نکته مهم این است که درصد کمی از سالمندان دچار افسردگی تحت درمان قرار میگیرندزیرا که علائم افسردگی در سالمندان ممکن است با علائم معمول افسردگی متفاوت باشد.
همچنین افسردگی در سالمند اغلب با اثرات ناشی از بیماریهای متعدد و داروهایی که برای درمان آنها مورد استفاده قرار میگیرد، اشتباه میشود.
افسردگی در سنین بالاتر زندگی اغلب با بیماریها یا ناتوانیهای دیگر همراهی دارد. به علاوه افراد در سنین بالا با از دست دادن حمایت اجتماعی به خاطر مرگ همسر یا خواهر و برادر، بازنشستگی، و تغییر مکان زندگی مواجه هستند.
با توجه به تغییرات در شرایط زندگی فرد سالمند و این حقیقت که افراد کندتر شدن او را امری عادی میپندارند، پزشکان و اعضای خانواده فرد سالمند ممکن است بروز افسردگی در او را شناسایی نکنند.
افسردگی در سالمندان نسبت به سنین پایینتر مدت طولاتری ادامه پیدا میکند. افسردگی خطر بروز بیماریهای قلبی در سالمندان را دو برابر میکند و احتمال خطر مرگ ناشی از بیماریها را افزایش میدهد.
در عین حال افسردگی توانایی سالمند برای بازتوانی پس از درمان بیماریها را کاهش میدهد. بررسیها بر روی سالمندان مبتلا به بیماریهای جسمی در آسایشگاهها نشان داده است که دچار بودن آنان به افسردگی به طور قابلتوجهی خطر مرگ ناشی از بیماریها را افرایش میدهد.
افسردگی همچنین با افزایش خطر مرگ به دنبال حمله قلبی همراهی دارد.
رابطه بیخوابی و افسردگی
بیخوابی معمولا نشانهای از افسردگی است. بررسیهای جدید نشان دادهاند که خود بیخوابی یک عامل خطرساز برای شروع و عود افسردگی - به خصوص در سالمندان - است.
کارشناسان برای درمان بیخوابی در سالمندان استفاده از داروهای خوابآور جدیدتر را توصیه میکنند که برای سالمندان بیخطر و موثر هستند. اگر اختلال خواب و/ یا افسردگی سالمند بهبود پیدا نکند، روانپزشک ممکن است استفاده از داروهای ضدافسردگی و/ یا رواندرمانی را تجویز کند.
عوامل مستعدکننده به افسردگی
عواملی که خطر دچار شدن فرد سالمند را به افسردگی افزایش میدهند، شامل این موارد هستند:
- زن بودن.
- مجرد، مطلقه یا بیوه بودن.
- نداشتن شبکه حمایتی اجتماعی.
- وقایع استرسزای زندگی.
- برخی از داروها یا ترکیب برخی از داروها.
- آسیب به تصویر ذهنی فرد از بدنش (انگاره بدنی) به علت قطع عضو، جراحی برای سرطان یا حمله قلبی.
- سابقه خانوادگی افسردگی شدید.
- ترس از مرگ.
- تنها زندگی کردن و انزاوی اجتماعی.
- سایر بیماریها.
- اقدام به خودکشی در گذشته.
- دچار بودن به بیماری مزمن یا درد شدید.
- سابقه قبلی افسردگی.
- مرگ اخیر یکی از نزدیکان و داغداری.
درمان افسردگی در سالمندان
گزینههای درمانی متعددی برای افسردگی در سالمندان در دسترس است، از جمله دارو درمانی، رواندرمانی یا مشاوره و در موارد شدید درمان با شوک برقی. در موارد شدیدتر ممکن است ترکیبی از این شیوههای درمانی به کار رود.
اغلب داروهای ضدافسردگی فعلی به همان اندازه جوانترها در سالمندان نیز موثرند. اما باید به خطر بیشتر عوارض جانبی یا تداخل با سایر داروها را در سالمندان توجه داشت.
در سالمندان نسبت به جوانترها ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا داروهای ضدافسردگی اثر درمانی خود را ایجاد کنند. از طرف دیگر، از آنجایی که سالمندان نسبت به عوارض جانبی داروها حساستر هستند، ممکن است پزشک در ابتدا دوز پایینتری از آنها را تجویز کند. به طور کلی مدت دوره درمان افسردگی در سالمندان طولانیتر از بیماران جوانتر است.
اغلب افراد افسرده از حمایت افراد خانواده و دوستان، شرکت در برنامههای خودیاری و گروههای حمایتی و رواندرمانی سود میبرند.
رواندرمانی به خصوص برای بیمارانی مفید است که ترجیح میدهند دارو مصرف نکنند. همچنین این روش درمانی برای افرادی که به علت عوارض جانبی داروها، تداخل این داروها با سایر داروهای مصرفی بوسیله فرد یا دچار بودن به بیماریهای دیگری که مصرف داروهای ضدافسردگی را مشکل میکند، مطلوب است.
درمان با شوک برقی ممکن است در افسردگی سالمندان به کار رود. هنگامی به علت عوارض جانبی یا تداخل دارویی فرد سالمند مبتلا به افسردگی شدید قادر به مصرف داروهای ضدافسردگی نیست، شوک درمانی یک درمان جایگزین موثر است.
مشکلات درمان افسردگی در سالمندان
بدنامی یا برچسب زدن مربوط به بیماری روانی و درمان روانپزشکی در مورد سالمندان بسیار شدیدتر از بیماران جوانتر است. این باور ممکن است در میان اعضای خانواده، دوستان و همسایگان فرد سالمند وجود داشته باشد و مانع از آن شود که او بپذیرد که افسرده است و نیاز به درمان دارد.
بروز افسردگی در سالمندان ممکن است به جای علائم معمول، با شکایات جسمی باشد. این امر نیز ممکن است باعث تاخیر در درمان مناسب فرد سالمند شود. به علاوه سالمندان ممکن است افسردگی خود را بیان نکنند زیرا معتقدند که راهی برای کمک به آنان وجود ندارد.
سالمندان همچنین ممکن است از مصرف داروهای ضدافسردگی به علت عوارض جانبی یا هزینه آنها اجتناب کنند. به علاوه بیماریهای دیگری که فرد سالمند همراه با افسردگی دارد، ممکن است تاثیربخشی داروهای ضدافسردگی را کاهش دهد.
بالاخره رویدادهای ناخوشایند زندگی- از جمله مرگ اعضای خانواده یا دوستان، فقر و انزوا- نیز ممکن است انگیزه فرد برای درمان افسردگی را از بین ببرد.
WebMD