چند روزی از 160 ساله شدن یکی از مهم‌ترین مکان‌های تاریخی ـ آموزشی دوران قاجاریه می‌گذرد. بنایی باقی‌مانده از دوران قاجار در میدان توپخانه و منتهی به خیابان‌های ناصریه، الماسیه، ناصر خسرو و حتی بخشی از میدان مشق.
دارالفنون تا چند سال پیش شرایطی داشت که نگهبان شب خیابان باید تلاش می‌کرد، تا این مهد علم و فرهنگ و هنر به خوابگاه معتادان و ولگردان و زباله‌دانی عابران پیاده تبدیل نشود.
درختان کهن تا بالای دیوارهای مدرسه رسیده‌اند و حیاط آن‌قدر خلوت است و در سکوت که غربتش غریبی امیرکبیر را به یاد می‌آورد؛ همان غربتی که نشان از قتل امیرکبیر، 13 روز پیش از آغاز به‌کار مدرسه‌ی دارالفنون دارد.
و از آن زمان تاکنون در عمر 160 ساله‌ی دارالفنون، تغییر کاربری‌هایی در بنا رخ داده‌اند و دوران پرفراز و نشینی که آن‌را گاهی به اوج و گاهی به ذلت و حتا به سر حد مرگ کشانده است.
دارالفنون ابتدا مدرسه عالی یا دانشکده محسوب می‌شد، سپس به یک دبیرستان تبدیل شد و بعد از انقلاب چند سالی دبیرستانی دیگر و مدتی نیز مرکز آموزش ضمن خدمت فرهنگیان بود و زمانی خوابگاه و مدتی را مانده و رها شده به حال خود در کشاکش درگیری‌های سازمان میراث فرهنگی و آموزش و پرورش گذرانده است.
مدتی بعد، فکر ایجاد موزه‌ی آموزش و پرورش در آن و اکنون در کنار انجام طرح‌های مرمتی با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، زمزمه‌هایی خبر از انجام کارهای نخستین برای خریدن مدرسه توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران می‌دهند.
قرار است، عمارت دارالفنون از وزارت آموزش و پرورش خریده و بخشی از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران شود.
مدرسه دارالفنون بعد از حدود 60 سال بی‌حیاتی و رنگ مرگ به خود دیدن با هزاران نقشه، ایده و طرح روبه‌روست که قرار است، در این یادگار 160 ساله‌ی امیرکبیر پیاده شوند.
گذر 60 سال زمان زیادی نیست؛ 60 سالی که دارالفنون قبل از آن یک‌صد سال حیاتی پربار، زنده و پویا به خود دید و ناگهان بعد از یک قرن روبه افول گذاشت، به حدی که 40 سال بعد، مخروبه‌ای امن برای معتادان و ولگردان شد.
مسؤول پروژه‌ی مرمت دارالفنون با اشاره به کارهای انجام‌شده در این مدرسه به ایسنا توضیح داد: در سال‌های گذشته، عمده‌ی اقدامات انجام‌شده به‌دلیل کمبود بودجه، انجام مرمت‌های اضطراری بوده و با توجه به ضرورت‌ها برای استحکام‌بخشی در قسمت‌های مختلف بنا اقدام می‌شده است.
ناصر پازوکی دارالفنون را طی سال‌های گذشته یک بیمار اورژانسی نامید و افزود: در برخورد با این بیمار، فقط مکان‌هایی که در معرض تخریب بوده‌اند و بنا را لغزنده و آسیب‌پذیر می‌کردند، مرمت و بازسازی می‌شدند.
وی شرایط کنونی این بیمار را مریضی با ظرفیت و قابلیت بالاتری نسبت به انجام عملیات‌های جراحی و درمان اساسی دانست و اضافه کرد: اقدامات گذشته بیشتر جنبه‌ی رفع خط و استحکام‌بخشی داشتند، ولی اکنون این بیمار برای بهبود کامل به طرح جامع مرمت و احیا نیاز دارد.
او وضعیت کنونی بنا را در شرایطی دانست که هیچ نگرانی برای تخریب آن وجود ندارد؛ چون تاکنون بخش‌های زیر شیروانی و خود شیروانی مرمت، دیوارهای لغزنده بازسازی، ساختمان‌های الحاقی سال‌های گذشته پاک‌سازی، پیاده‌رو مقابل مدرسه کنار خیابان ناصر خسرو سنگ‌فرش، نمای کامل آن استحکام‌بخشی و سردر دارالفنون مرمت شده است.
