چمن‌هایی که ایستاده‌اند

این چمن‌ها دیواری‌اند.

خودت را روی دیوار فرض نکن. نه تو مرد عنکبوتی هستی و نه این یک پارک عمودی! فقط قرار است این فضای سبز، شهر را زیباتر و سالم‌تر کند.

از مهندس رامین ‌عرفانیان، معاون فضای سبز سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرتهران می‌پرسیم:

•  این فضای سبز عمودی مانند بقیه‌ی فضاهای سبز شهری نقشی در بهبود هوا دارند یا فقط به زیبایی شهر کمک می‌کنند؟

 «تأثیرشان بسیار بالاست. خیلی از کشورهای توسعه یافته که مشکل زیست محیطی مثل ما ندارند عزم جدی برای گسترش فضای سبز عمودی دارند.

عمده‌ی اهمیت آن هم به دلیل اثر آن در کاهش مصرف انرژی است که منازل و ساختمان‌هایی که در پشت‌بام یا نمای ساختمان‌‌شان از این سیستم استفاده کرده‌اند، در تابستان و زمستان تبادل حرارتی‌شان تا 60 درصد کاهش پیدا می‌کند و موجب تعدیل دمای هوا می‌شود. ضمن این‌که سطوح بام‌ها رنگ تیره دارند وقتی نور به آن می‌خورد، باعث گرم شدن محیط می‌شود و این کار، در تعدیل هوا و جلوگیری از گرما و آلودگی هوا مؤثر است. در ایران مصرف انرژی خانگی هشت برابر مصرف انرژی خانگی در اروپاست و بعد از گران شدن سوخت، یکی از راهکارهای کاهش مصرف، استفاده از این سیستم است»

• در تهران چه‌قدر پشت‌بام داریم؟

«تهران 700 کیلومتر مربع مساحت دارد و 340 کیلومتر مربع، پشت بام در تهران داریم که از تأسیسات و کولر و ... که بگذریم، می‌ماند 170 کیلومتر مربع پشت‌بام مفید که برای این نوع فضای سبز مناسب است.»

• چرا رنگ سبز آن‌ها، سبز تیره است؟

هم دوده روی آن‌ها می‌نشیند و هم باید شست‌وشو شوند.

خانه‌های پیچکی یادتان نیست.

تهران این روزها خانه‌های سنگی بلند دارد فقط. اما اگر بخواهی ببینی، هنوز هم می‌توانی این خانه‌های سبزِ کوتاه را پیدا کنی؛ تا روزی برسد که آپارتمان‌های بلند هم مثل خانه‌های پیچکی، زیبا و سبز شود.

علی محمد مختاری، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز تهران معتقد است که سرانه‌ی مطلوب فضای سبز در شهری مانند تهران بین 15 تا 25 متر مربع است که با توجه به اقلیم خشک و نیمه خشک تهران و معضلات زیست محیطی اعم از فراوانی جمعیتی و آلودگی گسترده، نیاز تهران به فضای سبز بیش از رقم بیشینه‌ی استاندارد، یعنی 25 متر مربع است و سازمان پارک‌ها به این منظور طرح فضای سبز عمودی را اجرایی کرده است.

مهندس عرفانیان هم از فضای سبز عمودی می‌گوید:« بحث باران‌های سیلابی هم هست. در تهران وقتی باران می‌آید بحث آب‌گرفتگی معابر را داریم و بخش زیادی از آب باران به این صورت هدر می‌رود، اما در این روش مقدار زیادی از آب باران جذب می‌شود و 80 درصد از هدر رفتن آب جلوگیری می‌شود.

و بعد هم بحث تنوع زیستی است. ما فضاهایی را که قبلاً خاکی بوده با بتون و سنگ اشغال کردیم و این فضاها قبلاً محل زندگی جانداران و گیاهان بوده، با این کار فضای مناسبی برای ادامه‌‌ی حیات این گیاهان و جانداران کوچک فراهم می‌کنیم.»

• آن وقت این حشره‌ها از پنجره داخل نمی‌آیند؟

«بله، این مسئله هست، اما این کار باعث افزایش تنوع زیستی می‌شود و فوایدی که دارد قابل مقایسه با این مسئله‌‌ی قابل حل نیست. مثل این است که در روستا باشید و از هوای خوب و زیبایی آن استفاده کنید، اما بگویید چرا این‌جا حشره هست؟»

حالا ما در گوشه و کنار شهر این سبزهای تیره را می‌بینیم که بزرگ‌ترین آن در تقاطع همت - شریعتی است که متراژش قابل طرح است و در سطح آسیا فقط در ژاپن نمونه‌ی بزرگ‌تر از آن را می‌بینید.

مهندس عرفانیان در شروع گفت‌و‌گو، یادآوری می‌کند:«این باعث افتخار و مباهات ما ایرانی‌هاست که اولین نمونه‌‌ی فضای سبز عمودی که در تاریخ ثبت شده، در باغ‌های معلق بابل بوده که مربوط به ما ایرانی‌هاست. در گزارش‌هایی هم آمده که در تخت جمشید هم از این نوع فضای سبز استفاده می‌شده است.»