مصرف مرتب ماهی، به ویژه ماهی کم‌چربی مانند ماهی آزاد برای سلامت قلب مفید است. ماهی حاوی اسید اشباع نشده امگا ۳ است. امگا ۳ مانع التهاب و رسوب چربی و املاح در رگ‌ها می‌شود و به این ترتیب می‌تواند در پیشگیری از بروز سکته قلبی موثر باشد.
کپسول‌های روغن ماهی در اغلب کشورهای جهان از جمله ایران، شناخته شده و پرمصرف هستند. تحقیقات اولیه‌ای که در مورد تأثیر کپسول روغن‌ماهی بر روی بیماران مبتلا به قلب و عروق صورت گرفت، حاکی از آن بود که مصرف این خوردنی افزودنی عوارض بیماری آنها را کمتر می‌کند.
اما بررسی نهایی ۱۴ تحقیقی که در این مورد صورت گرفته است، اکنون حکایت از نتیجه دیگری دارد: کپسول‌های روغن ماهی مانع بروز دیگر بیماری‌های قلبی نمی‌شوند.
به گزارش دویچه‌وله، نتیجه این بررسی در مجله تخصصی "آرشیو پزشکان داخلی" (Archives of Internal Medicine) به چاپ رسیده است. این بررسی توسط پژوهشگران "مرکز پیشگیری و تشخیص سرطان" در کره‌جنوبی صورت گرفته است.
سانگ می کواک، یکی از این پژوهشگران تأکید می‌کند که در۱۴ تحقیق مورد نظر داوطلبانی شرکت کردند که از بیماری قلب و عروق رنج می‌بردند.
بررسی تأثیر مصرف کپسول روی ۲۱ هزار نفر
گروهی از این داوطلبان کپسول امگا ۳ و گروه دیگر کپسول‌های پلاسبو یا بی‌اثر مصرف کردند. داوطلبان و پزشک آنها، هیچ‌کدام اطلاع نداشتند چه کسی چه نوع کسپولی دریافت کرده است.
در این ۱۴ تحقیق حدود ۲۱ هزار فرد بیمار داوطلب شرکت کردند که در زمان آغاز تحقیق، میانگین سنی آنها ۶۳ سال بود. ۵/ ۷۸ درصد داوطلبان مرد بودند. بررسی نتیجه این ۱۴ تحقیق نشان میدهد که مصرف کپسول امگا ۳ تأثیری در پیشگیری از سایر عوارض بیماری‌های قلب و عروق از جمله سکته قلبی نداشته است.
البته این جمع‌بندی مورد تردید گروه دیگری از پژوهشگران است که معتقدند تیم پژوهشی کره‌جنوبی دو تحقیق بزرگ در زمینه تأثیر مصرف کپسول روغن ماهی را نایده گرفته است. این دو تحقیق که سال‌ها پیش صورت گرفتند، از تأثیر مثبت این افزودنی خوراکی خبر دادند.
دلیل اثربخش بودن کپسول در تحقیقات نخستین
در دو تحقیق پیشین حدود ۳۰ هزار فرد داوطلب شرکت داشتند. البته نکته قابل ذکر اینجاست که در این دو تحقیق گروه کنترل وجود نداشته است. گروه کنترل، گروهی است که داروی پلاسبو مصرف می‌کند. پژوهشگران کره‌جنوبی می‌گویند فقدان گروه کنترل، نتیجه تحقیق را تحت تاثیر مثبت قرار میدهد.
از آن گذشته در این تحقیق بیمارانی که کپسول روغن ماهی مصرف کردند حال عمومی بهتری داشتند اما در نهایت اثر چشمگیری در بهبود کلی وضعیت آنها مشاهده نشده است.
توضیح علمی تفاوت نتیجه این دو تحقیق با تحقیقات تازه هم به عقیده پژوهشگران کره‌جنوبی می‌تواند این باشد که آن زمان کپسول‌ها موثر بودند اما با گذشت زمان این اثر کمرنگ شده است.
دلیل این مسئله هم اینجاست که بیماران قلب و عروق امروزه داروهای بیشتری مصرف میکنند، به ویژه داروهایی که از بروز سکته قلبی پیشگیری میکنند.
در تحقیقات نخستین، تنها ۵ درصد از داوطلبان از این داروها که کلسترول خون را نیز کاهش میدهد استفاده می‌کردند. اما در تحقیقات تازه حدود ۸۵ درصد از داوطلبان چنین داروهایی مصرف می‌کردند.
پژوهشگران بر این باورند که مصرف کپسول‌های روغن ماهی همراه با این قرص‌ها تأثیر چندانی در حفظ سلامت فرد ندارد.
در نهایت باید این نکته را اضافه کرد که هرچند اثر مثبت این کپسول‌ها در هیچ تحقیقی ثابت نشده است اما مدرکی هم دال بر زیان‌بخش بودن آنها در دست نیست.
با این حال پژوهشگران توصیه میکنند به جای اکتفا به کپسول روغن ماهی، ماهی جایگزین گوشت قرمز شود و هفته‌ای دوبار ماهی مصرف شود. به کسانی که علاقه‌ای به ماهی ندارند، مصرف گردو، سویا، روغن کلزا یا بذر کتان توصیه می‌شود.
