شنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۰ - ۱۶:۳۵
۰ نفر

دکتر احمد یحیایی ایله‌ای: ادبیات ارتباطات و توسعه بعد از جنگ جهانی دوم و در دهه ۵۰میلادی به‌طور جدی مورد توجه قرار گرفت و از آن زمان تاکنون توجه بسیار جدی به نقش ارتباطات به‌عنوان ابزار و عنصری توسعه‌بخش در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و به‌طور خاص اقتصادی بخش مورد تاکید قرار گرفت.

در این نظریه‌ها نقش ارتباطات در توسعه، انتقال دانش فنی و دستورالعمل‌های دانش اقتصادی است. دیدگاه‌های مختلف، نقش رسانه‌ها را اشاعه‌دهنده نگرش‌های جدید در توسعه اقتصادی می‌داند؛ به‌خصوص دیدگاه‌های خوشبینانه‌ای مثل نظریات لرنر، شرام، پای، دیوید مک‌للند و راجرز که در این دایره جای می‌گیرند.در مقابل این دیدگاه‌ها نظریات دیگری وجود دارد که به گسترش و به‌کارگیری رسانه‌ها جهت تقویت توسعه کشورهای در حال توسعه یا جهان سوم، اعتقادی ندارند.

متفکرینی مثل شیلر و بخشی از نظریات جدید راجرز از آن جمله‌اند که معتقدند به جای الگوی واحد و خطی، باید الگوهای متناوب یا مسیر متفاوت توسعه در کشورهای مختلف را به کار گرفت. بسیاری از محققان و اندیشمندان جهان‌سومی مثل فریره، بنتهام و تهرانیان مطالعات ارتباطی و توسعه را با این نگاه انتقادی دنبال می‌کنند.نکته کلیدی این است که اساسا اعتقاد به نقش برجسته رسانه‌ها و به‌خصوص رسانه‌های فرامدرن همچون اینترنت در توسعه از سوی هیچ‌کدام از نظریه‌پردازان انکار نمی‌شود بلکه چگونگی به کارگیری رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفته است.

واقعیت این است که ما وارد یک دوره فراصنعتی شده‌ایم، لذا با الگوهای قبلی نمی‌توان نسبت بین ارتباطات و توسعه را بررسی کرد. باید الگوها و چارچوب‌های جدیدی را برگزید. دنیای جدید رسانه‌ها که اینترنت به‌طور کلی آن را دگرگون کرده است سازوکارهایی جدید می‌طلبد زیرا اینترنت نه تنها عنوان مدرن‌ترین و پیچیده‌ترین رسانه را به‌خود اختصاص داده بلکه با توجه به اینکه رسانه مخاطبان است پیام‌هایی متفاوت را تولید و بازتولید می‌کند.

اینترنت دیگر تنها یک رسانه نیست بلکه دنیایی از رسانه‌ها است که توان تفسیر و تجزیه و تحلیل مخاطبان را به‌طور لحظه‌ای تحت‌تأثیر قرار داده است و تمامی سازوکارهای زندگی ما را دگرگون کرده و خواهد کرد. هر چند نقش انکارناپذیر این رسانه در توسعه اقتصادی بیشتر از سایر حوزه‌ها تاکنون ملموس شده است اما هر‌چه جلوتر می‌رویم سهم اینترنت در تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی روشن می‌شود.
برخی از آثار اقتصادی اینترنت عبارتند از: نقش اینترنت در انجام کار در هر جای ممکن (اشتغال)، استخدام و به‌کارگیری متخصصان در هر جای جهان، جابه‌جایی پول (بانکداری الکترونیک)، اطلاع‌رسانی بدون حد و مرز و تبلیغات جهانی، خرید و فروش الکترونیک (هر کالایی که در بازار واقعی است)، کاهش شدید هزینه‌های حمل‌ونقل، توسعه آموزش از راه‌دور و امکان ارائه حرفه‌ای‌ترین خدمات پزشکی از هر جایی به جایی دیگر.

شاید به همین دلیل است که بسیاری از کشورهای درحال توسعه نظیر کشورهای آسیای جنوب شرقی، استراتژی‌های توسعه اقتصادی خود را بر مبنای توسعه اینترنت و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در کشورهایشان قرار داده‌اند. بررسی‌های بین‌المللی نیز نشان می‌دهد میان توسعه اقتصادی کشورها و میزان دسترسی آنها به اینترنت پرسرعت و پهنای باند کافی و با کیفیت در آن کشورها ارتباط مستقیم و معنا دار وجود دارد چراکه امروزه دانشگاه‌ها و مراکز علمی و صنعتی و پژوهشگاه‌ها و لابراتوارهای علمی بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان پهنای باند اینترنت به شمار می‌روند.هر چند این روند ممکن است با چالش‌هایی نیز همراه باشد اما برنامه صحیح و کنترل شده می‌تواند منافع اقتصادی و صنعتی بی‌شماری را برای آنها در برداشته باشد.

کد خبر 159356
منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز