دهکدهها، دهوند دارند، شهرها، شهروند و وبسایتها، شبکهوند. چاپیها به شهرها سلام میکنند و دیجیتالها به جهان.
جهانیابی ما، جهانسازی ما، جهانگردی ما از طبقه دوم ساختمانی آغاز شد به شماره «هفت»؛ شاید به نشانه هفت شهر عشق؛ در کوچهای به نام تندیس؛ شاید به نشانه بیزبانی ما؛ در خیابان آفریقا؛ شاید نماد برهوت، شاید نماد رویش؛ در تهران؛ در قلب ایران. ۳ تیر ۱۳۸۵ بود که زبان گشودیم و نخستین جملات ما این بود:
همشهری آنلاین شهر دیجیتال شماست. قرار است همشهری آنلاین شهری همیشه بیدار باشد و خدمات لازم را برای یک زندگی شهری دنبال کند.
ما حالا داریم پا به ۶ سالگی میگذاریم؛ یاد گرفتهایم روانتر حرف بزنیم، راه برویم و ببینیم و تجربه کنیم، بنشینیم و مرور کنیم و هزار بار زمین بخوریم و هزار و یک بار به کمک دستان مهرورز دیگری برخیزیم. نزدیکترین دستها به ما دستان گشوده همسایه بزرگترمان روزنامه همشهری بوده که ۲۰ بهار را دیده و تولد شکننده ما را؛ و سپس دستان شما که پیوسته ما را زیر نگاهتان نگاه داشتهاید و حالا شمارتان به ۲۰۰ هزار تن رسیده است؛ یادمان هست و یادتان هست که روز اول - یعنی همان سوم تیر ۸۵ - همه با هم فقط ۶ هزار نفر بودیم و حالا ۲۰۰ هزار نفر شدهایم و گپوگفتهایمان هم آنقدر گل انداخته که گاهی حتی بیشتر از نیممیلیون صفحه را روزانه با هم مرور کنیم و تردید نداریم که هنوز... دلنوازان نازنازان در رهند.
سعی کردیم از همان روز اول با تیم سختکوش و پرتجربهای که داشتیم هر سه سطح شهر دیجیتال همشهری آنلاین را در متن جهانشهر اینترنت ببینیم و خوشبختانه کماکان درهای آن سه سطح یعنی صفحه خانگی، صفحههای مقولهها و صفحه نمایش خبرهای ما بر همان مدار میچرخند و مغتنم اینکه، خبررسانی، اطلاعرسانی، آموزش و سرگرمی را در کانون توجه خود حفظ کردهاند و به گفته بیفزایم که باز هر سه سطح به خصیصه اصلی اینترنت که دوسویگی است توجه داشتهاند و سعی کردهاند به مختصات سایبر ژورنالیسم پایبند بمانند و اگرچه کاهنده و نفسگیر است اما بهروزشدن ۲۴ ساعته در ۷ روز هفته را هم فراموش نکنند.
اگر حالا از یکایک اعضای تحریریه همشهری آنلاین جداگانه بپرسید که اصلیترین ویژگیهای این سایت چیست یا چه ممیزههایی برایش قائل هستند من تردیدی ندارم که موارد زیر جزو مشترکات پاسخهاست:
طبقهبندی سایت از جنبه مقولههای تحت پوشش که به ۳۹ مقوله میرسد و زیرمقولهها از جامعیت، استحکام و بهروزشوندگی برخوردار است.
اهل خبرخوردن نیستیم و بهسرعت به سوژه نزدیک میشویم. بارها در نقش نخستین اعلامگر رویدادهای مهم عمل کردهایم و حالا با اطمینان میگوییم شاید سوژه را در گام اول به زمین نزنیم ولی حتما زخمیاش خواهیم کرد و در آپدیتهای بعدی در چنگ ماست.
کار در همشهریآنلاین تعطیلبردار نیست. به خاطر نهادینهشدن فلسفه موسوم به ۲۴ در ۷ در جمع تولیدکنندگان همشهری آنلاین، کار در همه ساعات، در روزهای تعطیل و غیرتعطیل ادامه داشته و هیچگاه متوقف نشده است.
هزاران چانک داریم! شاید بگویید چانک دیگر چیست؟ میتوانید بروید و در همشهری آنلاین جستوجو کنید و ببینید چیست اما تا شما بروید و بگردید، من کوتاه میگویم. چانک در ادبیات اینترنتی چیزی شبیه پانوشت و حاشیهنویسی در عادات و رویههای چاپی و مکتوب است. در واقع همشهریآنلاین برای نامها، مکانها، نقاط عطف و مفاهیم گوناگون اعم از تاریخی و تازه، پرونده باز میکند و برای کاربران پسزمینههای لازم را فراهم میکند تا هر اتفاق تازه را در ارتباط با ریشهها و سابقهاش درک کنند، متن را در فرامتن ببیند، آن هم فقط با یک کلیک.
متن در فضای وب محدودیت ندارد اما همشهری آنلاین برای زبان نازیبا، عبوس، تند و پرخاشگر جا ندارد.
به مقام و رتبه و رنکینگ اعتقادی نداریم؛ «مرا کیفیت چشم تو کافیست» اما انگار بشر مدعی روشنفکری و پستمدرنیته معاصر هنوز هم نمیتواند چشمانش را روی روزنامهنگاری زرد ببندد. از روزگار پولیتزر تا روزگار فیسبوک این نوع از روزنامهنگاری باز میتواند صدرنشین باشد؛ اما با همه این اوصاف، خوشبختانه پرهیز از جنجال و مغالطه هم دوستداران خودش را دارد؛ و بهتدریج جایگاه روزنامهنگاری مؤثر و اطلاعرسان هم دارد در بالای جدول رتبهها باز میشود.
همشهری آنلاین اگرچه خبرگزاری نیست و صرفا بازتاباننده و مکمل یک روزنامه است، عمر طولانی نداشته؛ تیم بزرگ ندارد و پایگاه دادههای آن هنوز حتی به ۲۰۰ هزار آیتم هم نرسیده است؛ اما از برخی از خبرگزاریهای ایران عبور کرده و دارد شانه به شانه غولهای خبری ایران میساید و اکنون به گواه وبشمار الکسا به جمع برترینهای ایران راه یافته است.
در آستانه سال نو، فقط چند نهاد خبری بزرگ، بالاتر از ما ایستادهاند. نمیگوییم حتما آنها را خواهیم گرفت؛ میگوییم هیچگاه از این فکر دست برنخواهیم داشت. به همسایه چاپی و خوانندگانش سلام میکنم و به مقیمان شهر بیخواب دیجیتال و به همکاران بیدریغ و پرکارم در همشهری آنلاین و تبریک میگویم چرخش سال نو را به گاه شکفتن شکوفهها در هنگامه لبخند زمین به زمان