این اتفاقی است که چند سالی است در برخی واحدهای دانشگاهی بهویژه واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی رخ داده است. برخی واحدهای این دانشگاه در تهران بهدلیل دارا بودن تعداد زیاد اعضای هیأت علمی که محصول سیاستهای غلط سالهای گذشته بوده، دانشجویان را مجبور میکنند برای گذراندن واحدهای پایاننامه فقط از میان استادان واحد مذکور، استاد راهنما و مشاور انتخاب کنند.
حتی دانشجویانی که موضوعات جدید برگزیده و مایل به انتخاب استادان راهنما و مشاور خارج از محیط دانشگاه هستند مجبور میشوند که موضوع خود را عوض کنند تا بتوانند از میان استادان موجود یکی را انتخاب کنند. ادامه این روند در سالهای اخیر منجر به درجا زدن این واحدهای دانشگاهی و ایجاد جزایر بدون ارتباط با محیط بیرونی دانشگاه شده است.
پیشتر گلایه و انتقادها از این بود که دانشگاهها با مراکز صنعتی و سازمانهای مختلف ارتباطی ندارند. بهمنظور حل این معضل، اداراتی تحت عنوان ادارات ارتباط با صنعت در معاونتهای پژوهشی دانشگاهها شکل گرفت. در واقع تدبیر مذکور به این صورت بود که با تشکیل یک اداره این معضل حل شود اما به روح و کنه مطلب توجه نشد.
محصور کردن دانشجویان در یک محیط دانشگاهی و قطع ارتباط آنها با محیطهای پیرامونی و ممنوع کردن ارتباط با استادان مبرز خارج از دانشگاه مبدا باعث میشود تا اولا آزادی آکادمیک در محیطهای دانشگاهی از بین برود ثانیا موضوعات پژوهشی و علمی در دایره بسته نگرش استادان واحد دانشگاهی محصور مانده و رشد و نمو نداشته باشد.
این آفت مشهودی است که واحدهای دانشگاهی ایران به آن کموبیش دچار شدهاند و این روند را با عناوین مختلف ادامه داده و دانشجویان خود را در مقاطع تحصیلات تکمیلی از ارتباط با محققان، صاحبنظران و استادان واحدهای دیگر محروم میکنند. جالبترین بخش ماجرا این است که مراجعه به آییننامههای پژوهشی دانشگاهها نشان میدهد روند مذکور کاملا غیرقانونی بوده و سیاستگذاران ارشد نظام آموزشعالی نسبت به این نقیصه و آفت آگاهی و اشراف داشتهاند اما بهدلیل عدمنظارت بر این روند، اندکاندک واحدهای دانشگاهی راهکارهای دورزدن آییننامهها را پیدا کرده و شرایط خود را به دانشجویان و محققان تحمیل کردهاند؛ بهعبارت دیگر آنچه در این حوزه مورد نیاز شدید است نظارت دقیقتر بر روند اجرای تدابیر پژوهشی اتخاذ شده در نظام آموزش عالی است.
بر این اساس بهنظر میرسد ابلاغ این سیاستها از سوی وزارت علوم، دانشگاه آزاد و وزارت بهداشت به واحدهای دانشگاهی کل کشور ضروری باشد:انتخاب استاد راهنما و مشاور، حق مسلم و بلامنازع دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی است و هیچ مقامی حق ندارد این حق را از دانشجو سلب کند.
انتخاب استاد راهنما و مشاور توسط دانشجو میتواند از میان استادان داخل یا خارج واحد دانشگاهی یا دارندگان مدرک دکتری تخصصی در هر یک از مؤسسات و سازمانهای ذیربط و محققان برجسته در حوزه مرتبط با پایاننامه انتخابی دانشجو صورت گیرد.
هرگونه اجبار دانشجویان به انتخاب موضوعات تعیین شده توسط گروههای آموزشی یا تحمیل استاد به دانشجو ممنوع است.
موضوعات مبتلابه جامعه و بخشهای مختلف اجتماعی و اقتصادی و صنعتی در اولویت انتخاب قرار داشته و طرح پایان نامههای ارائه شده براساس میزان بهرهوری و تولید دانش بررسی و تأیید میشود.