فرصت کم بررسی بودجه توسط مجلس در سالهای اخیر باعث شده تا بخشی از قوانین بهدلیل عدمتأمین اعتبار آن اجرایی نشود یا بهصورت ناقص اجرا شود.دیوان عدالت اداری در آرای وحدترویه صادره، عدمتأمین اعتبار را مسقط حقوق شکات ندانسته و حکم به ورود شکایت صادر میکند. رئیس سازمان بازرسی کل کشور میگوید: «اگر قوانین بهخوبی در کشور اجرا نشود مردم حق دارند به دستگاه نظارتی و بازرسی اعتراض کنند و ما هم باید پاسخگو باشیم. وظیفه دستگاه بازرسی و نظارتی، نظارت دقیق براجرای قوانین است و ما خود را در این بخش موظف به پاسخگویی میدانیم».
رئیسجمهور در هنگام تقدیم بودجه سال90 به مجلس گفت: «بودجهای که امروز تقدیم مجلس میشود براساس قانون برنامه و سیاستهای ابلاغی برنامه پنجم و در جهت تحقق اهداف سند چشمانداز است».در برنامه پنجم توسعه، برابر ماده44 این قانون، دولت موظف شده بهمنظور استمرار، توسعه و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، در جهت حفظ کرامت ایثارگران امکانات، تسهیلات و امتیازاتی را به ایثارگران تخصیص دهد که این تسهیلات در ماده44 و سایر موارد قانون برنامه پنجم ذکر شده است.
در بند17 سیاستهای کلی برنامه پنجم توسعه، ابلاغی مقاممعظم رهبری آمده است: «اولویت دادن به ایثارگران انقلاب اسلامی در عرضه منابع مالی و فرصتها و امکانات و مسئولیتهای دولتی در صحنههای مختلف فرهنگی و اقتصادی». در ماده 225 قانون برنامه پنجم توسعه، دولت موظف شده است بار مالی کلیه قوانین و مقررات ازجمله احکام قانون برنامه پنجم که مستلزم استفاده از منابع عمومی است را در لوایح بودجه سنواتی در حدود درآمدهای وصولی اجرا نماید.
بند122 قانون بودجه سال90 اشعار میدارد: دستگاههای اجرایی و دارندگان ردیف مکلفند نسبت به اجرای کلیه احکام مربوط به خانواده شهدا و ایثارگران و خانواده آنان که در برنامه پنجساله پنجم توسعه به آن تصریح شده است، اقدام نمایند.به راستی با تأکیدات مکرری که در قوانین به آن تصریح شده است چرا قوانین ایثارگران اجرا نمیشود و چنانچه اجرا شود با نواقص متعدد اجرا میشود؟ چرا قوانینی در برنامههای پنجساله و بودجههای سنواتی به تصویب میرسد ولی بهدلیل عدمتأمین اعتبارات آن، اجرایی نمیشود؟
با مروری به لایحه تقدیمی بودجه91 این نگرانیها بیشتر خواهد شد. با تأکیداتی که در بودجه90 بر اجرای قوانین ایثارگران در بند122 این قانون آمده بود، اغلب موارد مرتبط با ایثارگران بهدلیل عدمتأمین اعتبار با مشکل مواجه شد و اجرا نشد، این در حالی است که در لایحه تقدیمی بودجه سال91 چند اشاره کوتاه به چند مورد تکراری، تمام آن چیزی است که درباره ایثارگران ذکر شده است.
در ردیف(ژ) بند (1) لایحه تقدیمی آمده است: چنانچه درآمدهای حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی مازاد بر تحقق کلیه ارقام مربوط مندرج در این قانون وصول شود. با تصویب هیأت وزیران و با اولویت اهداف احکام برنامه و تعهدات قانونی دولت و دستگاههای اجرایی به موارد زیر اختصاص مییابد. ازجمله مواردی که ذکر شده و در اولویت ردیف 12 و 13 به آن پرداخته شده است موضوع کمک و حمایت از اشتغال و بیمه بیکاری، پاداش پایان خدمت و مطالبات کارکنان شاغل و بازنشسته با اولویت ایثارگران و دیون و تعهدات دولت و دستگاههای دولتی به اشخاص حقیقی و حقوقی بهویژه ایثارگران است. با عنایت به تأکیدات قطعی که در قوانین بودجه سنوات گذشته تصویب و به نتیجه نرسیده است آیا این قانون مشروط میتواند ضامن اجرای تعهدات دولت در قبال ایثارگران باشد.
در بند14 لایحه پیشنهادی مجددا دولت موظف به رد دیون و پرداخت مطالبات ایثارگران و خانواده شهدا و اجرای لایحه جامع خدماترسانی به ایثارگران و قانون تفسیر ماده13 قانون حمایت از آزادگان از محل فروش یا واگذاری سهام شده است، مصوباتی که هرساله تکرار میشود ولی به هیچ وجه اجرا نمیشود. حال سؤال این است که تکرار مصوبات قانونی در هر سال و عدماجرای آنچه توجیهی دارد؟
البته نکته حائز اهمیت در این بندپیشنهادی نسبت به گذشته این است که این اقدام باید با تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی و وزیر مربوط حسب مورد انجام گیرد، چیزی که در گذشته وجود نداشت و دولت مطلقا موظف به اقدام بود. علاوه بر آن در مصوبات قبلی واگذاری سهام مشروط به رضایت ایثارگران بود که این رضایت در لایحه پیشنهادی از آنان سلب شده است.
در همین بند، اصلاحیه بودجه90 که مبنای پرداخت حقوق ازکارافتادگی جانبازان حالت اشتغال را از تاریخ صدور رأی ازکارافتادگی توسط کمیسیون پزشکی بنیاد تعیین، که مورد اعتراض جانبازان ازکارافتاده قرار گرفته بود و برخی حقوقدانان با فرض اصرار مجلس براین اصلاحیه آن را ناظر برآینده دانسته بودند، مجددا در لایحه پیشنهادی با اصلاح دیگری مواجه شده و صراحتا حکم این بند به همه جانبازانی که از سنوات گذشته ازکارافتاده کلی شناخته شدهاند، تسری پیدا کرده است و این معنایی جز تضییع حقوق همه جانبازان ازکارافتاده کلی ندارد.
مابقی احکام قانون برنامه پنجم و سایر قوانینی که حسب قانون برنامه پنجم تنفیذ شده است در لایحه پیشنهادی بودجه 91 مسکوت مانده است و آن چیزی که در اذهان تداعی میشود این است که ایثارگران در این لایحه مورد بیمهری مضاعف قرار گرفتهاند.