به گزارش همشهری آنلاین، بررسی تحولات بازارهای جهانی نفت و انرژی طی دوره 8 ژوئن الی 15 ژوئن 2012 (روند نوسانی در بازار نفت و گاز) نشان می‌دهد که انتشار 10 خبر و اطلاعات مثبت طی دوره‌ای 7 روزه در ماه میلادی جاری موجب تقویت قیمت نفت خام در بازارهای جهانی شده و از کاهش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری کرده است.
تحولات بازار نفت
قیمت نفت خام در بازارهای جهانی طی دوره 8 ژوئن الی 15 ژوئن 2012 از یک نوسانی برخوردار بود. بر این اساس قیمت نفت خام WTI در بازار بورس آمریکا (نایمکس)، ابتدا از حدود 84.1 دلار در هر بشکه تا کمتر از 82.32 دلار در هر بشکه در تاریخ 12 ژوئن 2012 کاهش یافت، ولی مجدداً تا سطح 84.03 دلار در هر بشکه در تاریخ 15 ژوئن افزایش یافت. همچنین بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی دوره مذکور از یک روند نوسانی برخوردار بوده و ابتدا از حدود 95.87 دلار در هر بشکه تا کمتر از 94.99 دلار در هر بشکه در تاریخ 12 ژوئن کاهش یافت، ولی مجدداً تا سطح 96.02 دلار در هر بشکه افزایش یافت. قیمت نفت خام برنت دریای شمال در بازار بورس لندن (ICE) برای تحویل در ماه ژوئیه 2012، از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود 99.47 دلار در هر بشکه در تاریخ 8 ژوئن 2012 تا کمتر از 97.61 دلار در هر بشکه در تاریخ 15 ژوئن 2012 کاهش یافت.
نمودار 1 : روند تغییرات روزانه قیمت نفت خام در بازارهای مختلف طی دوره 8 ژوئن الی 15 ژوئن 2012 
بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، میانگین وزنی قیمت تقریبی نفت خام سبک ایران به مقصدهای مختلف طی دوره 1 ژوئن الی 13 ژوئن 2012 در حدود 97.41 دلار در هر بشکه بوده است، در حالیکه میانگین وزنی قیمت تقریبی نفت خام سنگین ایران طی دوره مذکور در حدود 95.50 دلار در هر بشکه برآورد شده است. همچنین طی دوره مذکور، متوسط قیمت هر بشکه نفت خام سبک ایران به بازار آفریقای جنوبی 95 دلار و 80 سنت و هر بشکه نفت خام سنگین ایران به این بازار 94 دلار و 10 سنت گزارش شده است. طی دوره 1 ژوئن الی 13 ژوئن 2012، هر بشکه نفت خام سبک ایران بطور متوسط در بازار آسیا 98 دلار و 5 سنت، شمال غربی اروپا 95 دلار و 91 سنت و در بازار مدیترانه 94 دلار و 20 سنت معامله شده است. هر بشکه نفت خام سنگین ایران نیز بطور متوسط در بازار آسیا 96 دلار و 33 سنت، شمال غربی اروپا 94 دلار و 21 سنت و در بازار مدیترانه 92 دلار و 85 سنت به فروش رسیده است.
جدول 1 : روند تغییرات قیمت نفت خام صادراتی ایران به بازارهای مختلف طی دوره 1 ژوئن الی 13 ژوئن 2012 - دلار در هر بشکه
ماخذ: گزارش روزانه بازار نفت امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران، 6 ژوئن و 13 ژوئن 2012 .
طی دوره 8 ژوئن الی 15 ژوئن 2012 عمده ترین عوامل تضعیف کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی عبارتند از :
- کاهش تولید صنعتی آمریکا در ماه مه 2012 و کند شدن فعالیت کارخانه های ایالت نیویورک؛
- کاهش سطح اعتماد مصرف کنندگان در آمریکا؛
- کاهش 0.2 درصدی شاخص خرده فروشی در آمریکا؛
- پیش بینی کاهش مصرف جهانی نفت خام در سال 2012، در پی روند کند رشد اقتصادی در آمریکا و چین و نیز تداوم بحران اقتصادی اروپا؛
- اعلام مازاد 2.5 میلیون بشکه ای در روز تولید نفت اوپک در بازار، بر اساس برآورد اداره اطلاعات انرژی آمریکا(EIA)؛
- اعلام کارشناسان و تحلیلگران بین المللی مبنی بر وجود مازاد عرضه نفت خام در بازارهای جهانی، همزمان با نشست 161 اوپک؛
- تداوم نگرانی ها درباره بحران منطقه یورو؛
- کاهش رتبه اعتباری اسپانیا توسط مؤسسه اعتبار سنجی مودی؛
- ابهام درباره وضعیت سیاسی یونان؛
- نگرانی از تمایل دیگر کشورهای بحران زده حوزه یورو نظیر ایتالیا برای دریافت کمک؛
- افزایش 40 هزار بشکه ای تولید روزانه نفت خام اعضای اوپک در ماه مه 2012 نسبت به ماه آوریل، براساس تازه ترین نظرسنجی پلاتس؛
البته طی دوره 8 ژوئن الی 15 ژوئن 2012، انتشار برخی اخبار و اطلاعات مثبت موجب تقویت قیمت نفت خام در بازارهای جهانی شده و از کاهش بیشتر قیمت ها جلوگیری نمود. این اخبار و اطلاعات افزایشی در مسیر کاهش قیمت نفت خام عبارتند از:
- اعلام رشد 0.4 درصدی تقاضای نفت خام چین در ماه مه 2012 نسبت به سال گذشته؛
- توافق وزیران دارایی حوزه یورو به منظور اعطای وام 100 میلیارد یورویی به بانک های اسپانیایی؛
- اعلام آمادگی بانک های مرکزی اروپا برای اقدامی هماهنگ به منظور ارائه نقدینگی در صورت نیاز، پس از انتخابات یونان در روز 17 ژوئن 2012؛
- اعلام دبیر کل سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) در کنفرانس مطبوعاتی پایانی نشست 161 این سازمان مبنی بر تثبیت سقف تولید نفت اعضای اوپک در سطح 30 میلیون بشکه در روز توافق شده در نشست دسامبر 2011 این سازمان (که در واقع به معنای کاهش روزانه 1.6 میلیون بشکه عرضه نفت این سازمان در بازارهای جهانی است)؛
- کاهش سطح ذخیره سازی های نفت خام آمریکا معادل 200 هزار بشکه در هفته منتهی به 8 ژوئن 2012؛
- افزایش ارزش شاخص های بورس در بازارهای جهانی؛
- کاهش ارزش دلار در مقابل یورو؛
- ناآرامی های سیاسی در منطقه خاورمیانه و نگرانی معامله گران از بروز اختلال در مبادی استراتژیک حمل و نقل نفت خام؛
- نگرانی های مربوط به اختلال در عرضه نفت خام در منطقه خاورمیانه و آفریقا؛
- تحولات بازار فرآورده:
قیمت بنزین سوپر بدون سرب در بازار بورس آمریکا (آتی‌های ماه اول)، طی دوره 11 ژوئن الی 15 ژوئن 2012 از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود 2.6566 دلار به ازای هر گالن تا بیش از 2.7017 دلار به ازای هر گالن افزایش یافت. قیمت سوخت حرارتی نیز در بازار بورس نایمکس، از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و ابتدا از حدود 2.6357 دلار به ازای هر گالن در تاریخ 11 ژوئن 2012 تا کمتر از 2.6109 دلار به ازای هر گالن در تاریخ 13 ژوئن 2012 کاهش یافت، ولی مجددا تا سطح 2.6465 دلار به ازای هر گالن در روز 15 ژوئن 2012 افزایش یافت. همچنین قیمت آتی های گازوئیل اروپا طی دوره مذکور از یک روند نوسانی برخوردار بوده و ابتدا از حدود 2.7651 دلار به ازای هر گالن تا کمتر از 2.7439 دلار به ازای هر گالن در تاریخ 14 ژوئن 2012 کاهش یافت، ولی مجددا تا سطح 2.7659 دلار به ازای هر گالن در تاریخ 15 ژوئن افزایش یافت.
نمودار 2: روند تغییرات قیمت آتی های بنزین، سوخت حرارتی و گازوئیل در بازارهای بورس طی دوره 11 ژوئن الی 15 ژوئن 2012
بطور کلی طی دوره مذکور کاهش سطح ذخیره سازی های بنزین آمریکا معادل 1.7 میلیون بشکه، فرآورده های میان تقطیر معادل 100 هزار بشکه، سوخت جت معادل 600 هزار بشکه و همچنین افزایش تقاضای بنزین و فرآورده های میان تقطیر آمریکا به ترتیب معادل 482 و 306 هزار بشکه در روز در هفته منتهی به 8 ژوئن 2012، از عوامل تقویت کننده قیمت فرآورده های نفتی و از سوی دیگر افزایش سطح ذخیره سازی های نفت کوره پسماند آمریکا معادل 1.7 میلیون بشکه در هفته منتهی به 8 ژوئن 2012،از عوامل تضعیف کننده قیمت فرآورده در بازار آمریکا به شمار می روند.
بر اساس آمار منتشره امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران در روز 14 ژوئن 2012، قیمت های تک محموله فرآورده های نفتی در بازارهای جهانی طی دوره 6 ژوئن الی 13 ژوئن 2012، عمدتا از یک روند کاهشی برخوردار بودند. بر این اساس، قیمت تک محموله بنزین سوپر بدون سرب، گازوئیل و سوخت جت در بازار خلیج فارس به ترتیب به میزان (43.6)، (9.68) و (7.2) دلار به ازای هر تن متریک طی دوره مذکور کاهش یافته است، در حالیکه قیمت تک محموله نفت کوره به میزان (9.07) دلار به ازای هر تن متریک افزایش یافته است. لذا در بازار خلیج فارس، میانگین بهای هر تن بنزین سوپر بدون سرب، گازوئیل، سوخت جت و نفت کوره طی روز 13 ژوئن 2012 به ترتیب در سطوح (883.39)، (807.73)، (873.20) و (597.60) دلار قرار گرفتند.
جدول 2 : روند تغییرات در قیمت های تک محموله فرآورده های نفتی در بازارهای جهانی طی دوره 6 ژوئن الی 13 ژوئن 2012 - ( دلار در هر تن متریک)
ماخذ: گزارش روزانه بازار نفت امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران، 6 ژوئن و 13 ژوئن 2012 .
نمودار 3: میزان تغییرات در قیمت های تک محموله فرآورده های نفتی در بازارهای جهانی طی دوره 6 ژوئن الی 13 ژوئن 2012 - ( دلار در هر تن متریک)
همچنین در بازار ژاپن قیمت تک محموله بنزین سوپر بدون سرب، گازوئیل و سوخت جت به ترتیب به میزان (43.94)، (6.18) و (8.16) دلار به ازای هر تن متریک طی دوره مذکور کاهش یافته است، درحالیکه قیمت تک محموله نفت کوره به میزان (9.22) دلار به ازای هر تن متریک افزایش یافته است. بر این اساس، میانگین بهای هر تن بنزین سوپر بدون سرب، گازوئیل، سوخت جت و نفت کوره در بازار ژاپن طی روز 13 ژوئن 2012 به ترتیب در سطوح (928.63)، (852.88)، (899.60) و (624.84) دلار قرار گرفتند. روند تغییرات قیمت فرآورده های نفتی در بازار سنگاپور نیز به همین صورت بوده است.
در بازار شمال اروپا قیمت تک محموله بنزین سوپر بدون سرب، گازوئیل، سوخت جت و نفت کوره به ترتیب به میزان (36)، (13)، (22.25) و (9.25) دلار به ازای هر تن متریک طی دوره مذکور کاهش یافته است. بر این اساس، میانگین بهای هر تن بنزین سوپر بدون سرب، گازوئیل، سوخت جت و نفت کوره در بازار شمال اروپا طی روز 13 ژوئن 2012 به ترتیب در سطوح (932)، (832.75)، (894.25) و (602.50) دلار قرار گرفتند. همچنین قیمت تمامی فرآورده های نفتی به استثناء بنزین سوپر بدون سرب در بازار آمریکا طی دوره 6 ژوئن الی 13 ژوئن 2012 روند کاهشی را تجربه نمودند. بر این اساس، میانگین بهای هر تن بنزین سوپر بدون سرب، گازوئیل، سوخت جت و نفت کوره در بازار آمریکا طی روز 13 ژوئن 2012 به ترتیب در سطوح (1083.49)، (812.85)، (902.09) و (567.36) دلار قرار گرفتند.
تحولات بازار گاز
قیمت آتی های گاز طبیعی در بازار بورس آمریکا ( آتی های ماه اول برای تحویل در ماه ژوئیه 2012) طی دوره 11 ژوئن الی 15 ژوئن 2012 از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بود. بر این اساس به رغم کاهش 0.61 درصدی مصرف گاز طبیعی آمریکا و نیز افزایش سطح ذخایر زیر زمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا معادل 67 میلیارد فوت مکعب طی هفته منتهی به 8 ژوئن 2012 و همچنین رکورد سطح ذخایر زیر زمینی گاز طبیعی آمریکا (که به میزان 31.7 درصد معادل 708 میلیارد فوت مکعب بالاتر از میزان مشابه سال قبل می باشد)، به دلیل کاهش قابل توجه تعداد دکل های حفاری فعال بخش گاز در آمریکا طی هفته منتهی به 8 ژوئن 2012 و نیز به تبعیت از بازار نفت، قیمت آتی های گاز طبیعی در بازار بورس نایمکس، از حدود 2.218 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 11 ژوئن 2012 تا بیش از 2.467 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 15 ژوئن 2012 افزایش یافت.
همچنین قیمت آتی های گاز طبیعی در بازار بورس لندن(ICE) برای تحویل در ماه ژوئیه 2012، در پی تداوم بحران اقتصادی اروپا و نیز کاهش صادرات گاز روسیه، از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و ابتدا از حدود 8.4468 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 11 ژوئن 2012 تا کمتر از 8.3942 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 13 ژوئن 2012 کاهش یافت، ولی مجددا تا سطح 8.5253 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 15 ژوئن 2012 افزایش یافت.
قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار هنری هاب از یک روند کاهشی برخوردار بوده و از حدود 2.41 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 6 ژوئن 2012 تا کمتر از 2.18 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 13 ژوئن 2012 کاهش یافت. قیمت تک محموله گازطبیعی در بازار کالیفرنیای جنوبی نیز از یک روند کاهشی برخوردار بوده و با 19 سنت کاهش (7.06 درصد)، از حدود 2.69 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 6 ژوئن 2012 تا کمتر از 2.50 دلار در هر میلیون بی.تی.یو در تاریخ 13 ژوئن 2012 کاهش یافت. همچنین قیمت تک محموله گازطبیعی در بازار تورنتوی کانادا از یک روند کاهشی برخوردار بوده و با 17 سنت کاهش (6.8 درصد)، از حدود 2.56 دلار در هر میلیون بی.تی.یو تا کمتر از 2.39 دلار در هر میلیون بی.تی.یو کاهش یافت. از سوی دیگر، قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار اروپا (ICE) از یک روند افزایشی برخوردار بوده و با 6 سنت افزایش (0.71 درصد) طی دوره 6 ژوئن الی 13 ژوئن 2012، از حدود 8.42 دلار در هر میلیون بی.تی.یو تا بیش از 8.48 دلار در هر میلیون بی.تی.یو افزایش یافت.
جدول 3 : مقایسه قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار های مختلف طی دوره 6 ژوئن الی 13 ژوئن 2012- (دلار در هر میلیون بی.تی.یو)
