تک هستند یعنی که جای دیگری از آنها نیست و باید خیلی خیلی مراقبشان بود. مثل همین یوز خودمان. یوزپلنگی که فقط و فقط در ایران زندگی میکند. شهرت این حیوان به دونده بودنش است. سریعترین جاندار روی زمین که در سه ثانیه میتواند سرعتش را از صفر به 110 کیلومتر در ساعت برساند. شتابی اندازهی ماشینهای مسابقه. باورنکردنی است، نه؟
بدن یوز ایرانی از خالهای سیاه تو پُر پوشیده شده است و از این لحاظ با پلنگ که خالهای توخالی دارد، فرق میکند. همچنین کنار چشمان یوزپلنگ آسیایی که به یوز ایرانی شهرت یافته، خط سیاهی وجود دارد که تا نزدیکی دهانش آمده است. این جاندار از مهمترین حیوانات در حال انقراض است. چرا که با خطر جدی روبهرو است و تنها در شهرهای جنوب شرقی ایران مانند نایبندان و طبس تعداد کمی از نسل این پستاندار زیبا زندگی میکنند. عوامل زیادی نسل این حیوان را تهدید میکنند که مهمترین آنها شکار است. متأسفانه قویترین دوندهی روی زمین طعمهی محبوب شکارچیان است و این موضوع باعث کم شدن جمعیت آنها در سالهای گذشته شده است. از بین رفتن زیستگاههای بکر این جانور نیز، یکی دیگر از تهدیدهای زندگی یوز ایرانی به شمار میآید.
چند سالی است برای حفاظت از این پستاندار منحصر به فرد، فعالیتهای بینالمللی زیادی صورت میپذیرد و دوستداران محیطزیست برای بقای این حیوان در ایران تلاش میکنند.