نقاشی در ایران، تاریخی قدیمی دارد که از روی دیوار غارها شروع میشود، به روی بشقابها و کوزههای سفالی میآید، بر دل سنگ و کوه کنده میشود و بعد به داخل کتابها میرود. از حدود 400 سال پیش هم از کتاب بیرون میآید و این بار بر روی دیوار کاخها و خانهها کشیده میشود. امروز هنوز نقاشی بر دیوارهای ما هست، اما با قاب بر روی بوم.
در این مسیر طولانی، نقاشی ما نو شده، کهنهشده، مدرن شده و سنتی. نقاشان ایرانی در این مدت، حسابی تجربه کردهاند و امروز برای خودشان کلاس خاصی دارند.
نمایشگاههای نقاشی ایرانی الان در کشورهای مختلف دنیا برگزار میشوند و نقاشی و نقاش ایرانی در دنیا شناخته شده است.
این روزها نمایشگاه هفتنگاه در فرهنگسرای نیاوران برقرار است؛ یک نمایشگاه بزرگ که در آن هفت تا از نگارخانههای تهران برای نشاندادن اهمیت نقاشی ایرانی و عرضه آن به مخاطب، با هم متحد شدهاند. نکته جالب این نمایشگاه بزرگ، این است که هر هنرمند با پنج اثر در آن شرکت میکند؛ به این شکل که اول دو تا از کارها روی دیوار میرود و در صورت به فروش رسیدن، باقی کارها نصب میشوند. در این نمایشگاه، هم جوانان و هم پیشکسوتانی که در این چند ساله نقاشی ایرانی را شکوفا کردهاند، حضور دارند. با هم با آثار چند نفر از مطرحترین و تأثیرگذارترین این نقاشان ایرانی آشنا میشویم:
یعقوب عمامه پیچ:
سال1325 در تبریز به دنیا آمد. پس از اتمام تحصیلات، شروع به کار حرفهای کرد. عمامهپیچ، یکی از تأثیرگذارترین نقاشان معاصر ایران است که دانشجویان زیادی را تربیت کرده.
در حال حاضر علاوه بر کلاسهای آزادش در دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه هنر تهران و دانشکده صدا و سیما، به تدریس طراحی و نقاشی مشغول است.
عمامهپیچ از نقاشان پر کار ایرانی است که در بیشتر ژانرها و سبکهای نقاشی کار کرده است، اما بیشتر برای استفاده رها و آزاد از فرمهای تجریدی در کارهایش شناخته شده است.
بهرام دبیری: سال1329 در شیراز به دنیا آمد. تماشای نقش برجستههای تخت جمشید و کتیبههای نقش رستم از خاطرات کودکی او بود. اول دوست داشته شاعر باشد، بعد گیاهشناس، اما رنگ گلها و گرمای نگاهها و اندامها او را شیفته نقاشی کرد.
در سال9431 وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد. در سالهای آغاز دانشجویی، تحت تأثیر نقاشانی چون بوش و بروگل قرار گرفت و با استادانی چون هانیبال الخاص، بهجت صدر، پرویز تناولی و رویین پاکباز کار کرد. دبیری را بعضیها پیکاسوی ایران میدانند و اعتقاد دارند که آثار او شباهت زیادی به نقاشیهای پیکاسو دارد.
او همچون پیکاسو پر کار است و تا به حال نمایشگاههای زیادی از نقاشیها، طراحیها، مجسمهها، نمدها و باقی آثار هنریاش در ایران و دیگر کشورهای جهان برپا کرده است
هانیبال الخاص:
سال9031 از پدر و مادری آشوری در کرمانشاه به دنیا آمد. لیسانس و فوق لیسانساش را در هنرهاى تجسمى از انستیتوى هنر شیکاگو گرفت. او از مهمترین و تأثیرگذارترین نقاشان دهه چهل و پنجاه ایران است.
به واسطه نوآوریها و تجربیاتی که در زمینه تاریخ هنر به خصوص در حیطه نقاشی داشت، توانست آثاری ارزنده خلق کند. او حدود بیست سال در دانشکده هنرهای زیبا به تدریس نقاشی پرداخت و بسیاری از نقاشان معاصر امروز از شاگردان او هستند.
سال1368 در سفری به آمریکا، رئیس گروه رشته نقاشی دانشگاه مانتیسلو ایالت ایلینوی شد. الخاص تاکنون به جز هزاران تابلوی کوچک و بزرگ، 300 متر مربع نقاشی دیواری خلق کرده است. او در مدت فعالیت هنریاش به عنوان نقاش، منتقد، مترجم، نویسنده و مدرس دانشگاه، فعال بوده است.
استفاده از عناصر هنر سنتی آئینی، بومیکردن نقاشی، تشویق عامه مردم برای بازدید از نمایشگاهها و تصویر کردن شمایلهای متفاوت، بارزترین ویژگیهای آثار هانیبال الخاص است. او تاکنون بیش از 001 نمایشگاه اختصاصی و بیش از 002 نمایشگاه گروهی در ایران، اروپا، کانادا، آمریکا و استرالیا داشته است
محمد احصایى:
سال8131در تهران به دنیا آمد. بعد از اینکه از دانشکده هنرهاى زیباى دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد و کارش را به صورت حرفهاى با مجله جوانان سازمان شیر و خورشید سابق آغاز کرد، جذب سازمان کتابهاى درسى شد و آنجا با صفحهبندى و سپس سرپرستى آتلیه گرافیک شروع کرد.
بعد از مدتی هم کارشناس کتابهاى هنر سال سوم دبستان شد. احصایی در ادامه با مؤسسه هنرى پارس شروع به همکاری کرد و با مرتضی ممیز، آغداشلو و معصومى و محلاتى همکار شد.
امروز همه احصایی را به عنوان خوشنویس، طراح گرافیک و نقاش میشناسند. تقریبا لوگو نستعلیق بیشتر روزنامههایی که در این چند سال منتشر میشدند و میشوند را او نوشته و طراحی کرده است.
احصایی از اولین هنرمندانی است که نقاشی را با خوشنویسی درآمیخت؛ کاری که ابتدا با مخالفت روبهرو شد، اما بعد از آن با سیلى از تقلید خوشنویسان روبهرو شد
گیزلا وارگا سینایی:
سال1323 در مجارستان به دنیا آمد. در دانشکده هنرهای تزئینی وین درس خواند. او در اروپا و پس از یک کنسرت موسیقی با خسرو سینایی آشنا شد و با او ازدواج کرد و همراهش به ایران آمد. از سال1367 تا 1382 در مدارس وابسته به سفارت آلمان درس میداد.
او همراه چند نفر دیگر از نقاشان زن مطرح ایرانی، گروهی هنری با اسم «دنا» تشکیل دادهاند و نمایشگاههای زیادی برگزار کردهاند.
گیزلا سینایی با اینکه مجار است، اما به نقش مایههای ایرانی علاقه زیادی دارد و تقریبا بیشتر نقاشیهایش را با استفاده از نمادها و نقشهای ایرانی خلق میکند
پرویز کلانتری:
سال1310 در زنجان به دنیا آمد. او از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد. کلانتری در کنار نقاشیکردن، کار حرفهای خود را با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به عنوان تصویرگر شروع کرد.
پس از مدتی مدیر آموزش هنر کانون شد. او کتابهای زیادی برای کودکان تصویرگری کرده و مدتی هم در کتابهای درسی تصویر کشیده است.
کلانتری نویسنده و روزنامهنگار هم هست و چند مجموعه داستان منتشر کرده. پرویز کلانتری بیشتربهخاطر نقاشیهایش بر روی کاهگل شناخته شده است.
او در کارهایش بیشتر فضاها و نمادهای روستایی و بومی را تصویر میکند و علاقه زیادی به استفاده از بافتها و تکنیکهای عجیب دارد.
کلانتری از سال1336 تاکنون نمایشگاههای زیادی در داخل و خارج از ایران برگزار کرده است
فرح اصولی: سال2531 در تهران به دنیا آمد. برای شکل گرفتن فکرش وارد هنرستان هنر شد و دیپلم نقاشی گرفت. سپس لیسانس گرافیک را از دانشگاه تهران گرفت. نقاشی ایرانی رشتهای است که آن را با علاقه زیاد دنبال کرده است.
همراه با گیزلا سینایی و یازده دوست دیگر، گروه نقاشی دنا را تشکیل دادند و همراه با این گروه تاکنون بیش از بیست و چهار نمایشگاه را برگزار کردهاند.
یکی از شاخصههای آثار اصولی، استفاده از نقوش و فرمهای نقاشی مینیاتور در تابلوهای نقاشیاش است که در عین نو بودن، حس بومی و ایرانی بودن بیشتری به آثار او میدهد. اصولی تا به حال بیش از 001 نمایشگاه داخلی و خارجی برگزار کرده است