به گزارش خبرنگار رسانه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، یونس شکرخواه عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان در دانشگاه تهران و رئیس مرکز مطالعات آمریکای شمالی و اروپا دانشگاه تهران که در نشست تخصصی اخلاق رسانه‌یی به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات در دفتر یونسکو در ایران سخن می‌گفت، با بیان این مطلب درباره‌ی روزنامه‌نگاری سایبر اظهار کرد: این نوع روزنامه‌نگاری با هر اسمی (الکترونیک، آنلاین یا سایبر) سرنوشت محتومی دارد و زنگ‌های خطر این نوع روزنامه‌نگاری برای روزنامه‌نگاری چاپی به صدا درآمده است و امروز شاید دیگر روزنامه‌نگاری آنلاین صرفا حالت مکمل برای رسانه‌های چاپی را نداشته باشد که یکی از دلایل آن هم حذف ماشین چاپ است.
وی افزود: پیش از این ماشین چاپ حق وتو به مالک رسانه می‌داد؛ زیرا بیشترین سرمایه‌گذاری برای صنعت روزنامه در همین حوزه ماشین چاپ انجام می‌شد، اما امروز این ماشین حذف شده و سرمایه‌گذاری اندکی برای داشتن یک فضای مشخص در وب کافی است.
او با اشاره به این که حذف ماشین چاپ به نوعی غلبه رویکردهای اقتصادی و سیاسی در ارتباطات را خدشه‌دار می‌کند، ادامه داد: مالک و صاحب ماشین چاپ پیش از این، از قدرت و مشروعیت در حوزه‌ی نشر برخوردار بود که امروز این قدرت کم‌رنگ‌تر شده است و شاید یکی از دلایل تمایل بیشتر به روزنامه‌نگاری آنلاین هم همین کم هزینه بودن آن باشد.
به عقیده‌ی این استاد ارتباطات، از مشاهده خط تحول رسانه‌یی متوجه می‌شویم پرینت مدیا به سرعت به الکترونیک مدیا و پس از آن نیز به دیجیتال مدیا تبدیل شد و این صفر و یک شدن محتوا پدیده‌ی بزرگی بود.
او ادامه داد: وقتی رسانه‌ها دیجیتال شدند و فهمیدند می‌توانند در فضای وب نیز قرار بگیرند سرعت اطلاع‌رسانی به شدت افزایش یافت و در واقع مسیر تحول رسانه‌ای از چاپ به صفر و یک بر خط، شتاب عجیبی داد.
وی خاطر نشان کرد: این اتفاقات باعث شد ارتباط از یک جمع محدود برای یک جمع گسترده (مثلا یک ایستگاه رادیویی برای جمع وسیعی از مخاطبان) به توازنی غیرعادی برسد و جمع زیادی برای جمع زیاد دیگری به تولید مطلب بپردازند. در اینجا رابطه‌ی عمودی سردبیر به تحریریه به یک رابطه افقی تبدیل شد که سردبیر، خود همزمان خواننده نیز هست و برعکس.
شکرخواه افزود: این اتفاقات یک معنای روزنامه‌نگارانه نیز دارند و آن اینکه در این شرایط تازه معنای دروازه‌بانی خبر نیز تغییر کرده است. اگر پیش از این مدیریت بلامنازع انتشار یا عدم انتشار رویدادها با دست‌اندرکاران سطوح بالای تحریریه‌ها بود، امروز روند موجود در فضای وب باعث شده است به سرعت همه چیز حالت افقی نیز پیدا کند.
او اضافه کرد: پیش از این روزنامه‌نگار در موضعی بود که امکان ویرایش متن‌ها را پیش از نشر داشت اما امروز این مخاطبان هستند که امکان ویرایش متون را پس از نشر پیدا کرده‌اند و در واقع آنچه تولید می‌کنیم به شکلی که می‌خواهیم جذب نمی‌شود و مخاطبان به سرعت می‌توانند بر روی آن تاثیرگذار بوده و مطالب را به نقطه‌ای که باید، برگردانند.
شکرخواه با بیان این که شاید این فضا، باب تعاطی، تعامل و تبادل‌های افقی را به شکل مطلوب‌تری فراهم کند افزود: فضای وب یک فضای متکثر است که داستان فرهنگ، سرنوشت دیگری در آن پیدا می‌کند. در این فضا، فرهنگ و جغرافیا ارتباط چندانی با یکدیگر ندارند؛ انتقال فرهنگ که مثلا پیش از این از طریق جادهای مثل جاده ابریشم سال‌ها به طول می‌انجامید؛ امروز در بده و بستانی زیر یک ثانیه انجام می‌شود.
به گفته‌ی وی، امروز در فضای وب به طور مداوم در حال تداوم و کشمکش فرهنگی هستیم. محصول و برآیند این اتفاق این است که فرهنگ‌ها به طور مستقیم مبادله می‌شوند و در نتیجه باید منتظر شخصیت‌ها و فرهنگ‌هایی ترکیبی باشیم که الزاما شخصیت‌هایی تسلیم شده یا غلبه یافته نیستند و شاید برای نسل ما هم غریبه باشند.
او ادامه داد: شخصیت ترکیبی شخصیت متکثرتری است و به نظر می‌رسد امروز اخلاق در این فضا از زوایای تازه‌تری قابل بررسی باشد.
وی افزود نکته قابل فکر روزنامه‌نگاری سایبر این است که در این روزنامه‌نگاری، متن منفرد وجود ندارد و هر چه هست فرامتن است و هر قدر دیرتر به این فرامتن بپیویندیم کمتر می‌توانیم از آن استفاده کنیم اما اگر مثلا میزان محتوای فارسی را در فضای وب افزایش دهیم بیمه‌تر و احترام‌برانگیزتر خواهیم بود و دلایل منطقی‌تری خواهیم داشت.
شکرخواه هم‌چنین حضور شخصیت‌های ترکیبی را در حوزه‌های قابل دسترس‌تر به اینترنت قابل تعریف دانست و گفت: چنین شخصیت‌هایی تمام مطالب و فرهنگ‌ها را می‌گیرند و لمس می‌کنند و لزوما هم تسلیم نمی‌شوند اما از نظر ما غریبه هستند، ختی اگر دسترسی به اطلاعات نیز وجود نداشته باشد، افراد از طریق گروه‌های مرجع یا همسال با این شرایط تازه در تعامل قرار خواهند گرفت و چنین شخصیت‌هایی قطعا بیمه‌تر بوده و در بطن تعاملات به حیات خود ادامه می‌دهند
