نکته متفاوت این اجرا حضور ستاره اسکندری نه در مقام بازیگر بلکه در مقام مدیر تهیه و تولید است. این بازیگر که با حرفهایترین کارگردانهای تئاتری کار کرده است در این مقام جدید خود میخواهد احترام متقابل و دوستی را برای بچههای تئاتری ایجاد کند.
- ما همیشه شما را بهعنوان بازیگر میشناختیم، اما در نمایش «33درصد نیل سایمون» شما در مقام مدیر تهیه و تولید فعالیت میکنید. این امر به چه دلیل اتفاق افتاد؟
برای نخستین بار بهعنوان مدیر تهیه و تولید جذب این کار شدم. در این سالها مرکز هنرهای نمایشی تنها حمایت گر تئاتر ما بوده است، از سوی دیگر تجربه بازی من در نمایش «عشق و عالیجناب» به کارگردانی حسین پاکدل که پس از چهار ماه تمرین و حضور موفق در جشنواره تئاتر فجر، این کار در اجرای عمومی متوقف شد. گویی انرژی بازیگر و اینکه یک شخص بهکار و نقشش وابسته میشود به هیچ انگاشته میشود، به همین دلیل تصمیم گرفتم حالا که خیلی مورد بیمهری هستیم، خودمان یکدیگر را تنها نگذاریم و بهعنوان پشتوانه اهالی تئاتر بایستیم. همه جا ترجیح میدهم بهعنوان بازیگر تئاتر شناخته شوم و امروز که در بحث بازیگری تصویر هم شناخته شده هستم، وظیفه خودم میدانم که فراموش نکنم ازکجا آمدهام و تئاتر را بهعنوان خانه پدریام حساب میکنم.
- این اتفاق برای هر نمایشی ممکن است بیفتد.
درست است. ما تئاتر خصوصی نداریم اما این گامی که من برداشتم در جهت نزدیک شدن به تئاتر خصوصی است. درست است که هر نمایشی که روی صحنه میرود مرکز هنرهای نمایشی باید مجوز اجرا بدهد و ممکن هم هست بعد از کلی تمرین مجوز اجرا به گروه ندهد.
- یا در نیمه اجرا آن را متوقف کند.
بله، حتی میتواند این کار را بکند، با این حال، من فکر کردم اگر هر اتفاقی که برای اینکار بیفتد من باید پاسخگوی زحمات گروه نمایشی باشم و بتوانم حداقل به لحاظ مالی زحمات این گروه را جبران کنم. چه زمانی که نمایش به اجرای عمومی نرسید و چه زمانی که اجرای نمایش در نیمه راه مشکلاتی پیدا کرد. من بهعنوان تهیهکننده موظفم که پاسخگوی قرارداد دوستان باشم.
- تئاتر خصوصی وابسته به سالن است و گروه تئاتری باید یک سال یک سالن را در اختیار داشته باشند تا سرمایه اصلی برگردد و به سوددهی برسد، اما ممکن است این نمایش پرمخاطب باشد اما سالن را بهدلیل کمبود فضا باید در زمان مقرر تحویل گروه بعدی بدهید. به همین دلیل ما نمیتوانیم تئاتر خصوصی داشته باشیم و این کار میتواند برای شما ضررهای مالی بهدنبال داشته باشد.
با تمام سختیهای این کار، اما من خوشحالم که در این مسیر گام گذاشتهام. امیدوارم روزی آنقدر سالن تئاتر داشته باشیم تا سالنهای ما پاسخگوی نیاز تئاتریها باشد و گروههای تئاتری ما بتوانند هزینههای خودشان را از اجراهایشان تأمین کنند.
- شرایط خوب و امنی را برای گروه نمایشی ایجاد کردید. اما آیا اجرای 33درصد نیل سایمون سرمایه اولیه شما را برمیگرداند؟
در گام اول فرضیه اشتباهی است که اصلا به این قضیه فکر بکنم چرا که در گام اول تاسیس هرجا، هر حرکت جدید و هر متدی هزینه مالی دارد و من خوشحالم که در این مسیر گام گذاشتم و باید این هزینه پرداخت میشد. قرارداد ما با گیشه است و دوستان من در این تئاتر هنوز در وادی دوستانه با من حرف میزنند و نمیپذیرند که من بهعنوان مدیر تهیه و تولید در این مسیر متضرر بشوم و بچهها به من اجازه ندادهاند که بیش از آنها سرمایهگذاری داشته باشم و این راهی است که همه باهم داریم طی میکنیم.
- این ویژگی بچههای تئاتری است که به مسائل مالی بیتوجهاند و همه باهم مسیر راطی میکنند.
دقیقا. این گروه هم از بهترینها و حرفهایهای تئاتر هستند. ما دراین گروه به این نتیجه رسیدیم که من این عنوان را یدک بکشم تا بتوانیم خواستهها و نیازهایمان را اینطوری به گوش مسئولان برسانیم تا سالنهای تئاتری ساخته بشود تا بشود کار کرد و مثل همه جای دنیا این نمایش درهمه جای تهران و فرهنگسرای تهران اجرا بگیرد تا به بحث درآمدزایی برسد. میخواهم بگویم مثل هرچیزی که راهاندازی میشود این نیازمند سرمایهگذاری است که انشاءالله در طولانی مدت این سرمایه برگردد و طبعا این اتفاق با یک کار صورت نمیگیرد.
- شما تئاتری هستید و تنها بهعنوان سرمایهگذار مطرح نیستید. تعامل شما با کارگردان چطور بود، آیا تنها یک مدیر تولید بودید یا مشورتهایی بهعنوان یک شخص آشنا به تئاتر هم به گروه میدادید؟
بهدلیل پیشینه دوستیام با افسانه ماهیان و اینکه از ابتدای امر در جریان این کار بودم و زمانی که قرار شد با این سمت در کنار گروه قرار بگیرم. بحث مدیر تولیدی با تصویر کلیشه این کار همراه نبود. بحث من این بود که قراردادی با گروه وجود داشته باشد که هراتفاقی که افتاد گروه متضرر نشود. خصوصا اینکه خود من از سال 1382بهدلیل ناکام بودن برخی از نقشها از تئاتر کنارهگیری کردم و به تلویزیون پناه بردم و در آنجا دیده شدم. از تئاتر بود که ستاره اسکندری شدم و در جشنواره تئاتر فجر جایزه بردم. به واسطه تئاتر است که در تصویر هم نقشهای سخت به من سپرده میشود. در دوره من که دوران طلایی تئاتر بود، بازیگران زیادی از نسل من رشد کردند و به همین دلیل اینگونه آدمها در تئاتر بسیار زیاد هستند و به همین دلیل باید ما بخشی از این اعتبار را صرف خانه پدریمان یعنی تئاتر بکنیم.
- از آنجایی که شما در تلویزیون بازی میکنید، منبع درآمدی غیرتئاتر دارید به همین دلیل میتوانید برای تئاتر سرمایهگذاری کنید. این امکانی است که همه تئاتریها ندارند؟
حضور بچههای تئاتر یعنی اینکه آنها هستند. سخنم به بازیگرانی است که شرایطی مشابه من دارند و نیاز داریم که فراموش نکنیم تئاتر خانه ماست.
- شرایط کار تولید تئاتر را چگونه ارزیابی میکنید؟
بحثم در سرکار عشق و عالیجناب همین است که چگونه این اثر در بهمنماه میتواند روی صحنه باشد اما در اسفندماه نمیتواند اجرا بشود. ما باید به سمت شفافسازی برویم. با شنیدن سخنان رئیس جدید مرکز هنرهای نمایشی خیلی امیدوار شدم، چرا که یکی از دغدغههای آقای آشنا بر شفافسازی مثلا در موضوعات ممیزیهاست. اگر این شفافسازی صورت نگیرد بحث سلیقه پیش میآید که این موضوع درست نیست. اگر بحث سلیقه است، ما باید تعداد زیادی سالن داشته باشیم که به سلیقه یک نفر بخورد. بحث خطوط قرمز در تئاتر نیست.
- همه هنرمندان این خطوط را خوب میشناسند.
دقیقا. اما با سلیقه نمیتوان تئاتر را مدیریت کرد. در تئاتر باید همه سلیقهها باشد. در تئاتر باید متن خارجی، مذهبی، عروسکی و طنز داشته باشیم. تئاتر به این تنوع نیاز دارد. این نقش جدید من تنها بحث مالی و تولید کار نیست بلکه بحث تهیه و فراهمکردن راه و روشی است که به یک امنیت بهتری در تئاتر برسیم.