بر اثر این غلبه، تهران بزرگ را میتوان یکی از فقیرترین کلانشهرها از منظر برخورداری از فضاهای مدنی در جهان بهشمار آورد. این در شرایطی است که هم بستر جغرافیایی تهران- در دامنه البرز- و هم مرکز تاریخی آن، میتوانست فرصت ایجاد اینگونه فضاها با هدف ترویج زندگی شهری را به گستردگی و فراوانی فراهم سازد. پس، ارتقای کیفیت کانونها، محورها و گسترههای پرتوان، همراه با تلاش برای ایجاد فضاهای شهری مطلوب، باید به یکی از وظایف پایهای مدیران و کارشناسان شهری تبدیل شود.
حذف حرکتهای سواره عبوری شرقی- غربی از سطح میدان امامحسین و انتقال آن به تراز زیرین که عملیات اجرایی آن در حال اتمام است، از یکسو و ضرورت تبدیل میدان شهدا (یکی از خاستگاههای انقلاب) به یک فضای مطلوب شهری، از سوی دیگر، فرصت کمسابقهای برای ایجاد مجموعهای از فضاهای شهری و عرصههای همگانی در لبه شمال شرقی مرکز تاریخی تهران بهوجود آورده است.
جدایی فضاهای مطلوب شهر از یکدیگر و پراکندگی آنها در سطح تهران بزرگ، هم کارایی آنها را کاهش میدهد و هم حضور شهروندان در این عرصهها را از هم گسسته میکند.
احداث بزرگراه امام علی در نزدیکی محور 17شهریور، امکان کاهش قابل ملاحظه نقش ترافیکی موجود این خیابان (شریانی درجه یک) و فرصت تبدیل آن به یک محور برخوردار از کیفیت مطلوب و مناسب برای قدمزدن و ارتباط دو فضای شهری فوق را فراهم میسازد.
حجم ویرانگر حرکت وسایل نقلیه خصوصی در شهر امروزی بهشدت کاهش یافته و جابهجایی با انواع خطوط حملونقل همگانی افزایش روز افزون دارد. توسعه شبکه مترو، راهاندازی خطوط اتوبوس تندرو (که در چند سال اخیر بر تعداد آنها افزوده میشود) و ایجاد همپیوندی بین آنها و شبکه اتوبوسرانی تهران بزرگ (در چارچوب برنامه هماهنگ گسترش شبکه تردد همگانی) فرصت ارتقای کیفیت فضایی مجموعه میدان امامحسین- محور 17شهریور- میدان شهدا با مساحت تقریبی 40هزار مترمربع (عرصه) و طول نزدیک به 1/5 کیلومتر را بهدست داده است.
در پی ارائه طرح ساماندهی و ارتقای کیفیت محور 17شهریور حدفاصل میادین امام حسین و شهدا به کمیسیون ماده پنج، از یک سو و برگزاری جلسات بررسی طرح در مجامع دانشگاهی و نشستهای کارشناسی در چندماه گذشته، اعتراض به آن در مراجع قانونی (شورای اسلامی شهر تهران) و در میان برخی از کارشناسان، مطرح شده است. این اعتراض، بهطور عمده بر تصور حذف کامل حرکت سواره و تبدیل خیابان 17شهریور به یک محور صرفا پیادهراهی مبتنی است.
همانگونه که در جلسه 29/1/1391کمیسیون توسعه و عمران شورای اسلامی شهر تهران و هنگام ارائه کلیات طرح در جلسات کارشناسی عنوان شده است، حذف کامل حرکت سواره از میدان امامحسین- محور 17شهریور- میدان شهدا، بههیچ وجه مطرح نبوده، بلکه کاهش حجم تردد وسایل سواره خصوصی (به میزان حداکثری- با اتکا به احداث و راهاندازی بزرگراه امامعلی) و اولویت دادن به حرکت پیاده (از طریق تجهیز و ایمنسازی محور) موردنظر است. بهعبارت دیگر، امکان حرکت کنترل شده و غیرمزاحم (مورب) سواره بهمنظور بارگیری، باراندازی، دسترسیهای موضعی، امدادرسانی و... در طرح پیشبینی شده است.
طرح ساماندهی و ارتقای کیفیت میدان امامحسین- محور 17شهریور- میدان شهدا، یک سند طراحی شهری، همراه با اسناد مورد نیاز اجرایی در مقیاس معماری و محوطهسازی، به مثابه محصول زنجیرهای از مطالعات و برنامهریزی و طرح اندازی در نظامات حرکتی، کارکردی، کالبدی- فضایی و زیستمحیطی است.
* مدیر شرکت پیمانکار پیادهراهسازی خیابان 71 شهریور