درخصوص کارکرد رسانه‌ها در موضوع هسته‌ای کشورمان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم با فؤاد ایزدی استاد دانشگاه و کارشناس رسانه که در ادامه می‌خوانید.
- رویکرد رسانه‌های غربی به موضوع مذاکرات هسته‌ای کشورمان با 1+5 را چگونه دیدید؟
در علم رسانه مبحثی وجود دارد به نام framing و مقصود از آن چارچوبی است که رسانه‌ها در آن چارچوب موضوعات مورد نظر خود را پوشش می‌دهند. به‌عنوان مثال در موضوع هسته‌ای ایران، یکی از فریم‌هایی که رسانه‌های غربی آن را دنبال می‌کنند، این است که دولت ایران چون یک دولت اسلامی است، بنابراین قابل اعتماد نیست. یعنی اگر ایران اعلام کند که به‌دنبال استفاده‌های صلح آمیز از انرژی هسته‌ای است یا وقتی رهبر معظم انقلاب فتوای حرام بودن سلاح هسته‌ای را مطرح می‌فرمایند، رسانه‌های غربی تلاش می‌کنند این سخنان را غیرقابل اعتماد جلوه دهند. در فریم دیگر آنها تلاش می‌کنند بگویند ایران به‌دنبال تولید سلاح اتمی است.
همچنین رسانه‌های غربی در سطح افکار عمومی اینطور وانمود کرده‌اند که دولت ایران منتخب مردم ایران نیست و بر این اساس تلاش دارند تا به خواننده اینگونه القا کنند که مردم ایران با این اقدامات مخالف هستند و موضوع هسته‌ای تنها خواست بخشی از حاکمیت ایران است. از سوی دیگر تلاش دارند جمهوری اسلامی را در کنار دولت‌ها و گروه‌های تروریستی منطقه تعریف کنند و با قرار دادن این فریم‌ها در کنار هم تصویر مخدوشی در ذهن مخاطب از فعالیت‌های هسته‌ای ایران ایجاد می‌کنند.
البته رسانه‌های غربی در جریان پوشش خبری خود معمولا یک یا دو جمله هم از طرف مقابل می‌آورند اما در متن خبر آنقدر موضع خودشان را تکرار می‌کنند که عملاً آن یک یا دو جمله کارکرد خود را از دست می‌دهد و خواننده این اظهارات مخالف با روح خبر را باور نمی‌کند.
- این رویکرد چه تأثیری دارد؟
قطعاً تأثیر دارد. شما ببینید در آخرین نظرسنجی‌ای که در آمریکا صورت گرفته 72درصد از مردم آمریکا معتقد بودند که ایران در حال حاضر سلاح هسته‌ای تولید کرده ، نه اینکه به‌دنبال تولید این سلاح‌هاست. این نشان‌دهنده عمق تأثیرگذاری رسانه‌هاست.
- در مقابل ایران چه می‌تواند بکند؟
در درجه اول مسئولان ما باید به این باور برسند که افکار عمومی مردمی کشورهای مختلف و از جمله کشورهای دشمن ما دارای اهمیت است و بعد از آن بدانند که همانگونه که اسرائیل بر این افکار عمومی تأثیرگذار است، جمهوری اسلامی نیز به‌قدر خود می‌تواند تأثیرگذار باشد. این تأثیرگذاری هم از طریق رسانه‌ها و ارتباط با نخبگان امکان پذیر است.
- چرا رسانه‌های ایران از این حد تأثیرگذاری برخوردار نیستند؟
من فکر می‌کنم علت این باشد که رسانه‌های ما یک مقداری شعاری با موضوع هسته‌ای برخورد می‌کنند که البته این روش هم به جای خود خوب است و طرح آن در یک حد منطقی برای بخشی از جامعه مفید است اما در کنار آن باید برای مخاطبین دیگر که به توجیحات بیشتری نیاز دارند هم مطالبی تولید و منتشر شود.
چه اشکالی دارد در داخل نیز با برنامه و سیاست همان مدل framing را در جهت اهداف خودمان پیاده کنیم؛ ضمن اینکه الان مردم منابع دریافت خبرشان محدود به رسانه‌های داخلی نیست و لازم است به شبهاتی که این رسانه‌ها مطرح می‌کنند نیز پاسخ منطقی و درست داده شود. الان این پاسخ‌ها از طرف جمهوری اسلامی وجود دارد اما نحوه ارائه شعاری آن به‌گونه‌ای است که مخاطب آن را پس می‌زند. متأسفانه رسانه‌های ما با اینکه بعضاً عنوان بین‌المللی را نیز یدک می‌کشند اما چندان توجهی به کارکرد‌های خارجی خود ندارند.
