هنوز که هنوز است هیچ‌کس نمی‌داند، وقتی ورزشگاه آزادی ظرفیتش پر می‌شود، چند تماشاگر در ورزشگاه حاضرند. درست برعکس مثلاً اولدترافورد ورزشگاه منچستر یونایتد که تعداد دقیق تماشاگران بازی اعلام می‌شود و همه سر جای خودشان می‌نشینند.
آمار فروش دنیای موسیقی هم مطابق قواعد خود انجام می‌شود.تعداد نسخه‌های فروخته شده تمام آلبوم‌های موسیقی از هر ژانری در بازارهای موسیقی دنیا مشخص است. تعداد فروش روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه هر آلبوم در جدول‌های ویژه به علاوه میزان فروش آنها در کشورهای مختلف همواره روی وب‌سایت‌های فروش آلبوم قرار دارد.حتی فروش آلبوم 30سال قبل پینک‌فلوید هنوز هم محاسبه می‌شود و این آلبوم تا چند ماه پیش هنوز هم در جدول‌های موسیقی دنیا قرار داشت، اما اینجا اوضاع کاملاً متفاوت است.
همه آمار براساس تخمین است. هیچ مرجعی برای اعلام میزان فروش آلبوم‌های موسیقی در دست نیست. آمارها منتهی می‌شوند به اظهار نظر صاحبان فروشگاه‌های بزرگ شهر و چند تهیه‌کننده معتبر. آمارها هم با یکدیگر متفاوت‌اند. چون همه چیز بر مبنای تخمین است.
حالا بسته به میزان خطا یا منافع یک شرکت، اظهار نظرات هم متفاوت است. اما آنچه در تمام این اظهار نظرها مشترک است، نام پرفروش‌ترین‌هاست. همه تقریباً بر پرفروش بودن آلبوم‌های ژانرهای مختلف متفق‌القولند.
سال گذشته در میان آلبوم‌های متنوع و فراوانی که در ژانر پاپ منتشر شد، آلبوم 85 با صدای بنیامین پرفروش‌ترین بود. با توجه به حجم تبلیغات فراوان آن در هفته‌نامه‌ها و مجلات مختلف و البته آهنگ‌هایی که در منازل و اتومبیل‌های مردم به گوش می‌رسید، مشخص بود که آلبوم بنیامین، آلبوم سال است.
تهیه‌کننده این آلبوم به فروش 150 هزار نسخه CD و فروش یک و نیم میلیون نسخه کاست اشاره می‌کند. اما خب، برخی فروشنده‌ها و دست‌اندرکاران توزیع موسیقی هم به فروش صدهزار نسخه CD و کمتر از یک میلیون نسخه کاست تأکید می‌کنند. نکته جالبی است.
به عقیده رجب‌پور تهیه‌کننده موسیقی میزان فروش کاست در ایران حدود ده برابر فروش CD است؛ مسئله‌ای که بیش از هر چیز به خریداران فراوان در شهرستان‌های مختلف و البته استفاده بیشتر از کاست در اتومبیل‌ها مربوط است. هنوز بسیاری از کارخانه‌های خودروسازی به جای دستگاه پخش CD، از رادیو ضبط استفاده می‌کنند. البته نباید از میزان دانلود و کپی‌های غیرمجاز گذشت که شاید بیش از 5 برابر فروش رسمی آلبوم‌ها، باعث تکثیر غیرمجاز آلبوم‌های متفاوت حاضر در بازار است.
آلبوم پرفروش دوم اما محل اختلاف است. بعضی از فروشندگان آلبوم بابک جهانبخش به نام «چی شده» را به عنوان رده دوم پرفروش‌ها معرفی می‌کنند.
آلبومی از یک خواننده جوان. این اولین آلبوم او بود که فروش نسبتاً خوبی داشت. هر چند به گفته تهیه‌کننده آلبوم، اختلاف فروش آلبوم او و بنیامین چیزی در حدود یک میلیون نسخه است. مرگ ناصر عبداللهی هم که با تیزهوشی تهیه‌کننده آثار او همراه بود، باعث فروش تقریباً خوب آلبوم «ماندگار» شد؛ فروشی که البته با پیش‌بینی‌ها خیلی فاصله داشت.
خیلی‌ها فکر می‌کردند پس از مرگ او که باعث عزیزتر شدنش میان مردم شده آلبوم جدید او با فروش بسیار بالایی مواجه می‌شود، اما این اتفاق نیفتاد و فقط یکی دو هفته اول انتشار، آلبوم ناصر عبداللهی خوب فروخت و پس از آن میزان فروشش سقوط وحشتناکی را تجربه کرد.
آلبوم علیرضا عصار هم که با تغییر سبک بسیار واضحی از سوی او همراه بود، نتوانست خاطره خوب فروش‌های عالی آلبوم‌های قبلی او را تکرار کند. جدایی تیم علیرضا عصار و فؤاد حجازی در مقام آهنگساز تمام آثار قبلی او و همکاری او با چهره مشهور موسیقی ایران در فراسوی مرزها، یعنی شهرداد روحانی، چندان به مذاق مخاطب ایرانی خوش نیامد و خیلی‌ها صرفاً آلبوم «نهان مکن» را به خاطر نام عصار خریدند که نهایتاً هم چندان نتوانست همه‌گیر شود.
آلبوم رضا صادقی هم بنا به گفته مراکز فروش موسیقی با فروش صد هزار نسخه‌ای روزگار را می‌گذراند. یکی از تهیه‌کنندگان موسیقی کشور می‌گوید شرکت تولیدکننده آلبوم «وایسا دنیا» در مرحله اول 120 هزار نسخه کاست را تولید کرده که هنوز هم این نسخه‌ها تمام نشده‌اند تا تولید دوباره آلبوم آغاز شود.قیاس فروش آلبوم‌های موسیقی با جمعیت کشور، مخاطبان موسیقی و البته تولیدکنندگان را تا حد زیادی ناامید می‌کند. پرفروش‌ترین آلبوم موسیقی کشور، با اغماض یک و نیم میلیون نسخه فروش داشته که در مقایسه با جمعیت بیش از هفتاد میلیونی کشور رقم نسبتاً پایینی است.
تازه، این یک اتفاق است و همیشه از این خبرها نیست. پرفروش‌ترین آلبوم سنتی کشور چیزی کمتر از 50هزار نسخه فروش داشته است. در میان سنتی‌ها همواره آلبوم‌های محمدرضا شجریان رکورددار بوده‌اند. اما کم‌کاری او باعث شده، پسرش جای او را بگیرد. آلبوم «نقش خیال» همایون شجریان همچنان پرفروش‌ترین آلبوم سنتی امسال بوده و البته میزان فروشش به زحمت از 50هزار نسخه می‌گذرد.
آلبوم «با ستاره‌ها» از همایون شجریان هم با استقبال نسبتاً خوبی روبه‌رو شده است، اما وضع فروش موسیقی‌های بی‌کلام چیزی در حد فاجعه است. فروش پرمخاطب‌ترین آلبوم بدون کلام که موسیقی فیلم را هم در بر می‌گیرد، از مرز دو، سه هزار نسخه فراتر نمی‌رود. فروش این گونه آلبوم‌ها آن‌قدر کم و سوددهی آنها چنان پایین است که تهیه‌کننده‌ها رغبتی به تبلیغات حول و حوش آنها هم ندارند و بسیاری از آثار ارزشمندی که در این زمینه تولید می‌شود، به دلیل نداشتن تبلیغات مناسب عملاً جایی در چرخه فروش موسیقی کشور پیدا نمی‌کنند. تمام فروش این آلبوم‌ها مربوط به خرید دانشجویان موسیقی یا دوستان هنرمندان است و تبلیغاتشان هم اغلب به طریق زبانی انجام می‌شود.
***
نکته‌ای که در میان صحبت‌های توزیع‌کننده‌ها و مراکز فروش موسیقی به صورت مکرر، تکرار می‌شد، فروش مقطعی آلبوم‌هاست. فروش آلبوم‌ها ممکن است یکی دو هفته خوب باشد، اما ناگهان با افت شدیدی مواجه می‌شود. یکی از فروشندگان موسیقی در تهران می‌گوید: «الان دو هفته است که هیچ نسخه‌ای از آلبوم [...] را که متعلق به یکی از ستارگان تمام این سال‌های موسیقی پاپ است، نفروخته‌ام. این آلبوم در دو هفته اول انتشار بسیار عالی به فروش می‌رفت، اما ناگهان فروشش قطع شد.»
مشکل اصلی هم به دانلود آلبوم‌ها و کپی‌های غیرمجاز از آنها مربوط است. مخاطب وقتی می‌تواند با 500تومان CD کپی شده را بخرد، ترجیح می‌دهد چند روزی دست نگه دارد و 3000 تومان بابت خرید CD ندهد تا کپی‌ها به بازار غیرمجاز وارد شوند، اما کمپانی‌ها برای مبارزه با این شیوه دست به ابتکار تازه‌ای زده‌اند. آنها دو نوع CD منتشر می‌کنند؛ یکی کاملاً در یک پکیج استاندارد و با کیفیت و با قاب پلاستیکی و دفترچه همراه و دیگری فقط یک CD در داخل یک قاب مقوایی که باعث می‌شود هزینه‌های تولید آلبوم چیزی در حدود نصف کاهش یابد. با این حال قیمت 1500تومانی CDهای مجاز با قاب مقوایی چیزی در حدود 1000 تومان گران‌تر از CDهای غیرمجاز موجود در بازار است.
