محوطه باستانی شوش یکی از مهمترین محوطههای تاریخی کشور است که مدیران میراث فرهنگی در استان خوزستان حفاظت از این مجموعه و آمادهسازی پرونده ثبت جهانی آن را یکی از مهمترین اقدامات خود میدانند. به گزارش خبرگزاری مهر در این محوطه تاریخی 400هکتاری، تپههای تاریخی فراوانی وجود دارد که در ماههای اخیر مورد هجوم حفاران غیرمجاز قرار گرفته است بهطوری که در اوایل سالجاری حفاریهای غیرمجازی در تپه موسوم به قبر سید در نزدیکی تپه معروف جعفرآباد نیز انجام شد.
حفاری در محوطه شهر شاهی، که اطلاعات با ارزشی از نظر علم باستانشناسی در هزاره سوم ق. م بهدست میدهد، نیز مورد تلخ دیگری است. این حفاریها درحالی انجام شده است که تاکنون یگان حفاظت اداره میراث فرهنگی شوش در این زمینه اطلاعرسانی نکرده است. اما حفاری غیرمجاز در محوطه دهکده هخامنشی هم به همان منوال مسکوت ماند همچنان که بازکردن یک گور اشکانی روی محوطه موسوم به دهکده هخامنشی در سکوت انجام شد.
مجتبی گهستونی، سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان در این خصوص گفت: به تازگی شاهد حفاری غیرمجاز روی محوطه شهر پیشه وران در شوش بودیم. وی افزود: این شهر در بخش شرقی و شمال شرقی محوطه باستانی شوش قرار دارد، در این تپه آثار سه لایه باستانی از دورههای اسلامی و اشکانی و یک روستا از دوره هخامنشی بهدست آمده است. اثر قابل توجهی که در محوطه شهر پیشه وران (صنعتگران) بهدست آمده مسجد نسبتا بزرگی است که احتمالا مسجد جامع شهر بوده است. این مسجد در حدود 60 در 70متر طول و عرض دارد و جزو نخستین مساجد ستوندار ساخته شده در ایران و بلکه جهان اسلام است. گهستونی بیان کرد: در این حفاری غیرمجاز، حفاران فرصت مناسب برای ایجاد یک گودال نسبتا عمیق با یک دالان را داشتهاند. گودالی که نزدیک به چهار متر عمق دارد و خاکهای حاصل از آن یک تپه جدید را شکل دادهاند.
محوطه باستانی شوش، محوطهای با تپههای تاریخی بسیار است که عبور و مرور مردم در آن به آسانی انجام میشود و تنها دو طرف آن توسط اداره میراث فرهنگی و پایگاه تاریخی شوش محصور شده است. از آنجا که سازمان میراث فرهنگی هنوز نتواسته است کل مجموعه را محصور کرده و نیروی یگان حفاظت نیز بر این امور آنچنان که باید نظارت ندارد بهنظر میرسد یا نباید امیدی به ثبت جهانی شوش داشته باشیم و یا اینکه پرونده آن را زمانی به کمیته میراث جهانی میدهیم که از تاریخ خالی شده است!
آنچنان که مکان حفاریها در شوش نشان میدهد، این اقدام غیرمجاز از سر صبر و حوصله انجام گرفته است. پس یک سؤال بیجواب باقی میماند که در زمان ایجاد این چالههای عمیق توسط حفاران غیرمجاز، پرسنل یگان حفاظت شوش مشغول چه فعالیتهایی بودهاند؟