محمد دهقانی، عضو هیأت رئیسه مجلس به همشهری گفت که با تصمیم هیأت رئیسه، هر یک از اعضای هیأت رئیسه مسئول رسیدگی به یکی از پرونده‌های تحقیق و تفحص شده تا با تمام‌شدن دوره هشتم مجلس، گزارش همه این طرح‌ها تهیه و در مجلس قرائت شود. یادآور می‌شود براساس ماده 199 آیین‌نامه داخلی مجلس مهلت انجام تحقیق و تفحص به‌مدت 6ماه است و درصورت ضرورت، با درخواست هیأت تحقیق و تفحص و تصویب هیأت‌رئیسه مجلس، حداکثر تا 6 ماه دیگر قابل تمدید است. پرونده‌های کنونی باقیمانده تحقیق و تفحص در مجلس با تأخیر شش‌ماهه تا یکساله مواجه هستند. با وجوداین و به‌رغم اینکه هیأت رئیسه مجلس اعلام کرده بود که تقاضای تحقیق و بررسی جدیدی را از سوی نمایندگان نمی‌پذیرد اما 2طرح تحقیق و تفحص جدید اواخر آذرماه در مجلس تصویب شد. 6 دیماه نیز نمایندگان مجلس با تقاضای تحقیق و تفحص از عملکرد صندوق بازنشستگی صنعت فولاد کشور موافقت کردند.
ارائه ارقام متفاوت از تحقیق و تفحص‌ها
پیش از این در تابستان و با اوج‌گرفتن مباحث مربوط به تأخیر در ارائه گزارش تحقیق و تفحص‌ها در مجلس، صمد فدایی، نماینده سنقر و کلیایی در تذکری گفته بود که از ابتدای مجلس هشتم حدود 11 طرح تحقیق و تفحص کلید خورده ولی متأسفانه هیچ کدام از اینها به نتیجه نرسیده است. وی این طرح‌های تحقیق و تفحص را مربوط به شرکت سایپا، بانک‌ها، تربیت‌بدنی، تامین اجتماعی، سهام عدالت و... برشمرد و تاکید کرد: برای تنویر افکار عمومی این تحقیق و تفحص‌ها هر چه زودتر به نتیجه برسد. با وجود این درباره طرح‌های تحقیق و تفحصی که در مجلس هشتم پرونده آنها مفتوح است حسین سبحانی‌نیا آماری دیگر داده بود. او تعداد پرونده‌های مفتوح در مجلس را 18 عنوان کرده بود که از این میزان 11مورد در جریان است و 7پرونده هم توقف اجمالی داشته است. این عضو هیات رئیسه مجلس با اشاره به اینکه در مجلس هشتم 50 مورد پرونده تحقیق و تفحص باز شد که 32مورد این تفحص‌ها در مراحل مختلف مختومه شده گفت که هیات رئیسه برای سرعت‌دادن به تحقیق و تفحص‌ها و ارائه گزارش اکثر این تفحص‌ها تا پایان این دوره به مجلس برنامه‌هایی دارد.
تحقیق و تفحص‌های پرسروصدا
یکی از پر سروصداترین تحقیق و تفحص‌ها در مجلس هشتم تقاضای تحقیق‌و تفحص از شورای‌عالی ایرانیان مقیم خارج از کشور بود که الیاس نادران از جمله تقاضا‌کنندگان آن بود. نمایندگان مجلس در جلسه علنی پنجم آبان ماه سال گذشته با ۱۴۱ رأی با انجام این تحقیق و تفحص موافقت کردند. با گذشت نزدیک به 15 ماه از تصویب این طرح، عضو هیأت تحقیق و تفحص از شورای‌عالی ایرانیان مقیم خارج از کشور اعلام کرده که پیش‌نویس گزارش آن آماده شده است. سیدحسین نقوی حسینی، عضو هیأت تحقیق و تفحص از شورای‌عالی ایرانیان مقیم خارج از کشور با بیان اینکه قرار است هماهنگی نهایی در مورد پیش‌نویس گزارش هیأت تحقیق و تفحص انجام شود، اظهار داشت: در پیش‌نویس ۴ محور مورد بررسی قرار گرفت که در واقع این موضوعات همان موضوعاتی است که مورد سؤال نمایندگان متقاضی تحقیق و تفحص هم بود. وی افزود: تشکیلات اداری و قانونی شورا، اعتبارات و هزینه‌کردهای این اعتبارات، همایش‌هایی که این شورا برگزار کرده و نقش شورا در مسائل سیاست خارجی کشور ۴ موضوعی بود که ما مورد بررسی قرار دادیم. این نماینده مجلس با بیان اینکه ما گزارش‌مان را براساس اسناد و مدارک منتشر می‌کنیم گفت: مطابق اسنادی که ما به دست آوردیم و همچنین براساس تحقیقات میدانی‌ای که داشتیم مسائل مختلفی را بررسی کردیم.
عملکرد دولت در برنامه چهارم توسعه
گزارش مجلس درخصوص عملکرد دولت در برنامه چهارم توسعه را باید کلان‌ترین موضوع تحقیق و تفحص در مجلس هشتم دانست؛ گزارشی که زوایای عملکرد اقتصادی دولت را به چالش کشید. این البته با توجه به مواضع دولت درخصوص برنامه توسعه در کشور دور از ذهن نبود. محمود احمدی‌نژاد، همواره در رأس دولت‌های نهم و دهم انتقادات بی‌شماری را متوجه برنامه‌های توسعه دانسته و تأکید می کند که آنها را قبول ندارد؛ برنامه‌هایی که از یک سو مهر و امضای مجمع تشخیص مصلحت نظام به ریاست آیت‌الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی را پای خود دارند و از سوی دیگر مورد تأیید مجلس شورای اسلامی قرار گرفته‌اند. تمدید یکساله برنامه چهارم توسعه توسط مجلس به‌دلیل تأخیر دولت در اجرای برنامه پنجم و تأخیر در تحویل لایحه بودجه سال 90 در سال 89 تنها بخشی از نتایج نوع نگرش دولت به برنامه‌های توسعه بودند. گزارش تحقیق و تفحص از عملکرد دولت در برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران که در تاریخ ۲۴خردادماه سال‌جاری در کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس به تصویب رسیده بود در جلسه 4دیماه مجلس قرائت شد.
توقف تحقیق و تفحص از بانک‌ها
مهرماه سال ۸۸ با انتخاب اعضای هیأت تحقیق و تفحص از بانک‌ها، فعالیت این هیأت کلید خورد. اکنون با گذشت نزدیک به ۲سال از آغاز فعالیت اعضای هیأت تحقیق و تفحص از بانک‌ها، گفته می‌شود که گزارش این هیأت نهایی شده و به‌زودی تقدیم هیأت رئیسه مجلس می‌شود اما عضو کمیسیون اقتصادی مجلس 19دیماه گفت که این گزارش به‌علت به حد نصاب‌نرسیدن اعضای حاضر در جلسه کمیسیون متوقف شده است. محمدرضا خباز گفت: با توجه به اینکه باید اعضای حاضر در جلسه برای رای‌گیری حداقل 16 نفر باشند، مدت‌هاست که این گزارش نهایی نشده است. وی با بیان اینکه گزارش تحقیق و تفحص از سیستم بانکی باید در کمیسیون اقتصادی رای‌گیری شود، اظهارداشت: برخی نمایندگان 3 ماه یک بار هم در جلسات کمیسیون حاضر نمی‌شوند و واقعا این بسیار بد است.
تحقیق و تفحص از شستا به کجا رسید؟
از خـردادماه سال 89 که پس از کش‌وقوس‌های فراوان و انتقادات نمایندگان ملت به عملکرد تامین اجتماعی طرح تحقیق و تفحص از سازمان تامین اجتماعی، بازنشستگی کشوری و شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی(شستا) کلید خورد تا به امروز و با وجود تاخیرهای چندین باره، گزارش این تحقیق و تفحص هنوز به صحن علنی مجلس ارائه نشده و هربار دلایل و بهانه‌ای برای عدم‌ارائه این گزارش، از جلوگیری هیأت رئیسه از قرائت گزارش تا تلاش برای سرقت اسناد تخلفات شرکت شستا مطرح شده است.
