خانم‌ها به‌مراتب بیشتر از آقایان به این بیماری مبتلا می‌شوند و شیوع آن در دوران میانسالی و پیری بیشتر از دوران جوانی است و معمولاً این بیماری در دهه‌های پنجم و ششم زندگی رخ‌می‌دهد.علل: شانه یخ‌زده به دو نوع اولیه یا ایدیوپاتیک و ثانویه تقسیم بندی می‌شود. در نوع اولیه علت خاصی را نمی‌توان برای این بیماری پیدا کرد ولی ممکن است به‌علت تغییر در راستای طبیعی کتف مثلاً به‌دلیل قوز بیش از حد ناحیه پشتی ایجاد شود، اما نوع ثانویه معمولاً به‌دنبال ضربه‌ها و جراحی‌های شانه، بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، دیابت و عدم‌استفاده از شانه در افراد افسرده اتفاق می‌افتد.
علائم: این بیماری معمولاً به‌صورت تدریجی و بی‌سر و صدا آغاز می‌شود. گاهی بیماران تا زمانی که دچار محدودیت قابل توجه در شانه نشوند و فعالیت‌های روزمره زندگی آنها مختل نگردد متوجه وقوع این بیماری نمی‌شوند. در این اختلال بیمار در شانه کردن موها و پوشیدن لباس با مشکل مواجه است. از علائم این بیماری، درد مبهم و عمقی در بالا و خارج بازو است که با حرکت تشدید می‌شود و در مرحله حاد ممکن است حتی تا پایین‌تر از آرنج انتشار یابد و بیمار را شب‌ها از خواب بیدار کند. به مرور زمان، شدت درد کاهش می‌یابد ولی حرکات شانه محدودتر می‌شود.
درمان: درمان اصلی بیماران مبتلا به شانه یخ‌زده، استفاده از روش‌های فیزیوتراپی است. برای کاهش درد از مدالیتی‌های مختلفی مثل گرما، سرما و تحریکات الکتریکی استفاده می‌شود، اما تأکید و هدف اصلی درمان، حفظ و افزایش دامنه حرکتی مفصل شانه است. به‌منظور کشش کپسول مفصلی سفت شده و افزایش دامنه حرکتی شانه ورزش‌های مختلفی تجویز می‌شوند که لازم است به‌طور منظم و فعالانه توسط بیمار انجام شوند. تکنیک‌های موبیلیزاسیون یا متحرک‌سازی مفصلی که به‌وسیله متخصص فیزیوتراپی اعمال می‌شود، در کاهش محدودیت‌های حرکتی تأثیر قابل توجهی دارد. بنابراین درصورتی که بیماران مبتلا به محدودیت دردناک شانه، مراجعه زود هنگامی به مراکز فیزیوتراپی داشته باشند می‌توان با اقدامات و روش‌های مناسب از پیشرفت عارضه آنها جلوگیری کرد و مدت بیماری و مشکلات ناشی از آن را تا حد زیادی کاهش داد.
دکتر ابراهیم عباسی؛ متخصص فیزیوتراپی و فیزیوتراپیست
