مدیرکل سلامت شهرداری تهران با اعلام این مطلب در گفتوگو با خبرنگار همشهری اظهار داشت: طرح سنجش عدالت در شش حیطه اجتماعی، اقتصادی، زیرساختی، حاکمیتی، سلامت و تغذیه تهیه شده که 70شاخص را دربرمیگیرد. به گفته محمدمهدی گلمکانی، Urban Health مفهوم جامعی است که تمامی محورهای توسعه را شامل میشود. هدف از طرح سنجش عدالت نیز کاهش نابرابریهاست. بهعبارت بهتر، هدف کاهش نابرابریها و برخورداربودن همه بهصورت برابر از امکانات شهری است.
وی در پاسخ به این سؤال که سابقه اجرای این طرح به چه زمانی برمیگردد، گفت: در نیمه اول سال1386 انستیتو کوبه ژاپن، وابسته به سازمان جهانی بهداشت، که مسئول مطالعات شهرنشینی در زمینه «عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر سلامت» است شاخصهایی را در چهارحیطه سیاستی (محیط فیزیکی و زیرساخت، توسعه انسانی و اجتماعی، توسعه اقتصادی و حکمرانی) تدوین و به مناطق مختلف دنیا ارائه کرد و شهرداری تهران آمادگی تهران را بهعنوان یکی از پنج منطقه پایلوت طرح «سنجش عدالت در شهر» اعلام کرد.
وی افزود: در نیمه دوم همان سال طی جلسات متعدد، کارگروههای طرح که از سازمانهای مختلف درگیر در برنامهریزی شهری بودند، 70 شاخص در شش حیطه سیاستی تدوین و طی یک پیمایش وسیع، نخستین دور طرح سنجش عدالت در شهر با مشارکت بیش از 22هزار خانوار تهرانی از مناطق 22گانه را اجرا کردند و اطلاعات ذیقیمتی جمعآوری و تجزیه و تحلیل شد که از یکسو نشانگر وضعیت مناسب شهر تهران در قیاس با مناطق مختلف مشابه در دنیا و بالاتر از میانگین کشوری بود ولی از طرف دیگر نابرابریهای سلامت و عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر آن را بین مناطق تهران بهخوبی نشان میداد، بهگونهای که اطلاعات اولیه ارائهشده به مسئولان شهرداری تهران موجب بازنگری در توزیع بودجه مناطق شهری تهران شد و مبالغ قابل توجهی به مناطق کم برخوردار اضافه شد.دکتر گلمکانی ادامه داد:
دور دوم این طرح نیز در سال1390 انجام شد و اطلاعات و یافتههای بهدستآمده از سطح محلات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که خروجی آن 374جلد کتاب به تعداد محلات تهران است.مدیرکل سلامت شهرداری تهران گفت: نتایج طرح سنجش عدالت با هدف برطرف کردن مشکلات جامعه به شکل یک مجموعه کتابچه در اختیار مدیریت محلات قرار گرفته تا هر محله حداقل یک برنامه برای کاهش ناهنجاریها و مشکلات محله خود به شهرداری ارائه دهد تا این مشکلات بهطور کارشناسانه برطرف شود.
این نقشه در برگیرنده شاخصهای سلامت براساس شواهد و پژوهشهای علمی است و در اختیار تمامی سازمانها و نهادهای کشور قرار میگیرد تا این سازمانها با توجه به آن، مأموریتهای خود را برنامهریزی، سازماندهی و اجرا کنند.
به گفته وی، مداخلات و اقدامات اجرایی که مدیران محلات میتوانند برای بهبود شاخصهای سلامت شهری در محلات خود انجام دهند شامل مواردی است که با کمک و هماهنگی همه دستگاههای اجرایی ذیربط انجام خواهد شد و شهرداری تهران نیز ردیف بودجه خاصی برای این مداخلات اجرایی درنظر گرفته است که از طریق اداره کل سلامت تخصیص مییابد.
وی افزود: علاوه بر این، طرح سنجش در واقع ابزاری است برای مدیران و همه ذینفعانی که دغدغه مدیریت صحیح و مبتنی بر شواهد دارند. میتوان با استفاده از این ابزار و با توجه به مؤلفههایی که تعریف شده است اطلاعات را تهیه کرد و در اختیار مدیران قرار داد و از این طریق مدیران با مداخلات خود جهت کاهش نابرابریها اقدام کنند. هدف اصلی این مدل این است که دقیقا نقشه راه را برای مدیران بهمنظور انجام یک مداخله مؤثر و هدفمند در جهت کاهش نابرابریها ترسیم کند.
استقبال جهانی از طرح سنجش عدالت در تهران
متخصصان سازمان جهانی بهداشت از طرح سنجش عدالت شهرداری تهران استقبال کردهاند. اعضای گروه تدوین استراتژی، متشکل از متخصصین سازمان جهانی بهداشت در حوزه اقتصادی، اجتماعی، سلامت و محیطزیست، طرح سنجش عدالت را از بزرگترین پروژههای بینالمللی دانسته اند که از سوی شهرداری تهران بهعنوان یکی از معدود شهرهای جهان بهصورت آزمایشی اجرا شده است.
با توجه به نقش مؤثر تهران در اجرای طرح مذکور، کارشناسان سازمان جهانی بهداشت پیشنهاد کردهاند که یک مرکز همکاری بینالمللی تحت عنوان « مرکز همکار سنجش عدالت» در شهر تهران تأسیس و شروع بهکار کند. همچنین مدیر توسعه سلامت سازمان جهانی بهداشت از تیم کارشناسی طرح مذکور در شهرداری تهران دعوت کرد تا برای معرفی و تشریح الگوی تهران به مرکز منطقهای سازمان جهانی بهداشت بروند.
با توجه به اینکه این طرح همزمان در پنج کشور جهان در حال اجراست، نظر مثبت کارشناسان دفتر سازمان جهانی بهداشت نسبت به عملکرد شهرداری تهران بسیار قابل توجه است. همچنین قرار است در شهریورماه1391 نتایج این طرح در قالب ورکشاپ در اجلاس منطقهای سازمان بهداشت جهانی در قاهره ارائه شود.