قبولی با ارفاق!

بر این اساس بررسی عملکرد مجلس هشتم در این برهه از زمان آن هم از دیدگاه وکلای ملت، علاوه بر اینکه سنگ محکی بر عملکرد خود نمایندگان خواهد بود، می‌تواند در بهبود کیفیت مجلس آینده و رفع ایرادات کنونی در مجلس نهم هم مؤثر باشد. بر این اساس بر آن شدیم تا ارزیابی نمایندگان کنونی مجلس هشتم از عملکرد این مجلس را از زبان خودشان جویا شویم.

در این سلسله گفت‌وگو‌ها نمایندگان در مواجهه با 4 سؤال یکسان قرار گرفتند. سؤالاتی که از وکلای ملت پرسیده شد از این قرار بودند:
1- مهم‌ترین دستاورد مجلس هشتم چه بود؟
2- مهم‌ترین نقطه ضعف مجلس هشتم را چه می‌دانید؟
3- عملکرد مجلس هشتم در بعد نظارتی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
4- کدام یک از مجالس هفتم و هشتم عملکرد بهتری داشتند؟
و در آخر از نمایندگان پرسش‌شونده خواستیم به عملکرد مجلس هشتم نمره دهند. معدل مجلس هشتم بر اساس نمرات نمایندگان آن 14بود. نمایندگان همچنین مهم‌ترین ضعف مجلس هشتم را عملکرد آن در بعد نظارتی عنوان کردند.

علی اصغر یوسف نژاد، نماینده مردم ساری
عملکردی که رضایت‌بخش نبود

مهم‌ترین دستاورد مجلس هشتم: مجلس هشتم در تصویب قوانین پایه مانند «قانون معدن»، «بهره‌وری بخش کشاورزی»، «کیفیت تولیدات خودروی داخلی» و برنامه 5 ساله پنجم توسعه مصوبات خوبی داشت.

مهم‌ترین نقاط ضعف مجلس هشتم: مجلس نتوانست از قوانین مصوب خود در مرحله اجرا حمایت کند و توجه چندانی به جنبه نظارتی مجلس صورت نگرفت. در کل قوانین خوبی به تصویب رسید که توسط دولت و دستگاه‌های اجرایی به درستی اجرا نشد.

عملکرد مجلس هشتم در بعد نظارتی: مجلس هشتم در بعد نظارتی بهتر از مجالس دیگر عمل کرد اما عملکرد آن در کل رضایت‌بخش نبود. با این همه مواردی چون تهیه گزارش عملکرد دستگاه‌های اجرایی، تشکیل گروه‌های تحقیق و تفحص وگزارش‌های کمیسیون اصل90 را می‌توان از مهم‌ترین دستاورد‌های مجلس در بعد نظارتی دانست.

مقایسه مجالس هفتم و هشتم: مجلس هشتم نسبت به مجلس هفتم مستقل‌تر و قوی‌تر عمل کرد و قوانین مادر خوبی را به تصویب رساند اما در کل عملکرد متوسطی داشت؛ چرا که نتوانست مسائل مبتلابه جامعه مانند بیکاری، نوسانات نرخ ارز و مسائل اقتصادی و معیشتی و تأمین منابع مالی برای تولید را جنبه اجرایی ببخشد. با این حال رئیس مجلس هشتم در اداره مجلس موفق بود.

نمره به عملکرد مجلس هشتم (0 - 20 ): 12

محمد رضا تابش، نماینده مردم اردکان
سرپیچی دولت از اجرای قوانین

مهم‌ترین دستاورد مجلس هشتم: نمی‌توانم موضوع خاصی را به‌عنوان دستاورد مجلس هشتم ذکر کنم.

مهم‌ترین نقاط ضعف مجلس هشتم: در بعد نظارتی مجلس و پیگیری سرپیچی دولت از اجرای قوانین و نیز حمایت از نمایندگان بر اساس قانون اساسی و آزادی در اظهارنظر و انجام وظایف نمایندگی مجلس هشتم می‌توانست عملکرد بهتری داشته باشد. در رابطه با مدیریت مجلس و تقویت نهاد قانونگذاری که می‌بایست به تصویب طرح‌های پخته‌تر و خروجی مطلوب‌تری بینجامد شاهد عملکرد مناسبی نبودیم. ضمن آنکه رگه‌هایی از عملکرد جناحی حتی در قانونگذاری و بررسی طرح‌ها و لوایح دیده می‌شد.

عملکرد مجلس هشتم در بعد نظارتی: مجلس هشتم در بعد نظارتی، تذکرات و سؤالات بسیاری را مطرح کرد اما پیگیری مناسبی صورت نگرفت. اگر مجلس قاطع‌تر عمل می‌کرد و در بعد نظارتی عملکرد مناسب‌تری داشت، هرگز شاهد مسائلی مانند اختلاس 3هزار میلیارد تومانی نبودیم و به واسطه اینکه مجلس نتوانست نقش در رأس امور بودن خودش را اجرا کند، تخلفات فراوانی صورت گرفت که در آینده تبعات آن مشخص خواهد شد.

مقایسه مجالس هفتم و هشتم: اگرچه در مجلس هشتم نیز اتفاقاتی افتاد که از منظر افکار عمومی مطلوب نبود اما در کل مجلس هشتم عملکرد مطلوب‌تری نسبت به مجلس هفتم داشت. در مجلس هفتم نمایندگان حتی از ادای تذکر هم منع می‌شدند.

نمره به عملکرد مجلس هشتم (0 - 20 ): 10

حسن غفوری فرد، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی
مجلس هشتم بهتر از مجلس هفتم بود

مهم‌ترین دستاورد مجلس هشتم: جلب نظر مقام‌معظم رهبری.

مهم‌ترین نقاط ضعف مجلس هشتم: نقطه ضعف خاصی وجود نداشت اما به لحاظ نظارتی می‌توانست بهتر باشد.

عملکرد مجلس هشتم در بعد نظارتی: مناسب بود اما می‌توانست بهتر باشد.

مقایسه مجالس هفتم و هشتم: مجلس هشتم بعد از مجلس اول قوی‌ترین مجلس پس از انقلاب بود که از تجربیات مجلس هفتم برای بهبود عملکرد خود استفاده کرد. در این مجلس وحدت نمایندگان بالاتر از مجلس هفتم بود و در مقابل دعوا‌های درون گروهی و همچنین دعوا‌های میان اصولگرایان و اصلاح‌طلبان کاهش یافته بود. ضمن آنکه عملکرد هیأت رئیسه مجلس هشتم در کل بهتر از مجلس هفتم بود.

نمره به عملکرد مجلس هشتم (0 - 20 ): 18

جوادجهانگیرزاده، نماینده مردم ارومیه
دفاع عقلانی از موضوع هسته‌ای

مهم‌ترین دستاورد مجلس هشتم: مجلس هشتم در بحث دفاع قانونی و عقلانی از موضوع هسته‌ای شدن جمهوری اسلامی ایران و ماجرای فتنه88 عملکرد مطلوبی داشت.

مهم‌ترین نقاط ضعف مجلس هشتم: ضعف نظارتی مجلس هشتم مهم‌ترین نقطه ضعف این مجلس بود.

عملکرد مجلس هشتم در بعد نظارتی: مجلس هشتم در بعد نظارتی می‌توانست عملکرد بهتری به نمایش بگذارد. به‌عنوان مثال برخورد مناسبی با قانون‌گریزی‌های دولت صورت نگرفت. البته برای قضاوت باید محدودیت‌های سیاسی و اجتماعی موجود را نیز در نظر گرفت؛ چرا که در برخی موارد اساسا شرایط برای استفاده از ظرفیت‌های قانونی مهیا نبود.

مقایسه مجالس هفتم و هشتم: شرایط اجتماعی و سیاسی‌ای که مجالس هفتم و هشتم در آنها شکل گرفته‌اند متفاوت است و بنابراین نمی‌توان مقایسه درستی از این دو مجلس داشت. با این حال بنده مجلس هفتم را یکدست‌تر از مجلس هشتم دیدم و علت آن نیز این است که انسجام مجلس هفتم بر اساس رقیبی شکل گرفته بود که دولت را در اختیار داشت و در حاکمیت قرار داشت که این امر بر امر مدیریت مجلس هفتم نیز مؤثر بود و کنترل آن را تسهیل می‌کرد. با این حال معتقدم در بعد کارشناسی مجلس هشتم عملکرد بهتری داشت.

نمره به عملکرد مجلس هشتم (0 - 20 ): 17

حمیدرضا فولادگر، نماینده مردم اصفهان
مدیریت مجلس هشتم سخت‌تر از مجلس هفتم بود

مهم‌ترین دستاورد مجلس هشتم: در عرصه سیاست خارجی قوانینی که در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای ایران تصویب شد و موضع‌گیری‌های عزت‌مدارانه مجلس که بارها مورد توجه و تأیید مقام‌معظم رهبری قرار گرفته است را می‌توان مهم‌ترین دستاورد‌های مجلس هشتم دانست و در عرصه داخلی نیز تصویب قانون هدفمند‌سازی‌ یارانه‌ها و همچنین تعیین تکلیف چند لایحه مهم بر زمین‌مانده مانند امور گمرکی و مجازات اسلامی و چند طرح مهم مانند بهینه‌سازی‌ انرژی و اساسنامه وزارت نفت و بهبود فضای کسب و کار مهم‌ترین دستاورد‌های مجلس هشتم را تشکیل می‌دهند.

مهم‌ترین نقاط ضعف مجلس هشتم: عدم انسجام مجلس در مسائل اقتصادی و ناهماهنگی‌های میان برخی کمیسیون‌ها که گاهی به تصویب طرح‌های متناقض می‌انجامید و نیز اختلاف سلیقه‌های داخلی.

عملکرد مجلس هشتم در بعد نظارتی: مجلس هشتم در بعد نظارتی نسبت به مجالس پیشین عملکرد مطلوب‌تری داشت؛ اولا به این علت که با اصلاح آیین‌نامه داخلی سؤالات به ملی و منطقه‌ای تفکیک شد و عمق و کمیت بیشتری یافت و در نتیجه ابزار‌های نظارتی مجلس قوی‌تر شد و نیز به علت کار‌های ویژه کمیسیون‌های نظارتی مانند اصل44 و کمیسیون اصل90 که در چند مورد تخلفات دولت به قوه قضاییه نیز ارجاع شد.

مقایسه مجالس هفتم و هشتم: مجلس هفتم پس از مجلس ششم تشکیل شده بود که در نتیجه از انسجام بیشتری در داخل برخوردار بود و شدت اختلاف سلایق کمتر بود. در مجلس هشتم اختلاف سلایق شدت بیشتری یافت. در مقابل مجلس هشتم در بعد نظارتی بهتر از مجلس هفتم عمل کرد. هرچند گاهی برخورد سیاسی با گزارش‌های مجلس صورت می‌گرفت. با این حال مدیریت مجلس هشتم به جهت اینکه با چالش‌ها و حساسیت‌ها و عدم‌انسجام بیشتر مواجه بود به مراتب از مدیریت مجلس هفتم سخت‌تر بود.

نمره به عملکرد مجلس هشتم (0 - 20 ): 13