به جای «سوبسید»
«پیامک» به جای «اس ام اس»
واژه‌های جعلی منتسب به فرهنگستان
«کش‌لقمه» به جای«پیتزا»
«درازآویز زینتی» به جای «کروات»
«رایانک مالشی» به جای «تبلت»
اهداف فرهنگستان زبان و ادب فارسی
- حفظ قوّت و اصالت زبان فارسی، به‌عنوان یکی از ارکان هویت ملّی ایران و زبان دوم عالم اسلام و حامل معارف و فرهنگ اسلامی
- پروردن زبانی مهذّب و رسا برای بیان اندیشه‌های علمی و ادبی و ایجاد انس با مآثر معارف تاریخی در نسل کنونی و نسل‌های آینده
- رواج زبان و ادب فارسی و گسترش حوزه و قلمرو آن در داخل و خارج از کشور
- ایجاد نشاط و بالندگی در زبان فارسی، به تناسب مقتضیات زمان و زندگی و پیشرفت علوم و فنون بشری با حفظ اصالت آن.
وظایف فرهنگستان زبان و ادب فارسی
- تأسیس واحدهای واژه‌سازی و واژه‌گزینی و سازمان دادن واحدهای مشابه در مراکز دانشگاهی و دیگر سازمان‌های علمی و فرهنگی و هماهنگ ساختن فعالیت‌های آن‌ها از راه تبادل تجارب.
- نظارت بر واژه‌سازی و معادل‌یابی در ترجمه از زبان‌های دیگر به زبان فارسی و تعیین معیارهای لازم برای حفظ و تقویت بنیۀ زبان فارسی در برخورد با مفاهیم و اصطلاحات جدید.
- کمک به معرفی و نشر میراث زبانی و ادبی فارسی به‌صورت اصلی و معتبر.
- سازمان دادن تبادل تجربه‌ها و دستاوردهای مراکز پژوهشی در حوزۀ زبان و ادب فارسی و تأمین موجبات بهره‌برداری صحیح از این تجربه‌ها.
- بهره‌برداری صحیح از زبان‌های محلی (در داخل و خارج از ایران) به‌منظور تقویت و تجهیز این زبان و غنی ساختن و گستردن دامنۀ کارکرد آن.
نظر شما