در مصر، عمر سلیمان رئیس سازمان اطلاعات دولت مبارک به طرز پرسش‌برانگیزی در آمریکا درگذشت و در عربستان سعودی بندر بن سلطان از سیاستمداران نزدیک به آمریکا به ریاست سازمان اطلاعات این کشور منصوب شد.به گزارش منابع خبری، عمر سلیمان برای بسیاری از مردم مصر و دیگر کشورهای جهان عرب فردی ناشناخته بود تا بهمن‌ماه دو سال پیش که چهار روز پس از آغاز خیزش‌های مردمی در قاهره و دیگر شهرهای مصر، از سایه بیرون آمد و به مقام معاون مبارک که بیش از 30سال خالی بود ارتقا یافت ولی کمتر از دو هفته بعد، وی در صفحه تلویزیون مصر ظاهر شد و از کناره‌گیری حسنی مبارک از ریاست‌جمهوری خبر داد.
پس از سقوط مبارک و بازداشت و محاکمه وی به همراه گروهی از دیگر سران حکومت، سلیمان جزو معدود افرادی بود که نه‌تنها بازداشت نشد بلکه درصدد آن بود که برای انتخابات ریاست‌جمهوری بعد از مبارک نامزد شود اما وی نتوانست شرایط اولیه را برای نامزدشدن خود برآورده کند، هرچند که برخی دیگر از ناظران معتقدند ارتش با ریاست‌جمهوری وی موافق نبود.
وی در سال 1993به ریاست سازمان اطلاعات مصر موسوم به مخابرات منصوب شد. طی حدود دو دهه‌ای که وی ریاست این سازمان را بر عهده داشت، دست راست مبارک بود و حساس‌ترین پرونده‌های امنیتی و مأموریت‌های سیاسی بر عهد‌ه‌اش گذاشته می‌شد. گروه‌های حقوق بشر می‌گویند در زمان ریاست وی، بازداشت‌ها و شکنجه خودسرانه بخش لاینفک فعالیت‌های دستگاه اطلاعاتی مصر بود. وی همچنین روابط نزدیکی با رژیم صهیونیستی داشت.
عمر سلیمان پس از شکست در تلاش برای نامزدی ریاست‌جمهوری از کشور خارج شد و به‌ترتیب به دبی، آلمان و نهایتاً آمریکا رفت. منابع خبری روز پنجشنبه اعلام کردند سلیمان در جریان آزمایش‌های پزشکی در بیمارستان کلیولند در 76سالگی درگذشته است. این منابع علت مرگ ناگهانی سلیمان را که سه‌‌ماه پیش می‌خواست رئیس‌جمهور مصر شود، مشکل قلبی اعلام کردند که باعث مشکل ریوی نیز شده بود.
این در حالی است که خبرگزاری الشرق‌الاوسط از قول برخی منابع نزدیک به سلیمان گفته‌اند وی به‌دلیل مسمومیت شبیه وضعیتی که به مرگ یاسر عرفات انجامید، به آمریکا منتقل شده و در آنجا درگذشته بود. واقعیت هرچه باشد، مردی که در سایه رشد کرد و به جعبه سیاه دولت مبارک مشهور شد، در سایه و به‌طور غیرمنتظره درگذشت.
سکاندار جدید سازمان اطلاعات عربستان
در روزی که خبر مرگ عمر سلیمان اعلام شد، در ریاض نیز شاهزاده بندر بن سلطان به ریاست دستگاه اطلاعاتی این کشور منصوب شد. بندر بن سلطان که از سال 1983تا 2005سفیر عربستان در واشنگتن بود، جانشین شاهزاده مقرن بن عبدالعزیز بن سعود می‌شود که اخیراً از کار برکنار و به سمت مشاور ملک عبدالله منصوب شد.
سلطان که روابط نزدیکی هم با مقامات آمریکایی دارد، در سال‌های اقامت خود در واشنگتن که مصادف با جنگ مجاهدین افغان با نیروهای اشغالگر ارتش سرخ بود، نقش مهمی در تهیه سازوبرگ نظامی و حمایت بین‌المللی برای آنان داشت. از این رو، برخی تحلیلگران معتقدند ریاض قصد دارد با این انتصاب، وجهه پررنگ‌تری به مداخله خود در ناآرامی‌های سوریه بدهد.
به گفته آنان، عربستان و آمریکا اکنون در سوریه در کنار هم و در برابر روسیه قرار دارند، مانند افغانستان در دهه 1980. همین تحلیلگران خاطرنشان می‌کنند در جریان جنگ افغانستان، بندر توانست همچنین روابط نزدیکی با چین برقرار کرده و امروز می‌تواند از این روابط در جهت پیشبرد منافع ریاض در سوریه استفاده کند.
این در حالی است که پاره‌ای از تحلیلگران یادآوری می‌کنند دستگاه اطلاعاتی سعودی به‌طور سنتی نقشی فعال در پیشبرد سیاست خارجی این کشور نداشته است. شاهزاده بندر پسر سلطان بن عبدالعزیز آل‌سعود وزیر دفاع و ولیعهد سابق عربستان است. وی در زمانی که سفیر عربستان در واشنگتن بود، از نفوذ زیادی در محافل سیاسی و دولتی آمریکا برخوردار بود و به‌خصوص رابطه نزدیکی با جورج دبلیو بوش و دیگر رؤسای جمهور آمریکا داشت. وی پس از برکناری از مقام سفیر عربستان در آمریکا که گفته می‌شد به دلایل شخصی است، به ریاض بازگشت و ریاست شورای امنیت ملی کشور را بر عهده گرفت. وی اخیراً در جریان سفر دیوید پترائوس رئیس سازمان سیا به ریاض در جمع مذاکره‌کنندگان سعودی حضور داشت.
