این کتاب که از مجموعه کتابهای «فرهنگ، رسانه و فضای مجازی» انتشارات امیر کبیر است، با ترجمه احسان شاه قاسمی، حسین حسنی، آوات رضانیا، میرحسین آذری و معصومه تقی زادگان دانشجویان دکتری ارتباطات اجتماعی درشش فصل منتشر شده است.
در ابتدای ورود به کتاب میخوانیم: اینترنت که از آن تعابیر متفاوتی مثل فضای سایبر، فضای مجازی، نظام فراگیر کامپیوتری و فضای دوم میشود، بستری برای باز تولید همه روندهای زندگی مبتنی بر منطق محیط مجازی، زمان مجازی و کار مجازی است.
دراین فضا، دادهها، تراکنشها، خدمات، شبیه سازی و ارتباطات تعامل در محیطی مجازی از خصیصه دیجیتالی بودن، جهانی بودن، غیر مرکزی بودن، هایپرلینک بودن و واقعیت مجازی بودن برخوردار است.
سیاست گذاری، ظرفیت سازی، روندسازی و بازتولید هم ظرفیتهای جهان واقعی در فضای مجازی مستلزم داشتن استراتژی و پارادایم دو فضایی است.
این کتاب بخشی از قابلیتهای فضای مجازی را ترسیم نموده و ما را با ابعاد جدیدی از این محیط آشنا میکند.
دکتر سعید رضا عاملی، استاد ارتباطات و سر ویراستار فارسی این اثر در پیشگفتار کتاب با اشاره به روند تحول اینترنت، مفهوم «فضای دوم کار و زندگی» یا فضای دوم را برای آن به کار میبرد که در آن پنج ظرفیت بزرگ وجود دارد:
1) انواع دادهها که در بستر رقومی و دیجیتال قرار دارند اطلاعات را از ظرفیت شیئی به ظرفیت دادهای تبدیل میکنند؛
2) انواع تراکنشهای دادهای در شکل مالی و اداری صورت میگیرند؛
3) انواع ارتباطات و تعاملهای روزمره بستر ارتباط کاربر با کاربر با واسطه کامپیوتر، ارتباط کاربر با سامانه و سامانه با یکدیگر را در یک نظام اتوماتیک سازی روندها فراهم میکند؛
4) انواع مختلف خدمات فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و دریک شکل فراگیر تر انواع کار اتوماتیک که موضوعی رابطه «روبات هوشمند» با یکدیگر است، فراهم شده است؛ و
5) صنعت شبیه سازی فضای مجازی که واقعیتهای مجازی را تا سطح تبدیل مجاز به واقعیت جلو میبرد.
استاد ارتباطات دانشگاه تهران در بخش دیگری از مقدمه خود براین کتاب مینویسد: برای فهم دقیق جهان موسوم به «اینترنت» نیازمند رویکرد پارادایمی به جهان هستیم که از آن به جهان دوفضایی تعبیر میشود و خط سیر آن حرکت از گذشته تا حال و آینده است و زمان آن همزمانیها و همپوشانیها و فرایندهاست که همه چیز آن به یک کلیک بستگی دارد.
سرویراستار این اثر با توصیف «همه جا حاضر» بودن برای این فضا، مسئولیت انسانهای با ایمان در این شرایط را بیش از پیش میداند و معتقد است که عمل صالح و بهره گیری از سرمایه عدالت میتواند از بسیاری از آفتها و آسیبهای این فضا بکاهد.
دکتر عاملی در پایان مقدمه خود با اشاره به امر سلامت و تعالی زندگی در محیطهای مجازی به عنوان امور مغفول در این اثر بر این باور است که باید با رویکردی خیرگرایانه محیط مجازی ایرانی را بر اساس محتوای الهی ساماندهی کرد.
فصل اول کتاب به اقتصاد سیاسی اینترنت میپردازد که در آن موضوعاتی چون رابطه ارتباطات با فناوری، مراحل پیشرفتهای فناوریهای مربوط به واژگان، آرایه شناسی چهار لایهای فناوریهای واژه، تاریخ اینترنت از آرپا تا وب جهان گستر و زمینههای اینترنت اعم از مخابرات، شکاف دیجیتال، مسائل قانونی و سیاسی مرتبط با اینترنت، سانسور و تروریسم اینترنتی و سرانجام اخلاق اینترنت مطرح و توضیح داده شده است .
فصل دوم کتاب اینترنت به ویژگیهای فناوریهای ارتباطات رایانه - واسط اختصاصی یافته است. مباحثی چون پهنای باند، ارتباطات همزمان، وجه اشتراک آن با ارتباطات نوشتاری و شفاهی، ابزارهای این نوع ارتباط، رایانامه و قواعد مربوط به شبکه(نت)، موقعیتهای این نوع ارتباط، متن الکترونیک، ویژگیهای زبانی آن، جنبههای فنی، مقایسه آنالوگ و دیجیتال، و رمزهای و در پایان پروتکلها، مرورگرها، کوکیها و... این فصل را تشکیل میدهند.
فرامتن عنوان فصل سوم است که درآن مفاهیمی چون فرا رسانه، بینامتن، گره، پیوند، سخنوری و فرا فضا بررسی می شوند.
این فصل با تبین نظریههای اولیه فرا متن به پایان میرسد.
چهارمین فصل کتاب به بررسی وب سایتها به عنوان محلهای ارتباط میپردازد و در آن مدل ارتباط وب سایتی معرفی میشود. همچنین محتوا، محلی سازی، کیفیت اطلاعات، ابزارهای قابلیت دسترسی، ناشران و... از دیگر مفاهیم تبین شده در این فصل هستند.
«مفهوم سازی کاربران اینترنت» عنوان فصل پنجم اینترنت است که در آن مفاهیمی چون ردیابی، موتور جستجو، تبلیغ وب، مسائل مرتبط با کاربران، اعتبار منبع، کاوشگران و شیوههای عمل گرایی درموتورهای جستجو بررسی میشود.
فصل ششم کتاب مباحثی چون هویت مجازی، کار الکترونیک، را درقالب جماعتها و عملکردهای اینترنت ارائه میدهد. یکی از ویژگیهای این فصل بررسی وجود رسانههای جمعی در اینترنت و نیز ویژگیهای امر واقعی و امر مجازی است.
اصل کتاب اینترنت با چند صفحه نتیجه گیری به پایان میرسد اما در ترجمه اثر پیوستی آمده که در نوع خود کم نظیر است.
این پیوست در نسخه انگلیسی وجود ندارد اما مترجمان با ارتباطی که با مولفان کتاب برقرار ساختهاند، توانستهاند در واقع چیزی به قلم خود نویسندگان به نسخه فارسی بیفزایند. این فصل افزوده، دیدگاه مولفان درباره آینده اینترنت را توصیف میکند. در این فصل مفاهیمی چون وب 2 و گردشگری الکترونیک بررسی میشود.
اینترنت در 287 صفحه و بهای 90000 ریال از سوی انتشارات امیرکبیر روانه بازار نشر شده است.