مهر تأیید این ادعا را میتوان بر پیشانی فیلم های کیمیا و خاک و شور شیرین دید. به گفته جواد اردکانی، کارگردان فیلم شور شیرین حواشی و مشکلاتی که سر راه اکران این فیلم قرار میگیرد باعث میشود انرژی زیادی از او و همکارانش گرفته شود بهحدی که در بخش تبلیغات و زمان اکران آنطور که باید نتوانند شرایط مناسبی را برای معرفی اثرشان مهیا کنند. دقایقی پای صحبتهای اردکانی مینشینیم تا از شوری که شور شیرین را در برگرفت، بیشتر بدانیم.
- مراحل نگارش فیلمنامه شور شیرین به چه صورت طی شد؟ باتوجه به اینکه قصه فیلم شما در مورد شخصیتی معاصر است و حساسیتهای ویژهای نیز درخصوص ساخت آثاری از این دست وجود دارد.
فیلمنامه شور شیرین براساس واقعیتهای کردستان در اوایل دهه60 نوشته شد و ما سعی کردیم ضمن نگهداری از واقعیتها این فیلم را بهگونهای به تصویر بکشیم که برای مخاطب جذابیت نمایشی هم داشته باشد. بهدنبال این نبودیم و نمیشد که در یک فیلم سینمایی تمام زندگی شهید کاوه و شخصیتهای مختلف را به تصویر بکشیم. بنابراین یک مقطع خاصی از زندگی ایشان را انتخاب کردیم و شور شیرین براساس اتفاقات آن یکسال ساخته شد. در واقع تنها توانستیم زوایایی از شخصیت شهید کاوه را نشان دهیم.
- خانواده و اطرافیان شهید کاوه از آنچه درخصوص زندگی این شهید ساخته شده رضایت دارند؟
خانواده محترم شهید و همرزمهای ایشان با اغماض و درنظر گرفتن حد بضاعت یک فیلم از نتیجه کار راضی هستند. این را هم بگویم که فیلم شور شیرین همه واقعیت وجودی شهید کاوه نیست بلکه بخش کوچکی از شخصیت اوست. این را هم اضافه کنم که همه اتفاقات داستان فیلم بر واقعیت منطبق هستند؛ مثلا موضوع دکل بنفشه، عملیات اسراء، عملیات، مبادله آخر و... اتفاقاتی بودند که دقیقا به همین شکل رخ داده بودند.
- نظر خودتان چیست؟ فیلم توانسته آنچه خواست شما از ساخت چنین اثری بوده را برآورده کند؟
بله، شورشیرین با توجه به آنچه من از فضای سینما و واقعیتهای جامعه ایران پیش از ساخت فیلم میشناختم، توانست انتظارم را برآورده کند. البته اگر این کار به شکل یک سریال درمیآمد بهتر میشد به آن پرداخت، اما با توجه به ظرفیت یک فیلم سینمایی من انتظاری بیشتر از این نداشتم.
- کدام ویژگی شخصیتی شهید کاوه شما را به ساخت این فیلم ترغیب کرد؟
راجع به مسائل کردستان در این چندساله موضوعات مختلفی بیان شده و من خیلی علاقهمند بودم با توجه به مظلومیت بچههایی که در کردستان جنگیدند تا امنیت و آسایش را به مردم کرد برگردانند، فیلمی بسازم. از طرفی با توجه به نقشی که شهید کاوه در حل معضلات کردستان در آن دوره داشت احساس کردم اگر این موضوع را به تصویر بکشم که ایشان وقتی به کردستان میآید با مدیریتی که میکند به چه موفقیتهایی دست مییابد، خیلی دلنشینتر است. گرچه کاوه با نیروهای عراقی هم جنگیده و عملیات موفقی هم داشته ولی بهنظرم میرسید که «کاوه» به اعتبار جنگ کردستان و حضور در آنجا «کاوه» شده باشد.
- در مورد نحوه انتخاب بازیگران شور شیرین بگویید؛ با توجه به اینکه انتخاب نقش اصلی این فیلم از اهمیت و حساسیت بالایی هم برخوردار بود.
ما برای این فیلم از دو دسته بازیگر استفاده کردیم: یک عده بازیگران نامآشنای سینما بودند مانند رضا رویگری، شبنم قلیخانی، پردیس افکاری و... و دسته دوم هم افرادی بودند که چهره شناختهشده نداشتند اما نقش کلیدی و مهمی را باید ایفا میکردند؛ شخصیتهایی که باید نکاتی منطبق با شخصیتهای اصلی قصه فیلم میداشتند. به همین دلیل سعی کردیم انتخابهایی در این زمینه داشته باشیم که فیلم را برای مخاطب باورپذیرتر کند و با فضای داستان همخوانی بیشتری داشته باشد.
- در مورد نحوه پایانبندی فیلم و انتخابی که برای این بخش از فیلم داشتید توضیح میدهید؟ پایان شور شیرین، شاید پایانی برخلاف عرف فیلمهایی از این دست بود.
مقطعی که ما انتخاب کردیم در واقع شروع فعالیتهای شهید کاوه بود و پرداختن به موضوع شهادت ایشان از دستور کار ما خارج بود و در قصه نمیگنجید. شور شیرین با یکسری ضرباتی که ضدانقلاب به مردم وارد میکرد، شروع شد و با یک سلسله موفقیتهای رزمندگان به پایان رسید. آخرین سکانسی که امروز در فیلم میبینید سکانس پیروزی است که حس خوبی به مخاطب میدهد و باعث میشود با سرزندگی سالن را ترک کند. این در حقیقت روالی بود که قصه پیش پای ما گذاشت و بر همین اساس هم پایانبندی شکل گرفت.ضمنا من این پایان را انتخاب کردم چون در آن امید، پیروزی، شکوه و حماسه وجود دارد. اعتقاد من بر این است که وقتی قصه ما اجازه میدهد که به این شکل کار را ببندیم، بسیار غلط است که این ظرفیت را کنار بگذاریم و برایش یک پایان هنری را طراحی کنیم که اصلا هم سخت نیست. اگر فیلم به آن شکل به پایان میرسید دیگر این تأثیر را روی مخاطب نمیگذاشت.
- هنگام ساخت فیلم با مشکلاتی نیز مواجه شدید یا تمام امکاناتی که نیاز داشتید در اختیارتان قرار داده شده بود؟
مشکلات در ساخت این قبیل فیلمها هم به جهت بخش نظامی کار، هم به جهت بخش تولیدی آن و هم به جهت شرایط حاکم از لحاظ طبیعی و جغرافیایی فراوان است، اما از آنجا که همگی ما نسبت به این موضوع آگاهی داشتیم خودمان را برای روبهرو شدن با مشکلات آماده کرده بودیم و همین باعث شد تا کار به خوبی انجام شود و به پایان برسد.
- از شرایط اکران و تبلیغاتی که برای فیلم انجام شده راضی هستید؟
از زمان اکران اصلا راضی نیستم بهدلیل اینکه مخاطب عمدهای که ما از ابتدا برای فیلم دیده بودیم دانشآموزان و نوجوانان بودند و درنظر داشتیم با تعاملی که با اداره آموزش و پرورش برقرار میکنیم شرایطی را فراهم آوریم که این قشر به دیدن این فیلم بیایند. اما متأسفانه عملا این فیلم در زمانی اکران شد که مدارس تعطیل شدند و فصل امتحانات نیز بود! از سوی دیگر کارشکنیها و حاشیههای فراوانی که حول اکران شور شیرین بهوجود آمد، باعث شد انرژی زیادی در زمان اکران از ما سلب شود و بهرغم حمایتی که صدا و سیما و برخی نهادهای دیگر از فیلم کردند به نتیجه دلخواه نرسیم. بهنظرم این اثر میتوانست در شرایط و زمان بهتری اکران شود.
- و فروش فیلم..؟
فروش فیلم هم راضیکننده نیست بهدلیل اینکه فکر میکنم این فیلم میتوانست خیلی بیشتر از اینها بفروشد. امیدوارم بهرغم مشکلات فراوان همانطور که در بخش اکران وضعیت بهتر شده، از نظر فروش نیز بتوانیم به حداقلی که مناسب این فیلم است، دست پیدا کنیم.