امسال سی ویکمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر با تفاوتهای متعددی اجرا میشود. 14 بخش دورههای پیشین جشنواره تئاتر فجر روی 9 بخش ثابت ماندند تا یکی از تغییرات این دوره رقم بخورد. در این دوره 172 نمایش برای شرکت در بخش صحنهای اعلام حضور کردند که در این بین 76 اثر مشروط اعلام شدند. سرانجام هیأت کارشناسی پس از بررسی این حجم کار مشروط در سه روز تنها 27 اثر را برای شرکت در جشنواره انتخاب کرد که البته این آثار با نمایشهای قطعی جشنواره تئاتر فجر که در مرحله پیش انتخاب شدهاند باید در نیمه دوم آذرماه توسط هیأت انتخاب جشنواره به خوان بعدی راه پیدا کنند.
سالهاست که مسئولان هنری شعار حمایت از هنرمندان جوان را سر میدهند اما بهنظر میرسد که سیویکمین جشنواره تئاتر فجر بر پایه کار جوانان میگذرد. با نگاهی به لیست 27نفره تنها به اسم مریم کاظمی با اجرای نمایش «رام کردن زن سرکش» نوشته ویلیام شکسپیر که از چهرههای قدیمی عرصه تئاتر است میرسیم. در این بین بهنظر میرسد که حضور قدیمیترهای تئاتری را باید در مقام نویسنده دید. سیروس همتی، با نمایشنامه «الهه»، محمد یاراحمدی با نمایشنامه «سالار»، حمیدرضا نعیمی با نمایشنامه «رابینسون کروزوئه»، امیر دژاکام با نمایشنامه «کرشمه چنگیزی» و ایوب آقاخانی با نمایشنامه «محاق» در بین اسامی 27 نمایشی که جدیدا پذیرفته شدهاند، دیده میشوند. گرچه برخی از هنرمندان ناخواسته از گردونه رقابت این دوره از جشنواره کنار ماندهاند، اما برخی دیگر خود بنا به دلایل مختلف از شرکت در این دوره کنارهگیری کردهاند.
آتیلا پسیانی که قرار بود با نمایش « صد سال تنهایی» در این دوره شرکت کند، 22 آبانماه در گفت و گو با ایسنا از عدم حضور این نمایش در جشنواره خبر داد. این کارگردان تئاتر که قصد داشت نمایش صد سال تنهایی را با نگاهی به رمان مشهور گابریل گارسیا مارکز و براساس متنی از محمد چرمشیر اجرا کند در این باره گفت: درباره رد شدن این نمایش بهطور مستقیم چیزی به ما اعلام نشده است اما بر مبنای شنیدههایمان باخبر شدیم که این نمایش در جشنواره رد شده و در پی آن اجرای عمومیاش هم که قرار بود بهمن و اسفندماه در تالار اصلی انجام شود بلاتکلیف است. اما هنرمند دیگری که از حضور در جشنواره تئاتر فجر انصراف داد، بهرام تشکر است که با نمایش «طلای سیاه» قرار بود در جشنواره تئاتر فجر شرکت کند. وی مشکلات اقتصادی را بهانه کرد و از شرکت در جشنواره انصراف داد. تشکر در اینباره به فارس گفت: هفتهای سهجلسه در اداره تئاتر با منت به ما اجازه تمرین دادند که اصلا برای تولید نمایش طلای سیاه مکفی نبود.
بخش دیگر هم کمبود فضا برای تمرین است، زیرا فضایی که اداره تئاتر برای تمرین دارد، یک شوخی است. تشکر به وضعیت بودجه جشنواره تئاتر فجر هم اشاره کرد و گفت: فکر نمیکنم جشنواره تئاتر فجر هم بودجه چندانی داشته باشد که بتواند در اختیار گروهها بگذارد. او کارکردن در شرایط فعلی برای جشنواره تئاتر فجر را ریسک دانست و بیان داشت: با توجه به مشکلات اقتصادی و نوسانات موجود، تلاش برای حضور در جشنواره تئاتر فجر یک ریسک است، بنابراین ترجیح دادم کار نکنم، زیرا زمانی که کار میکنید باید یک گروه حرفهای داشته باشید و با توجه به شرایط و زمان حال حاضر اصلا ترجیح دادم طلای سیاه را کار نکنم و در یک شرایط بهتر آن را تولید کنم. اما نکته دیگری که خبرگزاری مهر به آن اشاره کرده ابهامات بخش بینالملل سیویکمین دوره جشنواره تئاتر فجر است. در این گزارش با اشاره به 50 روز باقیمانده به برگزاری مهمترین جشنواره تئاتر فجر به این نکته اشاره شده که هنوز وضعیت و اخبار مشخصی درباره بخش بینالملل جشنواره ارائه نشده است؛ امری که سابق بر این توسط دبیر جشنواره اطلاعرسانی میشد. از سوی دیگر در این گزارش با اشاره به حضور برخی چهرههای معتبر بینالمللی نظیر کلاوس پیمان، پیتر اشتاین و رومئو کاستولوچی و گروههای شناخته شده دیگر دورههای مختلف جشنواره به این نکته هم اشاره شدهاست که بخش بینالملل تئاتر فجر هیچگاه از یک روند و رویه مشخص و مناسب برخوردار نبوده و متغیربودن سطح کیفی این بخش آسیبهای بسیاری به جشنواره تئاتر فجر زده است، بهطوریکه با وجود اهمیت بخش بینالملل هیچگاه اطمینان خاطری برای حضور شرکتکنندگان خارجی وجود ندارد، بهطوری که گاه نام و اسامی گروههایی برای شرکت در جشنواره عنوان شده که در زمان برگزاری خبر انصراف این هنرمندان یا گروهها منعکس شده است.
جشنواره تئاتر فجر در عمر 31ساله خود هربار شاهد تغییرات کوچک و بزرگی بوده است، اما در این میان نباید از یک تغییر مناسب چشمپوشی کرد؛ اگر از سالها پیش همزمانی جشنواره تئاتر فجر و فیلم فجر باعث گلایه اهالی و علاقهمندان تئاتر میشد، قرار است این دوره از 26دی تا 12بهمنماه با دبیری سعید کشن فلاح برگزار شود تا تداخلی با جشنواره فیلم فجر پیش نیاید.