اسکان غیررسمی، سوءاستفادههای مالی از سوی زمینخواران و نابودی عرصههای طبیعی و تاریخی ارزشمند شهر تهران، ناسازگاری با برنامههای توسعه ملی، مخالفت با مفهوم و منطق قوانین مصوب کشور، کاهش ارزش املاک و مستغلات و بروز چالشهای امنیتی و سیاسی بخشی از نگرانیهای کارشناسان و نمایندگان مردم نهتنها در شورای اسلامی شهر تهران که در مجلس شورای اسلامی است.
اما بیتوجهی و بیاعتناییهای مسئولان دولتی به مباحث کارشناسی در بحث جدایی ری از تهران تا بدانجا پیش رفت که رئیس شورای شهر تهران را واداشت طی سخنانی گزنده از طرحهایی صحبت کند که بهرغم صرف وقت، انرژی و پول بسیار، نیمنگاهی نیز از سوی دستاندرکاران به آن نمیشود.
اشاره چمران به تهیه طرح جامع شهر تهران بود که طی سالها با همکاری بیش از 26مهندس مشاور با بالاترین درجه علمی شهرسازی، معماری، تأسیساتی، ترافیکی و... تهیه شد و به تأیید همه ازجمله شخص رئیسجمهور هم رسید اما در قضیه جدایی ری از تهران ثابت شده که نتیجه این همه فکر و مطالعه دور ریخته شد و این بسیار زجرآور و ناهنجار است و کسی هم پاسخگو نیست.
در واقع پنجمین جشنواره ملی و نخستین جشنواره بینالمللی برترینهای پژوهش و نوآوری در مدیریت شهری یکی از بهترین فرصتهای فراهم شده برای مدیران شهری ازجمله مهدی چمران بود تا از لحاظ کارشناسی بر لزوم استفاده از پژوهش در کشور تأکید کنند. از نظر چمران فرهنگ استفاده از تحقیقات در امور کشور ضعیف است و برخی اصولا اعتقادی به آن ندارند.
اخیرا هنگامی که خبر انتصاب شهردار ری از سوی استاندار تهران توسط رسانهها اعلام شد، چند نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مخالفت با این اقدام به اظهارنظر پرداختند. همچنین دیگر اعضای شورای اسلامی شهر تهران نیز در ماههای اخیر نسبت به جدایی ری از تهران واکنش نشان دادهاند. علیرضا دبیر، عضو هیات رئیسه شورای اسلامی شهر تهران که خود از اهالی ری است بارها به این مسئله اشاره کرده که جدا کردن ری از تهران ممکن نیست چراکه این امر با قانون مطابق نیست.
جدا کردن ری از تهران یعنی بیتوجهی به طرح تفصیلی تهران که کارشناسان بسیاری برای به نتیجه رسیدن آن مطالعه و پژوهش انجام دادهاند. هادی ساعی، عضو دیگر هیات رئیسه شورای اسلامی شهر تهران نیز اعتقاد دارد که اجرایی شدن طرح جدایی ری از تهران باعث آسیب دیدن شهر ری خواهد شد. دیگر اعضای شورای اسلامی شهر تهران نیز بارها درباره درآمدها، هزینهها و حتی استفاده از امکانات و خدمات شهری در ری صحبت کردهاند.
از سوی دیگر نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز درباره جدایی ری از تهران نظرات کارشناسی دارند.
نادر قاضی پور، عضو هیأت رئیسه فراکسیون مدیریت شهری مجلس طی اظهاراتی ضمن غیرکارشناسیخواندن این طرح پیشبینی کرد که با تغییر دولت شکست طرح جدایی ری از تهران شکست خواهد خورد. از نظر این نماینده مجلس، حدود یک سال از عمر دولت دهم باقی مانده و جداسازی ری از تهران بعد از مدتی موجب سرگردانی مردم و دستگاههای اداری این شهر میشود.
اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر بسیاری از کارهای تهران در شهر ری انجام میشود و شهرری نیز متقابلا از تهران بهرهمند میشود، گفت: جدایی ری از تهران میتواند تا مدتی مشکلاتی را بهوجود بیاورد. همچنین از نظر مقداد نجفپور، عضو فراکسیون شهری مجلس، ری اگر در تهران متمرکز باشد مسلماً بهتر میتواند از تهران انتفاع حاصل کند.
حجتالاسلام غلامرضا مصباحی مقدم، نماینده مردم تهران در مجلس نیز با بیان اینکه جدا کردن ری از تهران اقدامی غیرمنطقی است، گفت: با جداشدن ری از تهران مخالفم زیرا ری به لحاظ تاریخی مرکز اصلی تهران بوده و پیشینه این شهرستان در تاریخ و مذهب ما مشخص است.
ازنظر این نماینده مجلس شورای اسلامی ری نیاز به حمایتها و خدمات تهران دارد تا همچون دیگر مناطق تهران توسعه یابد؛ ضمنا تجربه ثابت کرده شهرستانهایی که از تهران با همین فشارها جدا شدهاند خواستار برگشت به شرایط قبل هستند.یکی دیگر از اعضای فراکسیون مدیریت شهری مجلس نیز چندی پیش طی سخنانی اظهار داشت: انجام چنین اقدامی در آستانه انتخابات جای سؤال دارد. از نظر مهرداد لاهوتی بیشتر نمایندگان مجلس با تصمیم دولت برای جداسازی ری از تهران مخالفند؛ ضمن اینکه اگر قرار بود تصمیمی نیز در این مورد گرفته شود باید هنگام بررسی و تصویب طرح جامع تهران انجام میشد.
نظر کارشناسان درباره جدایی ری از تهران
اما جدایی ری از تهران تا اندازهای مهم است که اعضای شورای شهر بهمنظور تأکید بر جدا نبودن ری از تهران امروز در شهر ری تشکیل جلسه خواهند داد.این در حالی است که کارشناسان شهری نیز جدایی ری از تهران را طرحی غیرکارشناسی، اشتباه و در تناقض با مصوبات پیشتر دولت درباره پایتخت میدانند. شهرسازان و طراحان شهری کشور طرح جدایی از ری را غیرعملی دانسته و آن را با سابقه تاریخی و فرهنگی و اجتماعی تهران و ری در تضاد میدانند. صمد ذواشتیاق در اینباره گفت: جدایی ری از تهران باعث سرعت در توسعه نامتوازن این محدوده میشود و توسعه ناخواسته در شهر ری سرعت بیشتری میگیرد.
دکتر بهزادفر با اشاره به شکلگیری تهران مدرن اظهار داشت: از ابتدای قرن حاضر و از سال 1304، تهران که شامل سه بخش شمیرانات، تهران و شهر ری بود، بهصورت یک واحد یکپارچه پیوستگی بنیادین با هم یافت. درست از همان موقع بحث همپیوندی تهران و شهرری مطرح بود. از نیم قرن پیش نیز با تدوین نخستین طرح جامع شهر تهران، این همپیوندی توسعه یافت.
محمد رضا حائری با اشاره به سابقه تاریخی تهران و شهر ری گفت: ری تاریخی هفت هزار ساله دارد. در طول حیات ری، این شهر بسیاری از روستاهای اطراف خود را نیز تغذیه میکرد. تهران نیز در حاشیه ری قرار داشت و با رشد این شهر توسعه یافت.
این مهندس شهرساز با اشاره به برعکس شدن رابطه تهران و ری در حال حاضر اظهار داشت: در طول هفتهزار سال گذشته همواره بین ری و تهران یک رابطه متقابل وجود داشته است. روزگاری ری باعث رشد تهران شد و روزگاری هم تهران باعث توسعه ری. این دو منطقه در طول این هفت هزار سال در کنار هم بوده و رابطه متقابل دارند.
الان معلوم نیست واژه جدایی برای آنها چه معنایی دارد؟حائری در ادامه با اشاره به توسعه متوازن شهر ری گفت: اگر هدف از این جدایی شکوفایی استعداد نهفته ری است، لزومی به جدایی نیست. مجید غمامی نیز با اعلام اینکه جدایی ری از تهران با دیگر مصوبات دولت در تناقض است گفت: در سال 86طرح جامع شهر تهران به تصویب شورایعالی شهرسازی و معماری شهر تهران و در نهایت دولت رسید. طرح جدایی ری از تهران در تناقض با مصوبه پنج سال پیش دولت بوده و کاری غیرکارشناسی است.