قویترین محققان آزمایشگاهی برای این شرکتها فعالیت میکنند برای آنکه کشف کنند وجود چه میزان نیکوتین میتواند اعتیادآور باشد تا به این وسیله وابستگی به سیگار را در افراد سیگاری پایدار نگه دارند چون اگر اعتیادآوری سیگار کاهش یابد معنی و مفهوم آن این است که آینده مالی این شرکتها در معرض خطر جدی قرار خواهد گرفت.
مطالعات اجتماعی وسیعی توسط شرکتهای جهانی در کشورهای مختلف صورت میگیرد تا فرهنگ گرایش جوامع را ارزیابی و تولیدات خود را مطابق همان فرهنگ تنظیم کنند و قلیان و ترویج آن از جمله ترفندهای این شرکتهاست.شرکتهای جهانی مطالعه میکنند کدام جوامع در جهان دارای جمعیت جوانتری هستند تا محصولات خود را با گرایشهای آنها تولید و عرضه کنند. طبق اسناد سازمان جهانی بهداشت، ایران یکی از هدفهای این شرکتهای مخوف است، بهطوری که روشهای مختلف امکان عرضه قاچاق را دقیقا بررسی میکنند تا مناسبترین و در عین حال کم خطرترین مسیر را برای انتقال قاچاق محصولات خود شناسایی کنند.
شواهد نشان میدهد که چگونه شرکتهای چندملیتی به اشکال مختلف برای راضی کردن کشورها در عدمتصویب کنوانسیون جهانی که هدف اصلی آن مبارزه با این شرکتهاست، تلاش میکنند. از سوی دیگر به کشورها پیشنهاد امتیازهای وسوسهانگیز میدهند تا اجازه تاسیس و راهاندازی یک کارخانه تولید سیگار را بهدست آورند؛ یا پیشنهاد تاسیس یک کارخانه تولید شیر خشک با کمترین هزینه ولی با نام برند یک کمپانی تولید سیگار را میدهند.
طی سالهای اخیر پس از تصویب کنوانسیون جهانی کنترل دخانیات، همواره از تلاش برای نفوذ به کشورها برای تاسیس کارخانه تولید محصولات دخانی دریغ نکردهاند و متاسفانه تجربه بسیاری از کشورها از جمله هند نشان میدهد که تاسیس و راهاندازی یک کارخانه، تا حدود 10درصد در مصرف سیگار افزایش ایجاد میکند زیرا معمولا کارخانه ایجاد شده به اشکال کاملا غیرمستقیم تلاش میکند محصولات خود را در بازار داخلی به فروش برساند.
قابل توجه آنکه افزایش فقط یک درصد به میزان مصرف سیگار در ایران به معنی دود شدن حدود 70میلیاردتومان پول نوجوانان و جوانان کشور خواهد بود. نکته آخر آنکه مسئولان، بهخصوص نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی باید همواره ضمن دریافت گزارش و ارزیابی عملکرد قانون جامع کنترل دخانیات مترصد هرگونه ترفند پیچیده از سوی شرکتهای جهانی دخانیات بوده و از فراهم شدن فرصتهای تازه برای آنها بهشدت جلوگیری کنند.
*مدیرعامل انجمن زندگی بدون دخانیات