با رشد و پیشرفت سینما در سالهای اخیر لزوم توجه به تاریخ سینما و همچنین نمایش فیلمهای خاص برای مخاطبانی که در زمان ساخت این فیلم‌ها حضور نداشتند؛ دیده شد.
به گزارش ایلنا، به دنبال این بحث ایده تاسیس محلی برای اکران این فیلم‌ها توسط هانری لانگلو در فراسنه اولین جرقه‌های تاسیس سینماتک در فرانسه دهه ۳۰زده شد.
لانگلو به همراه دوستانش در بین سالهای ۱۹۱۴ الی ۱۹۷۷پایه‌گذار بخشی در سینما شد که بعد‌ها به رشد فرهنگ فیلم دیدن به شکل تخصصی کمک زیادی کرد.
سینماتک را باید یکی از نخستین نهادهایی دانست که به شکلی پیوسته و جامع کارعلمی و تحقیقی را درباره تاریخ سینما انجام داد و پشتوانه تئوریک را تنها از طریق فیلم دیدن فراهم کرد و به این صورت روند نگاه انتقادی به تاریخ سینما آغاز شد.
تاریخ سینما تک در ایران نیز به دهه ۳۰ بازمی‌گردد. در آن دوران بعضی مجله‌ها به نمایش فیلمهای خاص برای عده‌ای محدود اقدام می‌کردند تا آنکه «کانون فیلم» به همت فرخ غفاری تاسیس شد و به نوعی کانون فیلم به عنوان اولین کانون رسمی و سینما تک ایران نام گرفت.
پس از انقلاب باتوجه به ساختار عرفی و شرعی کشور، فعالیت سینما تک متوقف شد تا اردیبهشت سال ۷۰ که فیلمخانه ملی ایران راه اندازی شد و فیلمهای روز دنیا به شکل ۷۰ ، ۳۵ و ۱۶ میلیمیتری به نمایش درمی‌آمد.
فیلمخانه ملی ایران تعطیلی دائم بعد از ۱۶ سال یا توقف برای بازبینی فعالیت‌ها
اردیبهشت سال ۷۰ فیلمخانه ملی ایران با هدف نمایش فیلمهای کلاسیک به شکل ۳۵، ۱۶ و ۷۰ میلیمتری تاسیس می‌شود و تا سال ۸۶ به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
نمایش این فیلم‌ها ابتدا در سینما آزادی بعد در سینما شهر قصه و در سالهای پایانی نیز در سینما صحرا صورت می‌گرفت.
به‌رغم محدویت ورود برای تماشای این فیلم‌ها و همچنین نمایش یک روز در هفته، اما بدلیل استقبال زیاد مخاطبان گاهی بعضی فیلم‌ها در دو نوبت به نمایش درمی‌آمدند.
فیلمخانه ملی ایران تا قبل از تعطیلی جایگاه خوبی در بین علاقمندان سینما پیدا کرده بود و علاقمندان در طی سال در بیش از ۵۰ هفته روزهای سه‌شنبه هر هفته فیلمهای مورد علاقه خود را تماشا می‌کردند.
مدیران فیلمخانه ملی معتقدند که فعالیت فیلمخانه ملی تعطیل نشده است بلکه نمایش فیلم‌ها متوقف شده است زیرا در طی ۱۵ سال تمامی فیلم‌هایی که امکان نمایش در قالب فیلمخانه ملی ایران را داشته است؛ به نمایش درآمده است و باتوجه به اینکه فیلمهای دیجیتال هرگز در این فیلمخانه به نمایش درنمی‌آید؛ لزوم بازبینی در منابع و همچنین تامین نسخه‌های جدید فیلم احساس می‌شد.
لذا تا تامین نسخه‌ای جدید فعالیت متوقف شده است توقفی که باتوجه به گران شدن نسخه‌های جدیدی فیلم‌ها و همچنین تحریم‌های موجود بعید می‌رسد به فعالیت مجدد تبدیل شود.
سینما تک موزه هنرهای معاصر سرگردان میان معاونت هنری و سازمان سینمایی
سینماتک موزه هنرهای معاصر یکی دیگر از پاتوق‌های سینمایی بود که تحت نظر مدیرکل امور هنرهای تجسمی اداره می‌شود.
این مجموعه فرهنگی فعالیت خود را از مهر ماه ۱۳۷۷ آغاز کرد. سالن سینماتک موزه به شکل ثابت گنجایش ۲۰۰ نفر صندلی دارد.
در این سالن همه شکل‌های نمایش فیلم از ویدئو ۱۶ و ۳۵ م. م ظرفیت توان ارائه برنامه را دارد. پرده نمایش سالن با ابعاد ۶×۸متر، امکان نمایش فیلم و اسلاید را فراهم می‌سازد و دستگاه‌های نمایش فیلم ۳۵میلی متری، ۱۶ میلی متری، ویدیو، اسلاید ۳۵ و ۱۲۰، تلویزیون و میکسر صدا، ازجمله دیگر امکانات فنی این بخش است.
هدف از برپایی سینماتک تجلیل از هنر هفتم، نمایش آثار ارزشمند سینمای ایران و جهان، نقد و تحلیل فیلمهای به نمایش در آمده توسط منتقدان و کارگردانان مطرح ایران، ارتقای سطح کیفی نگاه مخاطبان و تقویت سطح بصری علاقمندان سینما عنوان شده بود اما این سینما نیز از تابستان ۹۱ به فعالیت خود خاتمه داده است.
سینما تک موزه هنرهای معاصر از لحاظ فیزیکی در مجموعه موزه هنرهای معاصر قرار دارد و زیر نظر معاونت هنری است اما مدیران معاونت هنری معتقدند که این مجموعه سینما است و از لحاظ شرح وظایف و کارکرد باید توسط سازمان سینمایی تامین اعتبار شود.
سازمان سینمایی نیز هر چند موافقت خود را برای نمایش فیلم‌ها اعلام کرده است اما مدیریت آن را برعهده معاونت هنری می‌داند.
همین امر این سینما را با مشکل بودجه مواجه کرده است به گونه‌ای که تاکنون پول تعدادی از منتقدانی که در این مجموعه برنامه برگزار می‌کردند پرداخت نشده است.
مشکل دیگر سینما تک موزه هنرهای معاصر صادرنشدن مجوز برای پخش فیلمهای خارجی و داخلی است.
صادر نشدن به موقع مجوز برای فیلمهای درخواستی باعث شده است که برنامه‌های فصلی این سالن سینما تعطیل یا دچار تغییرات جدی شود و هم اکنون نیز فعالیتهای این سینما تعطیل است.
سینما تک‌ها باید برای نمایش فیلم زود‌تر تقاضای مجوز کنند
مهدی عظیمی میر آبادی(مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی) می‌گوید که سینما تک‌ها باید برای دریافت مجوز زود‌تر اقدام به درخواست مجوز کنند.
وی ادامه می‌دهد: پروسه دریافت مجوز برای نمایش فیلم‌ها یک پروسه زمان بر است که باید فیلم‌ها دیده شود و درباره آنها نظر داده شود لذا مدیران سینما تک‌ها باید زود‌تر تقاضای صدور مجوز کنند.
شب فیلمنامه حوزه هنری تنها پاتوق تعطیل شده فیلمنامه
سالن کوچک حوزه هنری سال‌ها پیش از این محلی برای نمایش فیلمهای روز جهان با هدف بررسی وضعیت فیلمنامه آنها بود.
در این سالن که به مدت چند سال فعالیت آن ادامه داشت و از سال ۸۴ تعطیل شد؛ هر هفته فیلمهای روز دنیا در یک سالن کوچک که ظریفتی بالغ بر ۵۰ نفر داشت با کمترین سانسور به نمایش درمی‌آمد و بعد از آن جلسات نقد و بررسی فیلم‌ها برگزار می‌شد اما از ابتدای سال ۸۵ این سالن سینمایی تعطیل شد و دیگر هیچ فیلمی در آن نمایش داده نشد.
سینما تک پردیس قلهک محلی برای دیدن فیلمهای روز دنیا روی پرده
یکی از توجیهات مدیران فرهنگی برای تعطیلی بعضی سالن‌های سینمایی سینما تک‌ها گسترده شدن استفاده از لوح‌های فشرده است.
آنها معنقدند که با زیاد شدن dvd فیلم‌ها با کیفیت خوب دیگر کسی برای دیدن فیلم به سینما نمی‌‌آید اما مسئولان سینما تک پردیس قلهک با تاسیس این سینما درصدد رد این موضوع هستند.
سید جمال ساداتیان (مدیر پردیس سینمایی قلهک) که از ابتدای سال جاری سینما تک این مجموعه را راه اندازی کرده است درباره اهداف این راه‌اندازی می‌گوید: هر چند فیلمهای امروز دینا در قالب لوح‌های فشرده عرضه زیادی دارد اما مخاطب جدی این سینما علاقه دارد تا درباره این فیلم‌ها گفتگو کند و بیشتر بیندیشد لذا با هدف ایجاد فضای برای گفتگو درباره فیلم‌ها این سینما تک تاسیس شد.
وی ادامه داد: بعضی تماشاگران سینما مانند دانشجویان سینما، برای تفریح به سینما نمی‌آیند بلکه مخاطب جدی سینما هستند و سینما برای آنها یک عنصر اندیشه‌ای است و دیدن فیلم بروی پرده سینما باعث می‌شود تا زوایایی پنهان یک فیلم آشکار شود و همچنین فضای ایجاد شود تا درباره یک فیلم بحث و تبادل نظر شود از همین رو سینما تک می‌تواند یک بازوی برای دانشکده‌های سینمایی در امر آموزش باشد.
ساداتیان؛ دلیل موفق نبودن بعضی سینما تک‌ها را اشتباه در نحوه مدیریت دانست و افزود: مدیریت سینما تک با سینمای معمولی تفاوت دارد در سینما تک باید یک مخاطب‌شناسی خاصی صورت بگیرد و قبل از نمایش یک فیلم درباره مخاطبان آن نظرسنجی شود.
وی ادامه داد: هر چند تعداد مخاطبان این نوع سینما کم است اما وجود دارد و یک سینما تک اگر در سال بیش حدود ۱۰۰ هزار نفر تماشاگر داشته باشد موفق است، ولی همین تعداد کم نیز می‌تواند باعث ارتقای فرهنگ فیلم دیدن شود.
