شاید به تبع همین ویژگی باشد که این بخش دارای سهم بالایی از پروژه‌های نیمه‌تمام است تا جایی که اخبار پیرامون این موضوع درباره برخی از مسیرها حتی گاهی اوقات جنبه سیاسی به‌خود می‌گیرد. اما در سال‌جاری با طرح جدیدی به‌نام «مهرماندگار» دولت تلاش دارد تا فعالیت خود را در بخش عمرانی به‌گونه‌ای به پایان ببرد که کارهای زمین‌مانده‌ای که به دولت بعدی تحویل داده می‌شود به حداقل ممکن برسد. همین موضوع سبب شد تا گفت‌وگویی کوتاه با مهندس سیداحمد صادقی، مدیرعامل شرکت ساخت‌وتوسعه‌زیربناهای حمل‌ونقل کشور داشته باشیم.
- اساسا مهرماندگار به چه علت تعریف شده و دولت با این کار چه اهداف اقتصادی‌ای را مدنظر دارد؟
طرح‌های مهرماندگار به‌عنوان نقطه‌‌عطف و سنگ‌بنایی از عزم دولت برای تداوم خدمتگزاری به مردم در دستور کار دولت قرار گرفته است. اما در مورد تأثیرات اقتصادی آن، بنده فقط به توسعه بخش مسکن و حمل‌ونقل اشاره می‌کنم تا شاید امکان مقایسه بهتری در سایر بخش‌ها فراهم شود. طبق محاسبات انجام شده در کشور، بخش مسکن 30درصد و بخش حمل‌ونقل نیز 12درصد در شاخص‌های اقتصادی تأثیر‌‌گذار هستند و مشخص است که تکمیل پروژه‌های این دو بخش باید با جدیت هرچه تمام‌تر در دستور کار دولت قرار گیرد تا به اهداف توسعه‌ای کشور کمک شایانی شود.
- به‌طور مشخص اولویت‌های اصلی وزارت راه و شهرسازی و شرکت ساخت و توسعه زیر‌بناهای حمل‌ونقل در این ارتباط چیست؟
ما در سال‌جاری اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام را در دستور کار قرارداده‌ایم؛ به این معنی که دولت قبل از کلنگ‌ز‌نی پروژه‌ها، تمامی توان خود را برای تکمیل پروژه‌های نیمه‌کاره به‌کار می‌گیرد. اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام در بخش حمل‌ونقل موجبات توسعه و پیشرفت اقتصادی مناطق مربوط به پروژه را فراهم می‌کند و قطعاً به رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور و مناطق مذکور خواهد انجامید.
- در قالب طرح مهرماندگار چه سهمی برای وزارت راه و شهرسازی درنظر گرفته شده است و اعتبارات آن از کدام محل تأمین می‌شود؟
از این طرح، بهره‌برداری از 153پروژه با اعتباری حدود 334هزار و 953میلیارد ریال مربوط به وزارت راه و شهرسازی است که منابع تکمیل پروژه‌های نیمه تمام از محل بودجه عمومی، فروش اوراق مشارکت، فروش سهام کارخانجات دولتی و منابع صندوق توسعه ملی تأمین خواهد شد. همچنین برنامه داریم تا با افزایش اعتبار و تصویب هر چه سریع‌تر آن، روند پیشرفت پروژه‌های مهرماندگار را تسریع کنیم. همین جا به این نکته هم اشاره کنم که کمبود منابع مالی در بخش توسعه زیرساخت‌ها موجب کندی پیشرفت برخی از پروژه‌های مهم و سراسری در کشور شده بود اما خوشبختانه از زمان اجرایی شدن طرح مهرماندگار و حمایت‌های مالی و مساعدت‌های دولت، جهش بزرگی در سرعت ساخت پروژه‌ها ایجاد شده است.
- در قالب این طرح شما بهره‌برداری چند طرح را در دستور کار دارید و این اقدام تا چه زمانی محقق خواهد شد؟
برنامه ما بهره‌برداری از پروژه‌های مهرماندگار در سال‌جاری و حداکثر تا پایان دولت دهم است. در همین قالب اجرای 37پروژه مختلف زیربنایی حمل‌ونقل در سال‌جاری به طول حدود پنج هزار و 409کیلومتر هدف‌گذاری شده است و مابقی پروژه‌های این طرح در سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. نکته جالب اینکه با اجرای پروژه‌های مهرماندگار مطالبات پیمانکاران تا حد چشمگیری کاهش یافته و این اتفاق هم موجب به‌وجود آمدن انگیزه بیشتر برای پیشرفت فیزیکی پروژه‌ها شده است. در مجموع تصور بنده این است که با بهره‌برداری از پروژه‌های نیمه‌تمام، شاهد تحولات اقتصادی مطلوبی در مناطق مختلف کشور خواهیم بود.
- به‌طور خاص در بخش ریلی چه پروژه‌هایی برای تکمیل مدنظر قرار دارند؟
در مجموع 1288کیلومتر راه‌آهن در سراسر کشور در قالب طرح مهرماندگار در حال اجراست که در سال‌جاری و نیمه ابتدایی سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. 77درصد این پروژه‌ها که هفت طرح ریلی را شامل می‌شوند با توجه به حمایت‌های همه جانبه از سوی دولت و تخصیص به موقع اعتبارات تا پایان امسال افتتاح می‌شوند. راه‌آهن خواف- هرات (تا مرز افغانستان)، راه‌آهن ملایر - کرمانشاه، راه‌آهن تهران - همدان، راه‌آهن مراغه- ارومیه، راه‌آهن قزوین- رشت- بندر انزلی، راه‌آهن گرگان- اینچه‌برون و راه‌آهن میانه- اردبیل هفت پروژه ریلی اصلی کشور هستند که باید تا سال آینده به اتمام برسند. این پروژه‌ها در کریدور‌های شمال - جنوب و شرق- غرب قرار دارند و موجبات توسعه ترانزیتی کالا و افزایش جابه‌جایی مسافر را در بخش ریلی و ترانزیت بین‌الملل فراهم می‌آورند. اعتبار لازم برای اتمام این هفت پروژه هم 27هزار و 644میلیارد ریال است که علاوه بر بودجه سنواتی، از محل طرح مهرماندگار تأمین اعتبار می‌شود.
- در بخش آزادراهی چطور؟ در این بخش چه پروژه‌هایی تکمیل خواهند شد؟
در بخش آزادراهی هم آزادراه پل‌زال - اندیمشک - اهواز جزو پروژه‌های نیمه‌تمامی است که باید تا پایان دوره فعالیت دولت دهم در سال آینده به اتمام برسد. این مسیر آزادراهی جزو کریدور شمال- جنوب غرب است که نقش بسزایی در ترانزیت کالا از بندر امام‌خمینی به سمت تهران و شمال کشور و بالعکس داراست و اتمام آن موجب توسعه ترانزیتی کشور خواهد شد. عملیات اجرایی این پروژه از سال90 آغاز شده است و تکمیل آن سبب ارتقای ایمنی وسایل نقلیه، کاهش بار ترافیکی و تصادفات، کاهش میزان مصرف سوخت و تولید آلایند‌ه‌های زیست‌محیطی و صرفه‌جویی در زمان می‌شود. آزادراه پل‌زال - اندیمشک ادامه آزادراه خرم‌آباد - پل زال است که به طول 48کیلومتر و شامل چهار خط- دو باند رفت و دو باند برگشت- است.
- آیا آزادراه تهران- شمال در طرح مهرماندگار جایی را به‌خود اختصاص نداده است؟
البته اخبار این پروژه را پیش از این به اطلاع مردم رسانده‌ایم. تمام تلاش ما این است که قطعه چهار آزادراه را هر چه سریع‌تر و تا حدود یک‌ماه آینده زیر بار ترافیک ببریم. در منطقه یک هم کار با جدیت دنبال می‌شود و این قطعه هم تا سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد. قطعات دو و سه هم که به‌علت کوتاهی پیمانکار تا‌کنون در آن عملیات چندانی انجام نشده در حال تعیین تکلیف بوده و به‌زودی عملیات اجرایی در این مناطق هم شکل جدی‌تری به‌خود خواهد گرفت. در مجموع می‌توان گفت پروژه آزادراه تهران- شمال از حالت نیمه‌تمام، به‌صورت یک پروژه فعال درآمده است. اساسا در قالب طرح مهرماندگار در وزارت راه و شهرسازی تلاش کرده‌ایم تا تمام پروژه‌هایی که غیرفعال یا نیمه فعال بودند را به‌صورت فعال درآوریم و این یکی از توفیقات این طرح است که در حال حاضر هیچ پروژه نیمه‌تمام راهی در کشور نداریم.
