هضم غذا فرایند ساده‌ای نیست. بیماری‌ها به سادگی مسافران را درگیر خود می‌کنند. سفری که می‌تواند برای مدتی به افراد انرژی بدهد با یک سهل‌انگاری اعضای سفر می‌تواند به چالش کوتاه یا بلندمدت تبدیل شود. در این نوشته سعی شده تا توصیه‌های تغذیه‌ای برای شروع فصل مسافرت ارائه شود.
در سفرهای تابستانی مصرف آب در دفعات و میزان بیشتر از ضروریات است. به همین دلیل توصیه می‌شود علاوه بر مصرف بیشتر آب، رژیم غذایی خود را در آن چند روز، پرچرب و سنگین نکنید و میوه و سبزیجات را بیشتر مصرف کنید. با نوشیدن آبمیوه‌های طبیعی به‌خصوص لیموی تازه بدن می‌تواند فرایند تعریق را سالم‌تر انجام دهد. بهداشت رستوران‌هایی که در آن توقف می‌کنید از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مواد خوراکی‌ای مانند شیر، خامه و کره را با دقت بیشتری به تاریخ مصرف آن خریداری و مصرف کنید. مصرف لبنیات به‌ویژه ماست در سفرهای طولانی می‌تواند از بروز عفونت‌های روده‌ای مولد اسهال جلوگیری کند.
مهم‌ترین گروه غذایی که نباید مصرفشان را حذف کرد میوه‌ها و سبزی‌ها هستند. مصرف این گروه غذایی را حتی در سفر‌ها نیز نباید قطع کرد؛ چرا که منبع بسیار مفیدی برای تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی به شمار می‌آیند. اگر در سفرهای طولانی خود را از خوردن میوه‌های تازه محروم کنید عوارض آن نه تنها در سفر بلکه پس از آن نیز وجود خواهد داشت. بسیاری از افراد از خشک بودن مزاجشان گله می‌کنند. این افراد با یبوست‌های طولانی از احساس خوبی که سفر کردن ایجاد می‌کند استفاده نمی‌کنند.
بطری آب همیشه همراهتان باشد
مصرف آب در سفر نیز مانند مصرف آن در کوهنوردی از اهمیت بالایی برخوردار است. افراد به‌دلیل درگیر بودن با موضوعی به نام سفر و دیدن مناظر جدید از خوردن آب غافل می‌شوند؛ بنابراین توصیه می‌شود هر از گاهی میزان آب مورد نیاز بدنتان را قبل از اینکه تشنه‌تان شود مصرف کنید.
البته از آنجا که دسترسی به آب سالم در تمام مسیر سفر مقدور نیست بهتر است از بطری‌های آب معدنی که در یخچال‌های فروشگاه‌ها به مرحله انجماد نرسیده‌اند استفاده کنید. پزشکان معتقدند که یخ زدن آب در بطری‌های یک‌بار مصرف مواد شیمیایی دیواره ظرف را که سرطان‌زاست در آب حل می‌کند و همان تأثیر آب داغ بر ظرف‌های پلاستیکی را دارد. بنابراین به جای بطری‌های پلاستیکی از فلاسک‌هایی که جداره فلزی یا شیشه‌ای دارند استفاده کنید.
علاوه بر آلودگی‌های فوق الذکر، اغلب آب‌های قابل دسترس در مسیر حرکت، ممکن است حاوی مواد سمی و شیمیایی ناشی از زباله‌های صنعتی و کشاورزی باشند. موادی مانند سیانیدها، انواع فلزات سنگین از جمله سرب، کادمیوم، جیوه، عوامل نیتروژنی، مواد بی‌‌رنگ‌کننده سولفیدها، آمونیاک، زیست‌کش‌های آلی و ده‌ها موارد دیگر نیز برای مصرفکنندگان بسیار زیانبار و بیماری‌‌‌زا هستند؛ بنابراین هیچ‌گاه هوس نکنید کنار رودخانه‌ای حتی بکر بایستید و آب بنوشید. برای جلوگیری از هرگونه بیماری، همراه بردن آب سالم و گوارا جهت نوشیدن یا برای شست و شو در مسیر سفر توصیه می‌شود. در ضمن در طول اقامت در محل مورد نظرتان اگر نسبت به عدم‌آلودگی کامل آب مصرفی شک دارید، بهتر است آب مورد احتیاج‌تان را جوشانده و بعد از خنک شدن مصرف کنید و یا از قرص‌های پرکلرین جهت ضدعفونی کردن آب شرب خود استفاده کنید. نکته دیگر این است که تا می‌توانید از مصرف غذاهایی که بیشتر تشنه‌تان می‌کند پرهیز کنید. انواع کباب‌ها و کنسروها چنین خاصیتی دارند.
سفر، پایان رژیم‌های غذایی نیست
داشتن رژیم غذایی لاغری کار ساده‌ای در سفر نیست. شهر‌های متفاوت خوراکی‌های متنوعی دارند که نمی‌توان به راحتی از آنها گذشت ولی می‌توان با کمی برنامه‌ریزی آن خوراکی‌های هیجان‌انگیز را در وعده‌های مختلف تقسیم کرد و از کالری‌ای که به بدن اضافه می‌کنند نگران نبود. با این حال بهتر است در هنگام مسافرت هدف غیرمنطقی برای کاهش وزن خود قرار ندهید. نخستین هدف شما این باشد که طی سفر وزن‌تان افزایش نیابد. اگرچه درصورت رعایت رژیم غذایی، کاهش وزن شما طی دوران مسافرت امکان‌پذیر خواهد بود، ولی نباید در سفر بر خود سخت بگیرید، زیرا اگر موفق نشوید، باعث ناامیدی شما شده و بعد از سفر به‌طور کلی از رژیم دست می‌کشید.سعی کنید ناهار را وعده غذایی اصلی قرار داده و اگر به رستوران می‌روید، ناهار را از غذای رستوران استفاده کنید. شب معمولا از غذاهای حاضری و کم کالری استفاده کنید.
چند نکته کلیدی
برای اینکه به‌اصطلاح احساس سنگینی نکنید حجم وعده غذایی خود را کاهش دهید یا سالاد سفارش دهید. در موقع انتخاب رستوران به این نکته توجه داشته باشید که آب رستوران از چه طریقی تأمین می‌شود. اگر سیستم آبرسانی چاه یا چشمه باشد احتمال ابتلا به بیماری زیاد است. در این رستوران‌ها از خوردن سالاد و سبزی جدا خودداری کنید.
همچنین غذای کبابی را به غذای سرخ شده ترجیح بدهید. به جای سیب زمینی سرخ شده سوپ سفارش دهید. اگر رستورانی رفتید که به تمیز بودن سالادش اطمینان داشتید از سس مایونز استفاده نکنید چرا که این سس‌ها به راحتی قابل فاسد شدن هستند و به سختی قابل تشخیص. افزودن چاشنی‌های بسیار تند به مواد غذایی امکان تشخیص فساد آن را از بین می‌برد؛ بنابراین از خورش‌هاو خوراک‌های تند در رستوران‌های بین راهی که به آنها اطمینان ندارید استفاده نکنید. قبل از خروج از شهر به میزان کافی میوه خریداری کرده و پس از شست‌وشو در کیسه مناسب قرار دهید و به جای میان وعده از آنها استفاده کنید. تا می‌توانید از خوردن گوشت قرمز در رستوران‌های بین‌راه خودداری کنید تا به شهری برسید که می‌توانید رستوران قابل اعتمادتری پیدا کنید. کباب کوبیده، همبرگر و به‌طور کلی فراورده‌های حاوی گوشت چرخ کرده می‌توانند ناخالصی فراوان را در خود پنهان کنند. همچنین به‌دلیل نرسیدن حرارت لازم در زمان پخت به قسمت‌های داخلی و مرکز چنین غذاهایی، آلودگی‌های اولیه و ثانویه از بین نمی‌روند و به راحتی با مصرف چنین موادی انواع کیست‌ها، تخم انگل‌ها، میکروارگانیسم‌ها و سموم آنها به بدن مصرفکنندگان منتقل می‌شود.
چند پیشنهاد برای غذای راه
ساندویچ‌های خانگی تهیه شده از نان، پنیر، گوجه فرنگی و خیار یا نان، کره، تخم مرغ آب پز و سفت شده با خیار شور و گوجه فرنگی، یا کوکوی سیب زمینی، کتلت‌های خانگی و شامی‌های تهیه شده در منزل یا به همراه داشتن مقداری عسل یا مربا ، مقداری گردو و چند عدد لیوان و بشقاب یک‌بارمصرف، سبزیجات، میوه‌های شسته و ضدعفونی شده و تنقلاتی همچون نخودچی، کشمش، انجیر، بادام، گردو، پسته، خرما و فلاکس آب جوشیده جهت تهیه چای شما را کاملاً راضی خواهد کرد. فندق و بادام منبع غنی پروتئین هستند. پسته به خون‌سازی کمک می‌کند. گردو و فندق و مغز تخمه‌ها تری‌گلیسیرید (چربی) مورد نیاز را حتی بیشتر از حد کافی تأمین می‌کنند. کشمش، مویز، توت، انجیر و خرمای خشک منبع بسیار خوبی برای گلوکز هستند و نمک آجیل، یون‌های مورد نیاز خون (سدیم و پتاسیم) را که در اثر تعریق کاهش یافته است به بدن بازمی‌گرداند. کمبود سدیم خون باعث ضعف و خستگی در فعالیت طولانی مدت می‌شود.
برای صبحانه از پنیر و مربای کوچک استفاده کنید تا مجبور نباشید اضافه آن را تمام مدت سفر با احتیاط حمل کنید. تخم‌مرغ به شرطی که تازه باشد، شسته نشود و جای امنی در کوله قرار بگیرد، تا دو روز قابل حمل است.
اگر برای ناهار و شام خود می‌خواهید از کنسرو‌های متنوع استفاده کنید باید آن را قبل از مصرف بجوشانید. بهتر آن است که این مواد را از فروشگاه‌های محل زندگیتان تهیه کنید و جوشانده شده به سفر ببرید. ضمن اینکه گرم کردن کنسرو با وجود انواع اجاق گاز‌های سفری کار ساده‌ای است. متخصصان تغذیه بدترین گزینه خوراکی در سفرهای طولانی را سوسیس و کالباس و بهترین آن را غذاهای گیاهی می‌دانند.
یادتان باشد که قرار است از سفرتان لذت ببرید. خورد و خوراک بخش مهمی در سفر است که انرژی شما را برای ادامه راه تأمین می‌کند. اگر یکی از اعضای سفر مریض شود ادامه دادن راه کار ساده‌ای نیست. بیماری یا مسمومیت شدید غذایی علاوه بر دلهره و نگرانی، رنج، عذاب و به هدر رفتن ایام تعطیلات، هزینه‌های گزافی را نیز بر اقتصاد خانواده تحمیل می‌کند.
