اما روند این اختلافات چگونه بود و از کجا آغاز شد؟ این توافق و آشتی چه تاثیری بر مذاکرات صلح خواهد گذاشت؟ رویکرد آمریکا به این توافق چیست؟
شروع اختلاف‌ها
اختلاف‌ها میان فتح و حماس بعد از مرگ یاسر عرفات، رئیس پرسابقه سازمان آزادیبخش فلسطین و پیروزی حماس در انتخابات پارلمانی شدت گرفت. تنش‌ها در حالی میان دو طرف بالا گرفت که پیش از آن هم اختلاف‌های اعتقادی دو طرف به‌ویژه درباره رژیم صهیونیستی قابل مشاهده بود. رهبران حماس از زمان تشکیل این جنبش اعلام کردند که موجودیت رژیم صهیونیستی را به هیچ عنوان به رسمیت نمی‌شناسند اما در مقابل فتح همواره راهکاری محافظه‌کارانه همراه با سازش با اسرائیل را داشت. در ۲۶ژانویه ۲۰۰۶ حماس توانست در انتخابات پارلمانی در مقابل محمود عباس به پیروزی برسد؛ مسئله‌ای که به هیچ عنوان خوشایند غرب و رژیم صهیونیستی نبود. در ماه مارس آن سال با امتناع فتح از شرکت در ائتلاف، دولت حماس به نخست‌وزیری اسماعیل هنیه تشکیل شد. اسرائیل به همراه آمریکا و اتحادیه اروپا در واکنش به این مسئله با ادعای تروریستی بودن جنبش حماس از به رسمیت شناختن دولت تشکیل شده سرباز زدند. در ماه سپتامبر سال ۲۰۰۶ محمود عباس و اسماعیل هنیه از توافق برای تشکیل دولت خبر دادند اما مذاکرات در این رابطه با اختلاف درباره رویکرد دولت فلسطین نسبت به رژیم صهیونیستی با شکست مواجه شد. این مسئله درگیری در غزه را به‌دنبال داشت.
تلاش برای میانجیگری
در ماه اکتبر سال ۲۰۰۶ نشست‌های مختلفی برای میانجیگری میان فتح و حماس آغاز شد. مصر و قطر، وزرای امور خارجه خود را برای مذاکره با مقام‌های دو طرف اعزام کردند. همچنین گروه‌های دیگر فلسطینی مانند جهاد اسلامی و جبهه مردمی برای آزادی فلسطین برای میانجیگری میان فتح و حماس تلاش کردند تا درگیری‌های به‌وجود آمده متوقف شود.
این در حالی بود که خشونت‌ها به‌شدت افزایش پیدا کرده و ده‌ها کشته و زخمی برجای گذاشته بود. در ۴اکتبر یک رهبر حماس به دست افراد مسلح ترور شد. در ۱۳دسامبر هم یک نظامی حماس به دست نیروهای فتح کشته شد. نیروها و مقرهای دوطرف با بالا گرفتن درگیری‌ها هدف حملات قرار می‌گرفت. در ۱۶دسامبر ۲۰۰۶ محمود عباس با عنوان تلاش برای خروج از بحران به‌وجود آمده خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شد.
چند روز بعد ۳۲ طرفدار حماس در رام‌الله در تیراندازی نیروهای فتح به‌شدت مجروح شدند. درگیری‌ها میان دو طرف در حالی ادامه داشت که آمریکا و کشورهای غربی دولت حماس را تحت تحریم‌های سخت قرار دادند و در مقابل نیروهای امنیتی فتح تأمین مالی می‌شدند.
توافق در عربستان
ابتدای سال ۲۰۰۷ درگیری‌ها میان فتح و حماس شدیدتر شد. در ۲۱ژانویه این سال خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی حماس و محمود عباس نتوانستند اختلاف‌های دو طرف را برای تشکیل دولت وحدت ملی طی مذاکرات دمشق حل و فصل کنند. در ۳۰ ژانویه دوطرف برای آتش‌بس توافق کردند اما باز هم درگیری‌ها ادامه پیدا کرد. در ماه فوریه هم درگیری‌ها میان فتح و حماس شدت بیشتری پیدا کرد.
در ۸فوریه عباس و مشعل یک توافق ائتلاف در عربستان امضا کردند تا به درگیری‌ها پایان دهند. در این توافقنامه اما هیچ اشاره‌ای درباره به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی نشده بود.
این توافقنامه به این امید بود که تحریم‌ها به پایان برسد. هنیه و کابینه او در این راستا کناره‌گیری کردند و در ۱۵ فوریه این بار محمود عباس به‌صورت رسمی از هنیه خواست تا دولت وحدت ملی را تشکیل دهد اما به توافقنامه صلح با اسرائیل توجه داشته باشد.
سرانجام در ماه مارس دولت وحدت ملی تشکیل شد. درحالی‌که رژیم صهیونیستی حملات به نوار غزه را شدت بخشیده بود، دولت حماس اعلام کرد که حاضر نیست پاسخ به حملات این رژیم را متوقف کند.
تسلط بر نوار غزه
در ماه ژوئن سال ۲۰۰۷ درگیری تمام‌عیاری در غزه شروع شد و طی آن حماس توانست در ۱۴ژوئن کنترل نوار غزه را از فتح بگیرد. گفته می‌شود در این سلسله درگیری‌ها حداقل ۱۰۰نفر کشته شده‌اند.
عباس اعلام کرد که دولت وحدت ملی منحل شده است اما اسماعیل هنیه اعلام کرد که چنین تصمیمی را نمی‌پذیرد. سامی ابوزهری، سخنگوی حماس اعلام کرد که اسماعیل هنیه همچنان نخست‌وزیر دولت منتخب فلسطین باقی خواهد ماند. محمود عباس به‌دنبال اعلام تصمیم خود، از برقراری وضعیت فوق‌العاده خبر داد و در ۱۵ژوئن سلام فیاض را به‌عنوان نخست‌وزیر دولت در شرایط فوق‌العاده معرفی کرد. روز بعد آمریکا اعلام کرد که ممنوعیت کمک به دولت جدید را لغو کرده است. در ۱۷ژوئن کابینه منتسب به عباس با نخست‌وزیری سلام فیاض مراسم تحلیف برگزار کرد و 2روز بعد ایهود اولمرت، نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی و جورج بوش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا طی مذاکرات خود در واشنگتن متعهد به حمایت و تقویت عباس شدند. در ۲۰ژوئن هم اسرائیل و دولت جدید فلسطین ارتباط رسمی خود را آغاز کردند. در ماه نوامبر سال ۲۰۰۷ جورج بوش میزبان مذاکرات صلح میان تشکیلات خودگردان و رژیم صهیونیستی در آناپولیس بود که هیچ نتیجه‌ای به‌دنبال نداشت. این مذاکرات در حالی انجام می‌شد که حماس کنترل نوار غزه را در اختیار داشت.
افزایش حملات علیه نوار غزه
در ژانویه سال ۲۰۰۸ با ادامه کنترل نوار غزه توسط حماس، رژیم صهیونیستی حملات خود را علیه این منطقه افزایش داد. ایهود اولمرت بار دیگر مدعی شد که این حملات که کشته شدن ده‌ها فلسطینی را به‌دنبال داشت در پاسخ به حملات راکتی حماس صورت می‌گیرد.
افزایش حملات رژیم صهیونیستی یک بحران انسانی را در نوار غزه به‌دنبال داشت چرا که با محاصره این منطقه از سوی اسرائیل رسیدن کمک‌های بشردوستانه به این منطقه بسیار سخت بود. کمبود سوخت، برق، غذا و حتی آب آشامیدنی ۱/۵ میلیون فلسطینی ساکن نوار غزه را با مشکلات جدی مواجه کرد. در دسامبر سال ۲۰۰۸ رژیم صهیونیستی حمله گسترده خود به نوار غزه را آغاز کرد که با وجود محکومیت گسترده بین‌المللی ۲۲روز ادامه داشت. گزارش‌ها نشان می‌دهد که در حملات رژیم صهیونیستی به نوار غزه حداقل ۱۴۰۰نفر کشته و صدها نفر مجروح شده‌اند. درحالی‌که از ورود مصالح ساختمانی به نوار غزه جلوگیری می‌شد تخریب خانه‌ها، ساختمان‌های عمومی، مدارس و... زندگی ساکنان نوار غزه را بسیار سخت کرده‌بود. فعالان حقوق بشر تلاش کردند که با وجود محاصره شدید نوار غزه کمک‌های مردمی را به این منطقه برسانند.
تلاش برای آشتی
در ژانویه سال ۲۰۰۹ دوره ریاست عباس به پایان رسید اما او اعلام کرد که تا زمان برگزاری انتخابات همچنان در قدرت باقی می‌ماند. در فوریه همان سال مقام‌های مصر تلاش کردند تا میانجیگر مذاکرات آشتی ملی میان فتح و حماس برای تشکیل دولت وحدت ملی و برگزاری انتخابات باشند. در آوریل آن سال اما با به توافق نرسیدن دوطرف، مذاکرات برای مدتی معلق شد. در سپتامبر سال ۲۰۱۰ مذاکرات مستقیم میان تشکیلات خودگردان و رژیم صهیونیستی ازسرگرفته شد و در همان ماه با امتناع اسرائیل از توقف شهرک‌سازی‌ها این گفت‌وگوها عملاً شکست خورد. پس از مدت‌ها مذاکره میان فتح و حماس در ۳می سال ۲۰۱۱ سرانجام توافق آشتی ملی میان گروه‌های فلسطینی به امضا رسید.
در ۴ می‌خالد مشعل و محمود عباس در قاهره توافق آشتی ملی را طی مراسم ویژه‌ای اعلام کردند. آشتی میان فتح و حماس، خشم مقام‌های رژیم صهیونیستی را به‌دنبال داشت و مقام‌های این رژیم به صراحت از محمود عباس خواستند که میان آشتی با حماس و این رژیم یکی را انتخاب کند. فتح و حماس پس از امضای توافقنامه، مذاکرات خود را درباره تشکیل دولت وحدت ملی ادامه دادند. با مخالفت حماس با نخست‌وزیری سلام فیاض دوطرف در فوریه سال‌جاری میلادی طی توافقی در دوحه قطر با ریاست محمود عباس بر دولت انتقالی تا زمان برگزاری انتخابات موافقت کردند.
